Het klinkt op het eerste gezicht misschien onlogisch. Toch is het uiterst rechtse Forum voor Democratie steeds meer in trek bij Turks-Nederlandse jongemannen. ‘Veel Turken geloven dat hun etniciteit superieur is en ‘zuiver’ moet blijven. Dat komt wel overeen met de gedachte van Baudet.’

Gespot op plek 3 van de FvD-lijst in Amsterdam: de 26-jarige Tanay Bilgin. Op zijn Twitteraccount fulmineert hij als een volleerd FvD’er tegen Jaap van Dissel, windturbines en linkse partijen. En op nummer 6 op de lijst van FvD Enschede: Baran Cangir, een jonge moslim en zelfbenoemd patriot die qua tweetgedrag lijkt op Bilgin.

Opmerkelijk: een post van Cangir met een foto van een lachende FvD-leider Thierry Baudet en Tunahan Kuzu van Denk, een partij die bekend staat om zijn grote Turks-Nederlandse aanhang, met als onderschrift: ‘Je kan niet stoppen wat allang in motie is gezet. De conservatieve alliantie is onvermijdelijk inshallah.’

Eind vorig jaar signaleerde een peiling van de Etnobarometer al een groeiend aantal Turkse Nederlanders dat sympathiseert met FvD. Allereerst vanwege de coronamaatregelen, vertelt Aziz Kaddouri van de EtnoBarometer, maar hij ziet ook een groeiende groep zich afzetten tegen de ‘eigen groep’ en tegen de traditionele partijen. Zij willen een ‘veiliger, leefbaarder en vrijer Nederland’, noemt Aziz: ‘En als partijen dit soort standpunten laten liggen, dan merk je dat deze stemmers het toch in de extreme flanken gaan zoeken.’

We spraken met de Turks-Nederlandse FvD-leden Atilla* (28) en Cengiz* (26), die zeggen af te willen rekenen met ‘massa-immigratie’. Migratie is op zich net zo normaal als toerisme, geeft Cengiz aan, maar massa-immigratie is iets heel anders: dat leidde volgens hem tot de val van beschavingen zoals het Romeinse Rijk, maar ook van de native Americans, die ten val kwamen door massa-immigratie vanuit Europa. En het Ottomaanse Rijk ging onder meer ten onder door de multiculturele samenleving die de Turkse Ottomanen hadden, zegt hij.

‘Als morgen drie miljoen Fransen naar Nederland komen, dan hebben we hier ook een probleem’, zegt Atilla. Thierry Baudet heeft dan wel gezegd dat hij Europa ‘dominant blank’ wil houden, echter gaat dit volgens Atilla niet zozeer om blank of niet-blank, maar hierom: ‘Massa-immigratie tast bestaande structuren en samenlevingen aan.’ Er ontstaan zo nieuwe groepen in de samenleving en nieuwe structuren en politieke bewegingen zoals Denk, Nida en BIJ1, vult Cengiz aan.

‘Massa-immigratie tast bestaande structuren en samenlevingen aan’

Atilla: ‘Als ik nu in jouw huis kom wonen, dan neem ik daar ruimte in. En daarom moet jij nadenken over: wie neem ik in mijn huis, en waarom? Dat geldt ook voor staten, want je wilt toch geen conflict? Heel veel diversiteit creëert conflict. En te veel conflict kan leiden tot een crisissituatie, zoals een burgeroorlog.’

Atilla noemt de oorlog in voormalig Joegoslavië en, net als Cengiz, het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk. ‘In Joegoslavië gingen verschillende groeperingen met elkaar een burgeroorlog aan door die diversiteit, terwijl ze allen ‘Joegoslaven’ waren. En ondanks het feit dat de Armenen en Grieken de elite-bevolkingsgroepen waren van het Koningshuis in het Ottomaanse Rijk, zijn zij alsnog een separatistische burgeroorlog aangegaan tegen het Rijk. ‘Dat konden ze doen, want het Ottomaanse Rijk bestond uit alleen maar minderheden. Het Ottomaanse Rijk is de natte droom van de moderne linkse stemmer, die geilt op identiteitspolitiek.’

Cengiz en Atilla typeren zichzelf als liberaal-conservatief, waarbij ze vrijheid en identiteit hoog in het vaandel hebben staan. Ze zeggen hierin aansluiting te vinden bij het FvD en Baudet.

‘Ik ben een Turkse Nederlander en moslim, en zeer trots op mijn Turkse én Nederlandse identiteit. Een doorsnee Turk is vanuit de cultuur al liberaal-conservatief, want binnen de Turkse cultuur zijn waarden als identiteit en vrijheid erg belangrijk’, legt Atilla uit. ‘Als er een soortgelijke Thierry Baudet in Turkije was geweest, dan zou ik die ook steunen, maar ook daar is de politiek in de ban van een partijkartel.’

Atilla vervolgt: ‘Conservatisme is wat de menselijke psychologie nodig heeft, want dat gaat over cultuur, de cultivatie van sociale cohesie, saamhorigheid en een gedeeld identiteitsgevoel. Dat is wat een mens tot mens maakt, in tegenstelling tot wat de linkse kerk wil: namelijk stedelingen zonder identiteit, die ze makkelijk kunnen managen. In het geval van Turken uit dat zich in een trots identiteitsgevoel en een solide cultuur – dat is wat we in Nederland ook nodig hebben.’

Jonge, Turks-Nederlandse FvD’ers houden zich bezig met de geschiedenis en sociologie en komen zo uit op het FvD, vertelt Atilla. ‘Maar ook omdat ze beter weten dan hun opa’s, die op cultuurmarxistische partijen stemden.’ Daarmee bedoelt hij de linkse partijen, maar ook Denk.

Atilla: ‘Waarom zou een Turk op Denk stemmen? Denk is progressief, samen met alle andere partijen. En dat terwijl de meeste Denk-stemmers religieus en conservatief zijn. Denk-stemmers zijn eigenlijk CDA-stemmers, net zoals de Turkse AKP – ‘moslim-democraten’ – van Erdogan. De meer conservatieven zouden eigenlijk op de SGP moeten stemmen.’

FvD komt soms in opspraak vanwege rellen rond vermeend antisemitisme, maar volgens Atilla wordt daar steeds maar geen bewijs voor gegeven. ‘Je ziet alleen maar smaad en laster van de kartelmedia. Antisemitisme komt voor bij extreme ideologieën, zoals het nationaalsocialisme, en bij orthodoxe gelovigen onder de katholieken.’

Ook aantijgingen van racisme door FvD wijst hij van de hand: ‘Kartelpartijen zijn juist discriminerend. Kijk maar naar de toeslagenaffaire en het institutioneel racisme van de kartelpartijen, en in de media. Dat zien we terug aan het feit dat vandaag de dag de meeste Turken en Marokkanen zich nog steeds vervreemd voelen in dit land.’

Baudet als de nieuwe Atatürk

Al in de jaren tachtig en negentig werd duidelijk dat veel Turkse Nederlanders liever op het CDA stemmen dan op linkse partijen,  met een weliswaar meer pro-migrantenstandpunt. Dat vertelt Peter Scholten, hoogleraar Migratie en Diversiteit aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

‘Ook hier was het delen van een gemeenschappelijk conservatief waardenstelsel met respectief voor religieuze achtergronden een belangrijk motief’. Maar Scholten voegt toe dat Turkse Nederlanders als Atilla en Cengiz zich niet alleen herkennen in FvD op basis van hun conservatieve standpunten, maar ook door een essentialistisch cultuurbegrip.

‘Ze zien ‘cultuur’ als iets dat vast omkaderd is, iets dat behouden dient te blijven en wat richting geeft aan iedereen binnen die cultuur. Cultuur is voor hen iets absoluuts, waarbij het dan blijkbaar niet altijd heel relevant is om welk cultureel normen- en waardenstelsel het precies gaat. Waar beiden een hekel aan hebben zijn meer dynamische opvattingen over culturele verandering of, nog erger, culturele vermenging.’

‘Cultuur is voor hen iets absoluuts, waarbij het blijkbaar niet altijd relevant is om welk cultureel normen- en waardenstelsel het precies gaat’

We spraken ook met de Turks-Nederlandse Ali* (23), die sinds 2015 Thierry Baudet volgt en sindsdien altijd FvD stemde, maar nu niet meer. De omgang van FvD met de Nederlandse identiteit raakt volgens Ali bij Turks-Nederlandse FvD’ers aan hoe een Turk met identiteit omgaat.

‘Zijn geschiedenis is zijn identiteit, waar hij trots op is. Het Turk-zijn staat voor iemand die destijds meer dan de helft van de wereld had veroverd, die paardenvlees at en paardenmelk dronk – ofwel: een sterke man die die de wereld verovert.’

En ziedaar: de overeenkomsten tussen Kemal Atatürk, de stichter van Turkije, en Thierry Baudet. ‘Ze hebben allebei zoiets van: mijn volk en mijn taal zijn superieur. En veel Turks-Nederlandse jongens die FvD stemmen herkennen Baudet als die sterke man die de wereld verovert.’

De FvD-ideologie gaat ook over het behoud van een soevereine sterke staat, waar geen buitenlandse invloed op wordt uitgeoefend. Ook dit rijmt met de fantasie over Turkije als een sterke soevereine staat met een sterke mannelijke, Atatürk-achtige leider, vertelt Ali. Veel Turkse jongeren zien Thierry Baudet ook als een sterke, mannelijke leidersfiguur.

Maar dan is er nog wel dat ideaal van het oude, ‘boreale Europa’ waar Baudet vol lof over spreekt. Volgens critici is dit een extreemrechts, wit-nationalistisch idee. Daarom vindt Ali FvD inmiddels ook gevaarlijker dan de PVV, omdat FvD volgens hem dichter bij het nazisme komt. Toch kan hij wel verklaren waarom Turkse Nederlanders ook dan nog steeds FvD stemmen.

‘Bij veel Turken zit het geloof dat de Turkse etniciteit het meest superieure is wat er bestaat, en ook ‘zuiver’ moet blijven. Dat komt wel overeen met de gedachte van Baudet, die een boreaal Nederland wil. Turkse Nederlanders die FvD stemmen vinden eigenlijk dat Nederland blank moet blijven om die superioriteit te waarborgen.’

En die superioriteit zou zich dan moeten uiten in de westerse cultuur. Ali stelt dat bijvoorbeeld vrouwen in het Westen beter af zijn dan elders. ‘Vrouwen kunnen vrijer zijn in een Nederlandse cultuur dan bijvoorbeeld in een Somalische cultuur. In minder vrije culturen zie je wel dat een man gewoon boven een vrouw staat, en dat is hier in Nederland veel minder het geval. Massa-immigratie wordt dus een probleem op het moment dat er vluchtelingen naar Nederland komen, met standpunten die afwijken van de Nederlandse normen en waarden’.

Onder Turkse Nederlanders die FvD stemmen heerst het gevoel dat een Turk beter past binnen de democratische waarden van Nederland dan bijvoorbeeld een Marokkaan of Syriër, zegt Ali. ‘Marokkanen worden conservatiever opgevoed, bij een Turk is dat anders. Die zijn moderner, wordt er dan gezegd.’

Ali’s aanvankelijke liefde voor FvD bekoelde vanwege de vele schandalen waarin de partij verzeild raakte. ‘Eerst koos ik ervoor om geen aandacht te besteden aan sommige uitspraken van FvD-politici, maar nu kan ik dat niet meer. En dat heeft ervoor gezorgd dat ik niet meer op FvD stem.’ Toch geeft Ali aan geen spijt te hebben van zijn FvD-verleden. ‘Het heeft me nieuwe inzichten gebracht en een andere kijk op de wereld.’

*Gefingeerd. Atilla en Cengiz wilden niet met hun namen in wat zij ‘linkse kartelmedia’ noemen.

**Achternaam bij de redactie bekend. Ali voelt zich gemakkelijker bij enkel een vermelding van zijn voornaam, omdat anders zijn werkgever achter zijn FvD-verleden zou kunnen komen.