Karien van Gennip, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, breekt een lans voor gelijkheid. ‘Je achtergrond moet niet betekenen dat je minder kansen krijgt.’ Ze sprak gisteravond op de conferentie ‘Verkenning naar vrede’.

Saniye Calkin, directrice van Platform INS presenteert de conferentie Kunst van het Samenleven. Ze zet zich al meer dan twintig jaar in voor de dialoog in de maatschappij. We leven tegenwoordig in een tijd waarin alles verbonden is, aldus Calkin, maar tegelijkertijd nemen eenzaamheid en ook polarisatie toe in delen van onze samenleving. Daarom is het volgens haar belangrijk om in te zetten op de kunst van het samenleven. ‘Dit doen wij door kloven tussen mensen te dichten en onbekendheid weg te nemen.’ Ze voelt zich geïnspireerd door de islamitische geestelijke Gülen, die – zo vertelt Calkin – de strijd besloot aan te binden met onwetendheid, armoede en verdeeldheid. Hij had hier ook de oplossing voor: onderwijs tegen onwetendheid, liefdadigheid en ondernemerschap tegen armoede en de dialoog tegen verdeeldheid.

De bijeenkomst Kunst van het Samenleven vond plaats in het Vredespaleis in Den Haag en is georganiseerd door Platform INS. Van Gennip brengt er een bliksembezoek. Ze houdt van werken, vertelde ze. Werken is volgens haar breder dan werk voor je brood, maar ook werken om iets voor elkaar te krijgen, werken om mensen bij elkaar te brengen. Ze wil werken aan perspectief, dat er meer vaste contracten komen, dat bedrijven meer wendbaar worden.

Daarnaast sprak de minister haar zorgen uit over arbeidsdiscriminatie. Dat een op de tien werknemers wordt gediscrimineerd is zeer kwalijk. ‘Je achtergrond moet niet betekenen dat je minder kansen krijgt.’

Twintig jaar geleden was Van Gennip door premier Jan-Peter Balkenende gevraagd om staatssecretaris van Economische Zaken te worden. Ze had een kinderwens, vertelde ze aan Balkenende, maar dat vond hij geen probleem. Hij gaf haar een kans. Iedereen verdient zo’n kans. ‘Inclusie is niet alleen man-vrouwverhoudingen, inclusie gaat ook over mensen met een andere mening willen begrijpen, inclusie gaat over iemand die niet op jezelf lijkt een keer een kans geven’, zegt ze. ‘En dan moet je jezelf ook de vraag stellen, wat je in jouw positie kunt doen om mensen het beste uit zichzelf te laten halen, om mensen met een andere achtergrond aan te nemen, en niet steeds de junior versie van jezelf.’

Een andere prominente spreker is voormalig Justitieminister Piet Hein Donner, net als Balkenende CDA’er. Tegenwoordig is hij voorzitter van de Carnegie Stichting, die het Vredespaleis in Den Haag beheert. Donner geeft een kort college over de geschiedenis van het Vredespaleis, dat in 1913 werd gebouwd en als doel had om vrede in de wereld te bevorderen, hoewel hiermee beide wereldoorlogen niet werden voorkomen. Vrede verdient inzet, aldus Donner. ‘Vreedzaam samenleven is een opdracht voor ieder van ons, die onze inspanningen en ons denken meer dan waard zijn. Koester de hoop daarop, zoals Desmond Tutu, de winnaar van de Nobelprijs in 1984 ooit zei: ‘Hoop is kunnen zien dat er licht is, ondanks alle duisternis.’’

Een panel, onder leiding van presentator Natasja Gibbs, discussieert over het belang gemeenschapszin. Volgens emeritusprofessor Han Entzinger was er vroeger meer gemeenschapszin in Nederland, vanwege de verzuiling. Onze samenleving is nu individualistischer geworden. Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty Nederland, vertelt over de gemeenschapszin in de Rotterdamse volkswijk Feyenoord. Ondanks de armoede zijn mensen daar altijd sterk betrokken. Rabbijn Lody van de Kamp breekt een lans voor aandacht, tijd en begrip voor elkaar.

‘Je moet jezelf ook de vraag stellen, wat je in jouw positie kunt doen om mensen het beste uit zichzelf te laten halen’

Ook gaat het gesprek over vluchtelingen. Fatimazhra Belhirch, directeur Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF en kandidaat-senator voor D66, vindt het zorgelijk dat veel werkgevers het talent van statushouders niet zien. Toen er veel Oekraïners naar Nederland kwamen belden bedrijven meteen, dat ze graag Oekraïners wilden hebben. Maar toen Belhirch begon over statushouders uit andere landen zwegen ze. Bedrijven zien het talent van vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika niet. ‘Je moet vluchtelingen niet zien als een last, maar als een kans’, vindt ze.

Belhirch betoogt dat het onderwijs moet meebewegen met de tijdgeest, en schoolbesturen moeten kijken naar welke kinderen er in hun klas zitten. ‘We moeten een andere aanpak kiezen dan twintig jaar geleden.’ Ze vertelt dat ze in de raad van toezicht heeft gezeten van enkele middelbare scholen in Gelderland. ‘Wat doen jullie met Black Lives Matter?’, vroeg het College van Bestuur drie jaar terug. Daar werd toen echter niks mee gedaan. Dat vindt Belhirch kwalijk. Scholen moeten kijken naar in wat voor samenleving we nu leven, ze moeten kijken naar de leerlingenpopulatie, en daar iets mee doen. ‘Neem de leerlingen mee. Maak hen tot kritische denkers.’