Historische teksten tonen aan dat de Babri-moskee in India was gebouwd op de plek waar eerder een hindoe-tempel stond. Yavuz Baydar liet dit achterwege in zijn column, terwijl die geschiedenis cruciaal is voor het begrijpen van hindoes, vindt Shawintala Banwari. 

Yavuz Baydar vergelijkt in de Kanttekening de bouw van de Rama-tempel in India met de herinwijding van de Aya Sophia in Istanbul’ als moskee. Beide monumenten zijn controversieel en zorgden voor veel ophef: de Rama-tempel is namelijk gebouwd op de plek waar in 1992 de Babri-moskee is verwoest; de Aya Sophia was eerst een christelijke kathedraal, werd in 1453 een moskee, veranderde onder Atatürk in een museum om in 2020 weer in een moskee terug te veranderen.

Zoals Badyar uitlegt laten Modi en Erdogan zich leiden door religieus nationalisme: Modi doet zich voor als de beschermer van de hindoecultuur en gebruikt dit als excuus om de moslimminderheid en haar gebedshuizen aan te vallen, bij Erdogan spat de politieke islam ervan af. Er is niets mis met deze vergelijking. Tot nu toe.

Er is alleen één pijnpunt waar deze column overheen kijkt. En laat dat nu juist de kern vormen van de beslissing om de Rama-tempel in India te laten bouwen. De beruchte Babri- moskee, die dus eerst op de plek stond waar nu de hindoetempel is gebouwd, zou volgens oude manuscripten zijn opgericht op de ruïnes van een oude hindoetempel ter ere van de god Rama, die volgens hindoes op deze plek is geboren. Deze manuscripten dateren uit de achttiende en negentiende eeuw, toen India een Britse kolonie was. De schrijvers waren geen hindoes, maar moslims en christenen. Ze schrijven allen over een moskee in de Indiase stad Ayodhya, die zou zijn gebouwd op ruïnes van een hindoetempel die was verwoest door een Mogolkeizer.

De desbetreffende teksten zijn geschreven ná de controversiële verwoesting van de tempel in 1528 en de bouw van de Babri-moskee. Voor sommige historici is dit aanleiding om deze verhalen af te doen als mythes. Desondanks is het bewonderenswaardig dat al deze schrijvers hetzelfde verhaal vertellen over het onrecht wat de hindoebevolking was aangedaan. Het is daarom heel jammer dat bijna geen enkel journalist, in de Nederlandse media maar ook daarbuiten, de moeite heeft genomen om deze geschiedenis te benoemen.

Hindoes geloven dat ze recht hebben om op deze plek een tempel te bouwen

De plek waar de nieuwe Rama-tempel is gebouwd is voor hindoes van groot historisch en religieus belang. Het is de plek waar hindoegod Rama is geboren. Dit betekent dat de bouw van de nieuwe Rama-tempel ook los kan worden gezien van het hindoe-fundamentalisme in India. Hindoes geloven dat ze recht hebben om op deze plek een tempel te bouwen. Niet vanwege een aversie tegen moslims of moskeeën of omdat ze zich superieur voelen, maar omdat historische teksten aantonen dat op deze grond eerder een Rama-tempel heeft gestaan.

In die zin kun je de bouw van de hindoetempel zien als het herstel van een historisch onrecht, dat nog steeds voor veel woede en verdriet zorgt. Dit is een groot contrast met de bouw van de Aya Sofia moskee; dit gebedshuis is gebouwd op een plek die oorspronkelijk tot de christenen behoorden. Het was notabene één van de belangrijkste kathedralen voor christenen.

Ik ben verre van blij met de nieuwe Rama-tempel, omdat ik het vreselijk vind dat de tempel is gebouwd op een plek waar eerder een moskee vernield is. Ik keur ook het hindoenationalisme in India af. Als hindoe horen we ons respectvol te gedragen naar andere religies. Hoe gevoelig de tempelkwestie ook ligt bij hindoes, het heeft totaal geen nut om nu naar moskeeën te gaan en te eisen dat daar een tempel gebouwd moet worden. Zulke acties leiden alleen maar tot nog meer rellen en geweld, en dat in een land dat al sterk gepolariseerd is dankzij het Modi-regime.

Maar tegelijkertijd moeten we wel het eerlijke, volledige verhaal vertellen. Het niet benoemen van dit geweld tegen de hindoeheiligdommen in het verleden is, net als de aanval op de Babri-moskee, een onrecht. Je ontneemt de hindoes een eerlijk en open debat over de achtergrond van de tempel-moskee kwestie. Het geweld tegen hindoeheiligdommen gaat nog steeds door. In Pakistan en Bangladesh zijn religieuze eigendommen van hindoes niet veilig. Een thema dat nauwelijks de aandacht krijgt in de media.

Onvolledige berichtgeving over de tempel-moskee kwestie is zout in de wonde strooien. Bij dit gevoelige thema moet je ook luisteren naar de andere kant, het verhaal van de hindoes. Hoe pijnlijk en gevoelig de kwestie ook is.