De talloze vrijwilligers en organisaties die werken aan een goede verstandhouding met de moslimgemeenschap vormen het ware fundament van onze samenleving, schrijft Abderahmane Chrifi, voorzitter van het Utrechts Platform voor Levensbeschouwing en Religie.

Het onderzoek van Sanne Groothuis – ‘Het beleid tegen radicalisering draagt bij aan discriminatie van moslims’ – biedt waardevolle inzichten in hoe beleid en beeldvorming elkaar beïnvloeden. Tegelijkertijd wil ik graag enkele historische feiten en maatschappelijke ontwikkelingen onder de aandacht brengen die belangrijk zijn om het bredere perspectief te begrijpen op de relatie tussen Nederland en de moslimgemeenschap.

De banden tussen Nederland en de islamitische wereld, en in het bijzonder met Marokko, gaan meer dan vier eeuwen terug. In 1608 werd de Marokkaanse diplomaat Samuel Palache, een Marokkaanse Jood, aangesteld als de eerste ambassadeur van Marokko in Nederland. Hij vertegenwoordigde het koninkrijk Marokko bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en speelde een belangrijke rol bij het sluiten van het Vriendschaps- en Handelsverdrag van 1610. Dit verdrag geldt als een van de oudste diplomatieke verdragen tussen Nederland en een niet-Europese staat.

Ook tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568–1648) bood Marokko steun aan Nederland in zijn strijd tegen Spanje. Sultan Zaydān al-Nāṣir onderhield diplomatieke en handelsrelaties met de Nederlandse opstandelingen, wat destijds uitzonderlijk was en getuigde van wederzijds vertrouwen tussen twee jonge staten.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten tienduizenden moslims uit Marokko, Algerije, Tunesië en Senegal in het Franse leger en aan geallieerde zijde. Zij namen deel aan de Slag om Monte Cassino (1944) in Italië, de landingen in Normandië en aan de bevrijding van Zuid-Nederland in 1944–1945. Velen van hen hebben hun leven gegeven voor de bevrijding van Europa, en dus ook van Nederland.

In de jaren ’60 en ’70 werden vervolgens arbeiders uit Marokko, Turkije en andere moslimlanden actief naar Nederland gehaald om te helpen bij de wederopbouw. Zij werkten in de mijnen, de bouw, de industrie en bij bedrijven als Philips. Het zware werk dat essentieel was voor de groei van de Nederlandse economie. Hun inzet verdient blijvende erkenning.

‘Er is de afgelopen decennia een sterke dialoogbeweging ontstaan tussen moslims, christenen, Joden en andere levensbeschouwelijke groepen’

Het is daarom des te schrijnender dat hun kinderen en kleinkinderen vandaag de dag vaak worden geconfronteerd met wantrouwen en negatieve beeldvorming. Wij mogen niet vergeten dat moslims, net als vele anderen, in verleden én heden hebben bijgedragen aan de vrijheid, welvaart en stabiliteit van Nederland.

Er is de afgelopen decennia in heel Nederland een sterke dialoogbeweging ontstaan tussen moslims, christenen, Joden en andere levensbeschouwelijke groepen. Ikzelf werk al meer dan twintig jaar aan deze samenwerking, samen met mensen van islamitische, christelijke, Joodse en andere achtergronden. Samen hebben we veel initiatieven georganiseerd voor vrede en verbinding, zowel in Nederland als in Marokko.

Ook elders in het land zijn er talloze organisaties en vrijwilligers die dagelijks bruggen bouwen tussen gemeenschappen, religies en generaties. Deze initiatieven van dialoog, vertrouwen en wederzijds respect krijgen helaas weinig aandacht in de media en worden vaak niet meegenomen in wetenschappelijke onderzoeken over radicalisering of integratie.

Toch vormen juist deze vormen van samenwerking het ware fundament van onze samenleving. Het bewijs dat er veel meer verbindt dan verdeelt.

Ik hoop dat dit belangrijke onderzoek, nu en in de toekomst, ook ruimte biedt voor deze bredere en vaak onzichtbare realiteit: de positieve kracht van dialoog en samenwerking tussen alle levensbeschouwingen in Nederland.