Op een cruiseschip in Hendrik-Ido-Ambacht worden binnenkort 200 vluchtelingen opgevangen. Ook de bewoners van een noodopvang in een gymzaal verhuizen naar de boot. Dat was de uitkomst van een pittig maar beschaafd gemeenteraadsdebat afgelopen week dat drie uur duurde.

Door een toename van het aantal asielzoekers en de gebrekkige doorstroming naar woningen, stijgt de vraag naar opvang. Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) heeft aangegeven vóór 1 januari 75.500 opvangplekken nodig te hebben. Ook een relatief kleine gemeente als Hendrik-Ido-Ambacht, gelegen tussen Rotterdam en Dordrecht, draagt een steentje bij en gaat meer vluchtelingen opvangen. De meningen binnen de gemeenteraad over de opvang zijn verdeeld.

Asielboot

Hendrik-Ido-Ambacht faciliteert de opvang van 200 Oekraïense vluchtelingen op een boot én 35 crisisnoodopvangplekken in een sporthal aan de Weteringsingel. De situatie in de sporthal is dermate slecht dat er onlangs een artikel over verscheen in de Kanttekening.

Tijdens een recent regionaal overleg kreeg de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht het verzoek om per 1 juli het schip Bellriva te laten aanleggen, met daarop ongeveer 200 opvangplekken voor asielzoekers. Het schip verhuist van Dordrecht naar Hendrik-Ido-Ambacht en kan worden afgemeerd aan het Citadelterrein aan de Rietlaan tot 1 juli 2025. Het is de bedoeling dat de 35 mensen die nu in de crisisnoodopvang aan de Weteringsingel worden opgevangen ook naar de Bellriva gaan. Voordat een meerderheid van de gemeenteraad ‘ja’ zei, moest er eerst stevig gedebatteerd worden.

Zorg en veiligheid goed regelen

Van links tot rechts hadden partijen vragen en opmerkingen. De VVD van Hendrik-Ido-Ambacht had bedenkingen, ook vanwege niet nagekomen afspraken. De opvang in de sporthal zou tot oktober 2022 zijn en daarna zou het Rijk het overnemen. Dat is niet gebeurd. En waarom moet Hendrik-Ido-Ambacht de taak van Dordrecht overnemen? En hoe zit het met de beëindiging van de opvang? Is er daarna een menswaardig alternatief?

Een van drie lokale partijen, Realistisch Ambacht, heeft volgens eigen zeggen een conservatief-liberaal karakter. Fractievoorzitter Oene Doevendans is bang ‘dat ons prachtige Hendrik-Ido-Ambacht zal veranderen in een mini Ter Apel. Dat is ons dorp onwaardig,’ aldus Doevendans. Kort daarna raakte hij verbaal slaags met een gemeenteraadslid van D66 in verband met zijn geschetste horrorscenario. Hij had zijn woordje klaar: ‘Onze partij heet Realistisch Ambacht en geen Naïef Ambacht.’ Doevendans wil dat de veiligheid en de leefbaarheid kunnen worden gegarandeerd. Hij wil weten hoe hard de datum van 1 juli 2025 is en hoeveel ‘veiligelanders’ er op de Bellriva worden opgevangen. Het liefst wil hij dat de veiligelanders worden geweigerd. Veiligelanders is een term voor mensen die uit landen komen die niet als onveilig worden aangemerkt, met als gevolg dat ze weinig tot geen kans maken op asiel. Doevendans wijst er op dat asielzoekers die overlast veroorzaken vaak uit veilige landen komen. Dat is de achtergrond van zijn verzoek.

‘Veiligelanders mogen niet geweigerd worden’

Raadslid Melis Nugteren van Gemeente Belangen stelde gerichte vragen wat betreft de medische hulp aan de bewoners van de Bellriva. Niet iedereen in Hendrik-Ido-Ambacht kan een huisarts vinden, een probleem dat op veel plaatsen in Nederland speelt. Zeker in de wat kleinere plaatsen. Medische hulp blijkt verzorgd te worden door het COA, met uitzondering van gespecialiseerde hulp. Dat geldt ook voor jeugdhulpverlening. Overigens zijn er geen kinderen aan boord van de Bellriva, want dat is wettelijk niet toegestaan.

Vanuit de gemeenteraad kwamen vaak vragen over de veiligheid. Leo Platschorre van de SGP-ChristenUnie, in Hendrik-Ido-Ambacht geen kleine partij, wil dat er afspraken gemaakt moeten worden omtrent de inzet van politie en boa’s. De raad moet ook op de hoogte gehouden worden van eventuele problemen.

COA verantwoordelijk

Het CAO heeft aardig wat verantwoordelijkheden in het kader van de overeenkomst rondom de Bellriva en de bewoners. Veiligelanders mogen niet geweigerd worden, maar deze varende opvanglocatie wordt zoveel mogelijk benut voor vluchtelingen uit zeer kwetsbare gebieden. De eerste groep vluchtelingen bestaat uit de groep van de Marconiweg uit Dordrecht plus de vluchtelingen uit de sporthal. Het COA zet genoeg personeel in dat zowel bevoegd als gecertificeerd is. Hierdoor wordt de professionele zorg en de veiligheid van bewoners en omwonenden geborgd. Zo is er 24/7 een contactpersoon beschikbaar, zodat bewoners en omwonenden altijd ergens terecht kunnen met hun meldingen, vragen en zorgen. Bovendien moet het COA de ondernemers en omwonenden rond de Bellriva goed op de hoogte houden van alle ontwikkelingen. Tot slot is het de taak van het COA om te zorgen dat eventuele overlast wordt opgelost.

Kortom, de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht wil graag bijdragen aan het oplossen van de landelijke problematiek rondom de opvang van asielzoekers, maar neemt niet alle verantwoordelijkheid op zich en hoeft dat ook niet te doen. Deze informatie was bekend bij de raadsleden, maar het stelde niet altijd gerust.

Veel ervaring met opvang vluchtelingen

Hoewel het onderwerp veiligheid steevast onder de burgemeester valt, wordt alles rond de sporthal en de Bellriva behandeld door wethouder André Flach. Onder zijn portefeuille vallen Financiën, Economie, Bouwen en Wonen, Onderwijshuisvesting en Regionale Samenwerking. Opvang van asielzoekers heeft alles te maken met regionale samenwerking. In Dordrecht moet de Bellriva weg en niet alle steden in de omgeving hebben ruimte voor een dergelijk schip. Hendrik-Ido-Ambacht is een optie. Flach benadrukte in zijn betoog dat het voorstel aan de raad om de Bellriva bij hen te laten aanmeren uitstekend past in de lange traditie die Hendrik-Ido-Ambacht heeft wat betreft het opvangen van vluchtelingen. In 1914 werden er al Belgen opgevangen die waren gevlucht als gevolg van de Eerste Wereldoorlog. In de jaren negentig werden er vluchtelingen opgevangen uit voormalig Joegoslavië en sinds 2015 Syriërs en later Oekraïners. De asielzoekers die alarm sloegen over de slechte omstandigheden in de Sporthal aan de Weteringsingel merkten op dat als je zelf vriendelijk was de bewoners van Hendrik-Ido-Ambacht dat ook waren. Men staat in deze kleine stad beslist niet vijandig tegenover mensen in nood, ongeacht waar ze vandaan komen. In de regio Zuid-Holland Zuid zijn er afspraken gemaakt en iedere gemeente vangt asielzoekers op en niet alleen Oekraïners.

In ieder geval lijkt de einddatum van het verblijf van de Bellriva behoorlijk hard. Na die datum gaat er op die plek gebouwd worden. Dan zal de Bellriva naar elders verhuizen.