Koerdische Nederlanders protesteerden gistermiddag op het Malieveld in Den Haag. Ze zijn tegen de beslissing van de Turkse kiesraad om het burgemeesterschap van de Koerdische partij in Van te ontnemen vanwege een ‘terreurzaak’ uit het verleden. 

Ook in Turks Koerdistan braken protesten uit, tientallen Koerden werden gearresteerd. Later die dag kwam het blijde bericht binnen dat de Turkse kiesraad toch een stap terug deed. Abdullah Zeydan van de Koerdische DEM partij, die 55 procent van de stemmen in Van kreeg (het dubbele van de AKP), is alsnog verkozen tot burgemeester.

‘Erdogan speelt weer spelletjes’

In de middag op het Malieveld was dat allemaal nog niet aan de orde. Een klein groepje Koerdische Nederlanders staat met de foto van Abdullah Zeydan in de hand te demonstreren. ‘Vrijheid zal winnen’, staat er op. ‘Erdogan speelt weer spelletjes’, zegt Ozan Demir uit Rotterdam. ‘Dat doet hij altijd wanneer hij verkiezingen verliest. En het eerste doelwit zijn altijd weer de Koerden.’

Hij is overigens wel blij met de seculiere partijleider Özgür Özel van de CHP, die protest heeft aangetekend tegen de politieke beslissing. ‘Hij zei dat het ondemocratisch was, dat is goed om te horen. De CHP heeft in al die grote steden gewonnen omdat de Koerden strategisch op deze partij hebben gestemd.’

Realistisch over de toekomst

Vele Turken zijn hoopvol over de toekomst, omdat de AKP voor het eerst de lokale verkiezingen heeft verloren. 

Demir begrijpt dat, maar is naar eigen zeggen ook ‘realistisch’ over de Koerdische kwestie. ‘Het is belangrijk dat de grote steden uit de handen van Erdogan zijn gebleven, want de Turkse economie draait er voor op in die gebieden. Dat hij daar heeft verloren, is niet niks. Maar ik verwacht geen fundamentele verandering voor de Koerden vanuit de CHP. De kemalistische ideologie is leidend bij die partij. Maar wie weet, we gaan het zien.’

Intussen begint het hard te regenen op het Malieveld en gaan de speakers aan.

‘Kameraden, we moeten nu sterk zijn en samenkomen als revolutionairen. De fascistische machthebbers van AKP-MHP hebben een groot verlies geleden’, klinkt het vertrouwd. De linkse, Koerdische beweging bestempelt het regime vaker als fascistisch of maffia, omdat ze de staat gijzelen en zichzelf verrijken.

‘Het enige excuus is vijandigheid tegen Koerden’

Een oudere man bedekt zijn haar met de Koerdische partijvlag. ‘Ja, wij Koerden protesteren ook als het keihard regent’, zegt hij lachend. ‘We hebben in Van meer dan 50 procent van de stemmen gehaald en dan hebben ze nog steeds het lef om onze man eruit te knikkeren. Er is totaal geen excuus. Het enige excuus is vijandigheid tegen Koerden, verder heb ik niks te zeggen.’

Verderop staat een dertiger met een foto van de Koerdische burgemeester. Ook voor hem is het vanzelfsprekend dat hij hier staat. ‘Alleen maar omdat Erdogan heeft verloren, ontnemen ze de Koerdische winst in Van. Hij kan er gewoon niet tegen. En dan beweert hij nu dat de burgemeester vroeger aan ´terreurpropaganda´ zou hebben gedaan, zoals bijna elke vrije Koerd met terreur wordt geassocieerd. Dit nadat er 55 procent van de stemmen is binnengehaald. Waarom wacht je daarmee tot de verkiezingsdag? Had dan al vanaf het begin protest aangetekend. Schaamteloze mensen zijn het. Daarom zijn we hier.’

Hij kijkt betreurd. ‘De politieke spelletjes tegen het Koerdische volk kennen geen grenzen. Het is 2024, er zijn wereldwijd 35 tot 40 miljoen Koerden en nog steeds wordt de Koerdische stem geblokkeerd.’

De nieuwe CHP

Over de ‘nieuwe CHP’ is hij hoopvol, maar wil nog meer van ‘verandering’ zien. ‘Het is sowieso goed dat in de stadsraden de AKP en MHP niks meer te zeggen hebben. Vroeger konden ze alle vragen van de oppositie blokkeren, nu kan dat niet meer en kan de landelijke overheid beter gecontroleerd worden. In de Koerdische kwestie wil ik eerst zien welke positie de CHP aanneemt. Dat gaat de toekomst bepalen.’ 

Dan schreeuwt iemand: ‘Koerdistan wordt een graf voor het fascisme’, en begint bijna iedereen in koor dat te scanderen. Kürdistan fasizme mezar olacak. Kürdistan fascisme mezar olacak.

Na de slogans wil de oudere meneer Hüseyin Yildiz nog reageren. Hij kijkt naar de gebeurtenissen in Van vanuit het perspectief van 2015, toen het vredesproces tussen de Turkse staat en de PKK mislukte. 

‘De aanval van de AKP tegen het gehele Koerdische volk, tegen de academici en politici duurt al bijna tien jaar. Zo hebben ze hun macht weten te behouden. En de dictator denkt dat hij op dezelfde voet verder kan. Maar de volkeren in Turkije en Koerdistan hebben op democratische wijze, via hun stem ‘stop’ gezegd. En dan toch de Koerdische stem frustreren, we moeten ons hier allemaal tegen verzetten.’

‘De CHP moet de oude kemalistische geest achter zich laten’

De CHP moet volgens Yildiz de ‘oude kemalistische geest’ helemaal achter zich laten.

Onder de militaire, kemalistische regimes, naar ‘de vader der Turken’ Mustafa Kemal Atatürk, zijn Koerden sinds het ontstaan van de republiek in 1923 het slachtoffer geweest van grootschalige assimilatiepolitiek, genocide en vervolging. De Koerden kregen als volk pas erkenning in de beginjaren van de AKP, die zelfs met de PKK onderhandelingen begon in 2013. Dat werd toentertijd sterk bekritiseerd door de CHP, die vond dat je niet met ‘terroristen’ onderhandelt.

‘Die mentaliteit leidt tot verrotting van de hele maatschappij, en biedt de kans voor fascistische clans de staat te gijzelen’, zegt Yildiz. ‘De enige weg is democratische ontwikkeling. En dat begint bij het opkomen voor de Koerdische rechten bij de gehele oppositie.’