Vandaag, op Prinsjesdag, vragen 29 senatoren in rode kleding aandacht voor de genocide in Gaza. Ze pleiten voor een staakt-het-vuren en een verandering van het Nederlandse beleid.

Vanmiddag, op Prinsjesdag, lopen senatoren van SP, GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren, Volt, D66 en OPNL (een fractie van regionale partijen) in een rij, gekleed in rood. Zo trekken zij samen een rode lijn voor Gaza. Een krachtig symbool tegen geweld en onderdrukking, en vóór vrede en rechtvaardigheid, aldus de senatoren.

De actie sluit aan bij de massale manifestaties van de beweging Trek de Rode Lijn, waarbij eerder dit jaar tienduizenden mensen op de been kwamen op het Malieveld in Den Haag. De Eerste Kamerleden eisen een onmiddellijk staakt-het-vuren en een koerswijziging van de Nederlandse regering. Ook in de kledingkeuze van de senatoren zit symboliek. Iedereen draagt vandaag iets roods – een das, een blouse, een hoed – als teken van de rode lijn die getrokken wordt.

‘Dit is een menselijk vraagstuk, geen links-rechtskwestie’

‘Wij voelen ons verplicht om op te staan’, zegt GroenLinks-PvdA-senator Farah Karimi, die al sinds het uitbreken van het geweld in Gaza bijna twee jaar geleden betrokken is bij dit thema. ‘De genocide is straks twee jaar aan de gang. Senatoren van verschillende partijen hebben zich uitgesproken hiertegen, moties ingediend, discussies gevoerd. Wij voelen ons verplicht aan de Grondwet. In artikel 90 van de Nederlandse Grondwet staat dat ons land zich actief moet inzetten om de internationale rechtsorde te bevorderen. Ook zijn we als Nederland gebonden aan het genocideverdrag. We vroegen ons af, op welke manieren kunnen we dit zichtbaar maken, en ook dat de Nederlandse regering medeplichtig is aan de genocide in Gaza?’

Een breed front

Bijzonder aan de actie is dat senatoren van zes partijen samen optrekken. Niet alleen linkse partijen zoals SP en GroenLinks-PvdA doen mee, maar ook de onafhankelijke senaatsfractie OPNL, een samenwerkingsverband van enkele regionale partijen met een gezamenlijke kandidatenlijst voor de Eerste Kamer. ‘Dit is een menselijk vraagstuk, geen links-rechtskwestie’, benadrukt Karimi. ‘Wie tegen genocide is, trekt vandaag deze rode lijn. Dat is ons bestaansrecht als Eerste Kamerleden: de rechtsstaat en de Grondwet hooghouden.’

‘Ik vind het indrukwekkend dat we dit op Prinsjesdag laten zien’

SP-senator Lies van Aelst nam het initiatief tot de actie. ‘Maanden geleden ben ik begonnen met het zoeken naar steun’, vertelt ze. ‘Ik heb collega’s uitgenodigd om zich aan te sluiten, en dat hebben er uiteindelijk 29 gedaan, inclusief hun partners. Het is een groot en eensgezind statement, en ik vind het indrukwekkend dat we dit op Prinsjesdag laten zien.’

CDA en VVD doen niet mee. ‘Met het CDA hebben we nog benaderd met deze vraag, maar ze willen helaas niet meedoen’, zegt Van Aelst. De SP-senator heeft de VVD niet benaderd. ‘De VVD heeft een rabiaat standpunt dat niet te verenigen is met deze actie. De Eerste Kamerfractie van de VVD verschilt nauwelijks van de Tweede Kamerfractie als het gaat over Gaza. Maar ik ben trots dat we met zoveel senatoren staan. In het licht van de eerdere demonstraties is dit een krachtig signaal.’

Geen angst voor kritiek

De senatoren zijn zich ervan bewust dat hun actie tot kritiek kan leiden. ‘Natuurlijk zullen diverse extreemrechtse media ons wegzetten’, zegt Van Aelst schouderophalend. ‘Maar dat weerhoudt mij niet. Ik wil over twintig jaar kunnen zeggen tegen mijn kinderen dat ik alles heb gedaan tegen de genocide in Gaza wat binnen mijn mogelijkheden lag. De situatie daar is onuitsprekelijk. We kunnen daarover niet zwijgen, we mogen niet passief blijven.’

Karimi deelt die overtuiging. ‘De straffeloosheid van de afgelopen decennia heeft de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn extreemrechtse regering het gevoel gegeven dat ze alles kunnen maken. Europa doet toch niets om hen te stoppen. Ook Nederland draagt verantwoordelijkheid voor de genocide in Gaza, via wapenhandel met, economische steun aan en politieke bescherming van Israël. Vandaag laten wij zien dat we dat niet langer accepteren.’

‘Ook Nederland draagt verantwoordelijkheid voor de genocide in Gaza’

Andere critici vrezen dat acties als deze mensenrechten te veel politiseren. Karimi ziet dat anders: ‘Mensenrechten zijn altijd politiek geweest. Maar voor Europa speelt er nog iets extra’s. De belofte van ‘nooit meer’, die we deden na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, vraagt van ons dat we kleur bekennen. Juist ook als dat ongemakkelijk is, zoals bij Israël. Dit is geen modegril, het gaat over de kern van onze democratische rechtsstaat.’

De senatoren hopen dat hun actie leidt tot een nieuwe politieke dynamiek. ‘We hebben een dubbel demissionaire regering’, zegt Karimi. ‘Juist nu is het moment om te laten zien dat de meerderheid van Nederland tegen de genocide in Gaza is, dat we als Nederland een koers kiezen die internationale solidariteit en mensenrechten vooropstelt. Dit moet gewoon stoppen.’