Op 1 juli herdenken en vieren we de afschaffing van de slavernij in Suriname en Caribisch Nederland. De roep om van deze dag, Keti Koti, een vrije dag te maken wordt steeds luider. Wat doen verschillende werknemers in Nederland op deze dag?

Vandaag is het Keti Koti, wat letterlijk ‘ketenen verbroken’ betekent. Op deze dag werd meer dan 160 jaar geleden de slavernij afgeschaft in het Koninkrijk der Nederlanden. In Suriname is 1 juli wel een vrije dag. In Nederland wordt doorgewerkt, maar niet iedereen werkt mee.

Filosoof Khadija al Mourabit, sinds kort docent aan de Universiteit Leiden, is op reis in Jakarta. ‘Als ik in Nederland zou zijn, dan had ik de afschaffing van de slavernij in het Oosterpark herdacht en gevierd met vrienden’, zegt ze.

Dan had ze daar wel een andere vrije dag voor moeten inleveren. Die mogelijkheid bestaat bij haar werkgever. ‘Dus als je liever vrij wilt met Eid (Ramadan, Offerfeest) of Keti Koti en niet op een standaard feestdag, dan kan dat’, zegt Al Mourabit.

Volgens Al Mourabit zou 1 juli eigenlijk een nationale feestdag moeten zijn. Ze vindt echter ook dat het goed zou zijn ‘rekening te houden’ met andere bevolkingsgroepen met een historie van kolonialisme en slavernij. Zo is 1 juli voor Hindoestaanse Surinamers een ‘moeilijke dag’, omdat die voor hen het begin van de contractarbeid betekent. ‘We moeten dus andere belangrijke data toevoegen’, aldus Al Mourabit

Liever niet in Nederland

Antropoloog Aminata Cairo is vaak niet in Nederland op 1 juli, niet alleen omdat ze veel reist. Ze wil op 1 juli liever niet in Nederland zijn, zegt ze. ‘Het is voor mij meer een dag van bezinning in plaats van een feestdag.’

‘1 juli is voor Hindoestaanse Surinamers een moeilijke dag’

Als freelancer heeft ze veel vrijheid in haar schema en hoeft ze dus geen verlof aan te vragen. ‘Ik denk wel dat het een nationale vrije dag zou moeten zijn, omdat het een belangrijk onderdeel is van de Nederlandse geschiedenis. Het gaat mij niet zozeer om die vrije dag, meer over het feit dat die geschiedenis onderdeel zou moeten zijn van de standaard geschiedenis van Nederland, want dat is die ook.’

Volgens haar zijn er nog te veel mensen die geen benul hebben van de Nederlandse slavernijgeschiedenis in Suriname en de Antillen.

‘Ik denk dat het een verschil zou maken in onze betrekkingen als daar echt aandacht aan besteed werd’, aldus Cairo. Ze vertelt dat haar docent in groep 6 op het bord alleen maar schreef wanneer de slavernij begon en wanneer het werd afgeschaft. ‘That’s it, en daarna gingen we door naar andere onderwerpen.’

Dialoogmaaltijd

Ömer Demirözcan is docent wereldburgerschap op het Metis Montessori Lyceum en lerarenopleider Pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij gaat op 1 juli normaliter naar het Oosterpark, samen met leerlingen en collega’s, maar dit jaar werkt hij door.

Demirözcan moet zelf verlof aanvragen als hij vrij wil op Keti Koti. ‘Sommige collega’s doen dat ook. Maar ik vind dat het nationaal geregeld moet worden.’ Hij suggereert dat de dag ingevuld kan worden met plechtigheden. ‘Ik heb vorig jaar een Keti Koti-dialoogmaaltijd op school georganiseerd. Er is nu veel meer aandacht voor de herdenking dan tien jaar geleden, maar het kan altijd meer zijn. Er zou ook meer aandacht moeten komen voor zwarte rolmodellen die goede dingen hebben gedaan voor de wereld en Nederland.’

Dorota Dabrowska, programmamaker bij het Amsterdamse debatcentrum Pakhuis de Zwijger, is vandaag wel vrij en krijgt doorbetaald. Ze is onderweg naar Den Haag om een afstudeerproject van een vriendin te bekijken en wil alleen zeggen dat het mooi zou zijn als iedereen vrij kan zijn op 1 juli. ‘Genoeg gewerkt vandaag!’