Minsister van defensie Ruben Brekelmans deed na de vreselijke Russische kerstbombardementen op Oekraïne een fraaie oproep op X. ‘Zelfs tijdens het feest van het licht kiest Rusland ervoor om massaal duisternis te brengen naar Oekraïne. Het herinnert ons voor de zoveelste keer indringend waarom Oekraïne onze onverminderde steun verdient.’ Maar is Brekelmans’ politiek wel zo heldhaftig als hij op kerstmis voorgeeft?

Ik ben nog ongeruster dan gewoonlijk over de veiligheid van Europa nu Donald Trump spoedig president wordt, onbeschaamd genoeg ook nog op mijn verjaardag. Hij wil dan snel onderhandelen met Rusland en de kans bestaat dat hij het buiten de Europese leiders om snel op een akkoordje gooit met Poetin, ook als het roofdier daardoor een nog grotere hap uit de oorlogsbuit kan nemen zonder harde garanties dat het daarbij blijft. Om de stemming rijp te maken heeft Trump alvast de beschikbaarstelling van Amerikaanse lange afstandsraketten voor Oekraïne, om Rusland in de diepte te treffen, fel bekritiseerd. En die kritiek is in Moskou door Peskov warm geprezen.

Ik ben niet de enige met die zorgen. De Franse president Macron en de Poolse premier Tusk hebben zojuist over dit gevaar in Warschau een gesprek gehad, waaruit de indruk is ontstaan dat zij bij de verwachte onderhandelingen een actieve rol willen gaan spelen, zij doen daarover verstandig genoeg geen uitspraken.

Maar onze minister van Defensie Brekelmans (zo heet hij echt), van de voorheen liberale VVD, zegt nu zelfs dat Europa al meteen moet gaan onderhandelen met Poetin, vóórdat Trump het gaat doen. Dat bevestigt dat zijn uitlatingen van 4 december in de Tweede Kamer, dat hij een nieuw hulppakket voor Oekraïne wil uitstellen tot na de nominatie van Trump, een daling veroorzaakt, zelfs uit de kopgroep van Europa’s hulpverlenende landen. Brekelmans stelt dat het van groot belang is dat de Europese landen aan tafel zitten als er straks onderhandeld wordt, maar zoals hij en Schoof nu bezig zijn, zal het resultaat zijn dat Nederland in elk geval niet aan die tafel zal zitten. Ons vorige kabinet, Rutte voorop, werd bij Europees overleg over Oekraïne steeds betrokken. Ons land wordt nu als een onduidelijk land gezien omdat een terugtrekkende beweging gemaakt wordt.

Wanneer komt er een eind aan het bijgeloof dat er met hem te praten valt?

Bijgeloof
Bovendien is het voorstel van Brekelmans rampzalig. Als de Europese leiders nu zouden aanbieden te onderhandelen met Poetin, tegen de wil van Zelensky en Biden, dan zullen zij worden uitgelachen door de Russische tiran. Hij zal ze wijzen op zijn absolute voorwaarden, te weten de inlijving van de vier oostelijke Oekraïense provincies bij Rusland, Oekraïne nooit lid van de NAVO en het aftreden van de ‘nazistische’ regering in Kiev. Waarna de EU in z’n hemd staat, want die heeft zojuist nog, bij de vaststelling van het nieuwe, vijftiende sanctiepakket tegen Rusland en zijn handlangers, gesteld dat Oekraïne de oorlog hoe dan ook zal winnen.

En hoe vaak moet nog gezegd worden dat Poetin, als hij al wil onderhandelen, slechts bereid is tot een akkoord als hem dat gelegenheid geeft even op adem te komen om daarna nog heftiger aan te vallen, als het niet in Oekraïne is, dan toch elders in Europa? Wanneer komt er een eind aan het bijgeloof dat er met hem te praten valt?

Tik voor Poetin
Momenteel heersen er nieuwe illusies over verzwakking van Rusland. Het is waar dat de Russische strategie voor de ‘nieuwe wereldorde’ een tik heeft gekregen door de machtswisseling in Syrië. Rusland kan daar na de val van Assad niet meer naar hartenlust bombarderen en voelt zich volgens waarnemingen gedwongen marinehaven Tartus en zijn vliegbasis in Khmeimim te verlaten. Daardoor wordt ook de bevoorrading van zijn ‘Afrikakorps’, dat dictators in Sahel-landen ondersteunt en die landen berooft, moeilijker.

Maar men ziet nu de Russische schepen vanuit Syrië hun spillen overbrengen naar Libië. Waar zij door krijgsheer Haftar met open armen worden ontvangen. Haftar beheerst het grootste deel van het land en is in oorlog met de de door de VN erkende regering in Tripoli, kan dus de Russische militaire aanwezigheid goed gebruiken, nadat zij zich geïnstalleerd hebben in de haven van Tobroek. De Italiaanse minister van buitenlandse zaken waarschuwt al dat de Russen nu niet meer op meer dan duizend kilometer afstand zitten, maar dicht nabij de zuidgrens van Europa.

Toch is de terugtocht uit Syrië inderdaad een fors verlies voor Rusland dat sinds 2015 jaren van oorlogsvoering in Syrië geïnvesteerd heeft. Ook is het waar dat de Russische economie wankelt onder de last van inflatie en torenhoge rente op hypotheken en leningen. Maar daar staat tegenover dat China en India steeds meer olie en gas van Rusland afnemen, dat de wapenverkoop stijgt en China niet zomaar zal toestaan dat de Russische economie ontploft. China heeft Rusland nodig om Amerika af te leiden van de eigen plannen voor expansie in Oost-Azië. En bovendien zijn er Noord-Korea en Iran die klaar staan voor wapenhulp en zelfs soldatenhulp.

Brekelmans’ krijgshaftige taal is een camouflerende keuze voor duisternis

Poetins positie bij onderhandelingen is nu ijzersterk. Hij is hard in de aanval in het oosten. Zelf praalt hij dat hij dit jaar 189 Oekraïense nederzettingen heeft veroverd. Zelfs als dit aantal overdreven is, is het waar dat hij de laatste maanden behoorlijk is opgerukt en dat zijn leger nu op het punt staat het logistieke centrum Pokrovsk in de Donbas te veroveren, waarna hij nog sneller kan vorderen. Tenzij de bondgenoten met meer steun over de brug komen en Oekraïne zelf meer manschappen aan het front kan brengen. Het eerste stuit nu op de onwil en illusies van de Brekelmannen van Europa en het tweede loopt nog vast op de weerstand tegen de verlaging van de dienstplichtige leeftijd in het aangevallen land.

Brekelmans’ krijgshaftige taal is een camouflerende keuze voor duisternis, onder invloed van Wilders die altijd al zoete broodjes met vriend Poetin wilde bakken. De roep om onderhandelingen, ook door minister Brekebeen, vormt de inleiding tot nieuw verlies, althans in 2025, voor Oekraïne en Europa. Wanneer zal eindelijk het besef indalen dat de Russen onmiddellijk gewapenderhand moeten terugdrijven als we de Europese democratie willen behouden?