De rellen rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv hebben in Amsterdam diepe sporen nagelaten. Maar ook in Rotterdam zijn mensen in beweging gekomen. Het Platform L&R deed een oproep om elkaar te beschermen die indruk maakte, vertelt voorzitter Alaattin Erdal.

Voluit heet het Platform L&R het Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze Organisaties Rotterdam. De rellen in Amsterdam waren voor deze organisatie een van de redenen om een oproep te doen, die inmiddels ook buiten Rotterdam is omarmd. ‘We kunnen de problemen die waar dan ook spelen niet in Rotterdam oplossen’, vertelt Erdal. ‘Maar we kunnen wel onderling onze gevoelens, standpunten en emoties bespreken om zo begrip voor elkaar te krijgen.’

Bijeenkomsten

Het Platform L&R is vijftien jaar geleden opgericht. De initiatiefnemer was burgemeester Ahmed Aboutaleb. In die periode waren er spanningen in de wereld die doorwerkten naar gewone Rotterdammers. Het Platform is een samenwerkingsverband van een groot aantal organisaties met een uiteenlopend religieus karakter, waaronder christelijk, Joods en islamitisch.

Maar het blijft niet bij praten. Het platform organiseert bijeenkomsten, waarvan Koken met Overtuiging een van de succesnummers is. Daar kunnen mensen kennismaken met elkaars keuken en met elkaar. Ook gaan de deelnemers met elkaar in gesprek over hun gebruiken en (culinaire) leefregels. Alles is vertegenwoordigd: van halal tot vegan, van de oosterse keuken tot Hollandse boerenkool.

Ook organiseert het platform Vredestafels op wijkniveau. Erdal: ‘Wij trekken echt de wijk in om mensen uit te nodigen om hieraan mee te doen. Wij willen een ander publiek trekken dan de personen die uit zichzelf al op dit soort dingen afkomen.’

Hoewel er sinds de aanslagen in oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog in het Midden-Oosten veel is veranderd, is volgens Erdal de sfeer tijdens de bijeenkomsten van het Platform L&R ongewijzigd. ‘Onze Vredestafels zijn niet bedoeld om over het conflict te praten, maar over hoe je de ontwikkelingen ervaart en hoe de ander in het leven staat. Dit podium is bedoeld om constructief met elkaar in gesprek te gaan. Er zijn altijd conflicten in de wereld geweest. Dat is van alle tijden en dat zal altijd zo blijven. Maar in hoeverre laten we ons gek maken? In hoeverre laten we op ons inpraten?’

We willen ons (h)erkend voelen en met respect behandeld worden. ‘Elkaar respecteren en elkaars verschillen en verscheidenheid accepteren. Door gesprekken elkaars angsten wegnemen. Leer elkaar kennen. Dan valt de angst weg. Mensen zoals jij, die bepaalde idealen hebben en bezig zijn met overleven. Elkaar ondersteunen, begrip creëren en een gevoel van veiligheid. Dat is waar wij voor staan.’

Laat je niet gek maken

Alaattin Erdal vindt dat mensen zich niet gek moet laten maken door politici. Zelf was hij in het verleden gemeenteraadslid in Rotterdam. Hetzelfde geldt voor enge beelden op internet en televisie: ‘Dan ga je je afsluiten en dat is precies wat we willen voorkomen. Wij blijven geloven in met elkaar in gesprek gaan, bijvoorbeeld onder het genot van lekker eten. De afgelopen anderhalf jaar hebben we ongeveer vijftien Vredestafels georganiseerd met gemiddeld veertig tot vijftig deelnemers, met soms een uitschieter naar boven. Na het eten worden de gasten verdeeld in groepjes om echt in gesprek te gaan.’

Het gaat bij deze bijeenkomsten om vragen als waarom de ander een bepaald standpunt inneemt of een bepaalde emotie heeft. Felle discussies probeert het platform te mijden – zodat de bijeenkomsten niet uit de hand lopen. Overleg is een centraal doel van het platform, getuige ook de missie die het heeft geformuleerd: ‘Deelnemers dienen de doelstellingen van het Platform te onderschrijven en delen met elkaar de verantwoordelijkheid voor de stad en het welzijn van haar burgers, ook in moeilijke tijden.’

‘In een stad met bijna tweehonderd nationaliteiten is het soms een grote uitdaging om iedereen bij elkaar te houden’

Het samenwerkingsverband wil een impuls geven aan een stedelijk netwerk waarin elke Rotterdammer een rol speelt. De Vredestafels spelen daar een belangrijke rol bij. Ze zijn ontstaan op basis van een voorstel van de Regiegroep Kracht voor Vrede, waarin vertegenwoordigers zitten van hindoeïstische, Joodse en islamitische organisaties en van christelijke (migranten)kerken. Het Platform L&R heeft beloofd om elk jaar minimaal acht Vredestafels te realiseren in meerdere delen van Rotterdam.

Wat is nodig om verbinding, respect en vrede tussen alle generaties te stimuleren in de stad? Het platform doet dat door met jongeren en ouderen van allerlei achtergronden rondetafelgesprekken te organiseren over onderwerpen zoals religie, etniciteit, verharding en verbinding. Zo verzet het zich tegen negatieve beeldvorming en discriminatie.

‘In een stad met bijna tweehonderd nationaliteiten is het soms een grote uitdaging om iedereen bij elkaar te houden’, ziet Erdal. ‘Maar conflicten zijn niet uitsluitend van religieuze aard. Ook binnen dezelfde levensbeschouwing en etnische achtergrond kunnen er onderlinge verschillen zijn. We moeten elkaar een spiegel voor kunnen houden.’

Bezorgdheid

Soms gaan mensen erg op in hun eigen problemen. Dan verliezen ze bewust of onbewust uit het oog dat ze juist in een tijd van polarisatie iemand nodig hebben die hen begrijpt. ‘Het Platform L&R is ervan overtuigd dat mensen van elkaar kunnen leren’, vertelt Erdal. ‘Als je familie hebt in een oorlogsgebied, dan ben je bezorgd. Je staat er niet altijd bij stil dat diezelfde angsten ook leven bij andere groepen in de samenleving. We zitten allemaal in dezelfde situatie. Je hebt geen behoefte aan politieke statements, maar aan verbinding. Bij mij ben je veilig. Ik bescherm jou als jij mij in bescherming neemt. Mijn vrijheid is in het geding als ik aan jouw vrijheid kom. Minder spanning, minder conflicten. Dit kunnen we bereiken wanneer we dit samen kunnen opbrengen. Het lukt alleen samen. We lossen geen problemen op, maar minimaliseren lukt wel. Als iedere Rotterdammer de stoep schoon houdt, dan krijgen we schone straten. De broodnodige vrede die we allemaal nodig hebben. We vragen mensen in de stad om tot elkaar te komen, wat een ander geluid is dan in Den Haag en wat er in de media klinkt. Wij denken er anders over en we laten elkaar niet los.’

Armoede

De bij het platform aangesloten organisaties maken zich zorgen over de toenemende armoede in Rotterdam en de bijbehorende problemen zoals stijgende kosten, uitzichtloosheid, werkloosheid en geldproblemen, waardoor mensen soms zelfs onvoldoende geld hebben voor voedsel. Om te proberen een steentje bij te dragen organiseerde het platform eind vorig jaar een evenement in Arminius om geld in te zamelen voor een voedselhulpproject van het Rotterdamse Rode Kruis. Diverse bekende Rotterdammers verleenden hun medewerking, onder wie Amira Tahri, Lee Towers en het BlackGospelChoir4U. Met deze actie is ruim 17.000 euro ingezameld.

‘Als iedere Rotterdammer de stoep schoon houdt, dan krijgen we schone straten’

Nieuw bestuur

Een jaar geleden was het platform enigszins ingedut geraakt, vertelt Erdal. Sindsdien is er een nieuw bestuur gekomen. Dat wil voor meer zichtbaarheid zorgen. Ook is de website vernieuwd. ‘Wij gaan als bestuur, ondanks ons drukke leven, de verbinding opzoeken. Er zijn veel Rotterdammers die hetzelfde willen. Uit de reacties op onze verklaring naar aanleiding van de situatie in Amsterdam kregen we veel complimenten omdat het zo mooi verwoord was, want er moet ruimte zijn voor iedereen. Beter dan de dames en heren in Den Haag die rollend over straat gaan. Zowel burgemeester Femke Halsema van Amsterdam als onze burgemeester Carola Schouten hebben zich er positief over uitgelaten.’

Wat Erdal betreft is er niet alleen narigheid. Er is ook een andere kant van Rotterdam, die zichtbaar wordt als mensen elkaar bewust opzoeken bij activiteiten. ‘Het kan echt anders, wat we bijvoorbeeld op 5 mei zagen tijdens een Vredeslunch in Arminius. We hebben het verzoek gekregen om dit in 2025 weer te organiseren. De vraag om voor verbinding te zorgen blijft ons bezighouden. Een voorbeeld is een van onze nieuwe ideeën voor volgend jaar: bonding and bridging, verbinding en bruggen bouwen. Eerst een groep mensen met dezelfde achtergronden bij elkaar brengen en vervolgens in contact brengen met anderen. Hopelijk samen met nog meer organisaties en betrokkenen.’