23.2 C
Amsterdam

Bestsellerauteur Maria Genova: ‘Nederland barst van de vooroordelen’

Lees meer

In Nieuwe Pioniers spreekt de Kanttekening migranten met een eigen onderneming. Deze keer de 52-jarige Maria Genova, bestsellerauteur van boeken over vrouwenhandel en cybercrime. Begin jaren negentig kwam ze uit Bulgarije naar Nederland.

Maria ruilt haar huis in Heemskerk deze zomer in voor de Bulgaarse kustplaats Byala, waar ze een tweede woning heeft en enkele appartementen verhuurt. Ze onderbreekt even het videogesprek om klusjesmannen aan te sturen. Later toont ze een idyllisch strand dat toeristenmassa’s nog niet ontdekt hebben. Hier komt ze op adem na een tijd waarin ze als cybercrime-expert tot dertig lezingen per maand gaf.

Ze groeide op in Plovdiv, een van de oudste steden van Europa. Ze had een gelukkige jeugd, ook al leefde ze in een communistische dictatuur. Maria merkt dat Nederlanders zich daar niets bij kunnen voorstellen. ‘Ze denken dat je de hele dag moest marcheren. Maar we konden alles en we deden alles.’ Politiek interesseerde haar in haar tienerjaren niet. Maria geeft aan dat het voor dissidenten anders lag. ‘Die hadden een vreselijk leven, maar de gewone mensen wisten niet eens dat er strafkampen waren.’ Toen ze zeventien was, viel de Muur. Het maakte diepe indruk. ‘De euforie, mensen waren zo onwijs blij.’

‘De gewone mensen wisten niet eens dat er strafkampen waren’

Nederlanders, zo ontdekte ze later, hadden veel vooroordelen over het land waar ze haar jeugd had doorgebracht. ‘Dat je voor je rijbewijs drie rondjes om een bananenboom moest rijden, terwijl ik drie keer zakte.’ Ze beschreef met humor het leven van de gewone man in een communistisch land als Bulgarije in Communisme, seks en leugens.

‘Nederland barst van de vooroordelen’, merkt ze aan het begin van het gesprek op. Ook over het moderne Bulgarije. Het ontbreekt aan kennis over het land. ‘Met Roemenië is Bulgarije van alle Oost-Europese landen het meest onbekende.’ Duidelijk is dat Maria als nieuwkomer kampte met Nederlandse vooroordelen. Het heeft haar gevormd.

Smoorverliefd

Net na haar gymnasiumdiploma ontmoette ze op 19-jarige leeftijd haar Nederlandse man. Smoorverliefd verhuisde ze voor zijn vaste baan naar Nederland. In het begin moest ze elke drie maanden bij de vreemdelingenpolitie haar visum verlengen. ‘Moesten we zeggen: ja, we houden nog van elkaar. Mag ik blijven?’

 

In Nederland ging ze meteen Nederlands leren. ‘Ik verslond woordenboeken.’ Haar droom was om journalist te worden. ‘Ik was nieuwsgierig, wilde allerlei dingen onderzoeken.’ In Bulgarije had ze bovendien ervaren hoe na de val van de Muur journalisten vrij over misstanden konden berichten.

Gemengde gevoelens op de redactie

Als Bulgaarse in Nederland met een taalachterstand een journalistieke droom verwezenlijken was ‘heftig’. Ze leerde snel de taal en na een jaar begon ze als freelance journalist bij het Noordhollands Dagblad. Eerst ‘lullige stukjes’ die niemand anders wilde schrijven. Bij de bevolking stuitte ze op vooroordelen. ‘Spreek je met een accent, dan denken ze dat je de schoonmaker bent.’ Geïnterviewden belden zelfs met de krant. ‘Die vrouw zegt dat ze journalist is!’

Op de redactie heersten gemengde gevoelens over haar komst. ‘Een deel zag mijn ambities en gunde me een kans. Anderen zagen me als stomme buitenlander die niet supergoed Nederlands spreekt.’ Maria trok aan het langste eind doordat ze in korte tijd een taalachterstand inliep. ‘Ik heb zeker duizend artikelen voor het Noordhollands Dagblad geschreven.’

‘Ik denk dat de situatie voor vrouwen met een hoofddoekje nog kanslozer was’

In de begintijd solliciteerde ze ook als secretaresse, want ze sprak Russisch, Engels en Duits. Het werd helemaal niks. ‘Mevrouw, voor u hebben we tien Nederlanders. Ik voelde me gediscrimineerd. Ik denk dat de situatie voor vrouwen met een hoofddoekje nog kanslozer was.’

Na praktijkervaring bij de regionale krant durfde ze in Nederland journalistiek te gaan studeren. ‘Ik studeerde in vier jaar tijd af, met heel goede cijfers.’ Fascinerend dat ze voor Nederlands hogere cijfers haalde dan haar Nederlandse studiegenoten. ‘Grammatica, dat stampte ik erin terwijl anderen het van de basisschool waren vergeten.’ Anders dan studiegenoten had ze na haar opleiding meteen opdrachten in de journalistiek.

Naast haar reguliere journalistieke werk profileerde Maria zich vanaf 2007 als schrijfster. Succesvolle boeken leverde dat op. Ze ging ook schrijfworkshops en lezingen geven. Maria liet de journalistiek na twintig jaar varen en ging als schrijfster verder. ‘Voor het schrijven van een boek heb je veel meer tijd nodig om iets uit te zoeken.’ Ze genoot van de lezingen. ‘Schrijven is vrij eenzaam, maar met die lezingen is het de perfecte combinatie.’

Vrouwenhandel

Bij een boekpresentatie kwam een vrouw naar haar toe. Ze bleek slachtoffer van vrouwenhandel. Een ‘heel heftig persoonlijk verhaal’ en ze vroeg Maria of ze daar een boek over kon schrijven. Die beet zich vast in de materie en was verbijsterd over deze grimmige wereld. ‘Onder erbarmelijke omstandigheden werken en dan met zijn twintigen in een stinkend huis slapen.’

Maria publiceerde vanaf 2010 boeken als Man is stoer, vrouw is hoer. Boeken gebaseerd op waargebeurde verhalen. ‘Arme vrouwen die in handen vallen van pooiers, die ze van alles en nog wat beloven.’ Ze was verontwaardigd over haar bevindingen. ‘Toentertijd werden in Nederland duizenden vrouwen zo uitgebuit.’ Ze constateerde door haar research dat de politie ‘hulpeloos’ was in de aanpak van vrouwenhandel.

Maria overhandigde een zwartboek aan Tweede Kamerleden. Een lange lijst met door haar verzamelde misstanden. En ze kwam met aanbevelingen om dit probleem aan te pakken: hoe er meer controle op de leeftijd van prostituees door de politie moest komen en dat de Belastingdienst meer zicht moest krijgen op hoe de geldstromen lopen bij gedwongen prostitutie. Ook media wisten haar voor dit onderwerp te vinden; met regelmaat bezochten camerateams haar thuis in Heemskerk.

Na vier jaar ondergedompeld te zijn in de naargeestige wereld van vrouwenhandel werd het haar te veel. ‘Ik ben platgebeld door vrouwen met vreselijke verhalen, maar ik ben geen maatschappelijk werker of psycholoog.’ Vanuit het gezin kwam ook druk. ‘Je kan niet de hele wereld verbeteren, kies voor ander werk!’ Ze heeft het stokje overgedragen aan mensen die zich beroepsmatig met deze thematiek bezighouden. ‘Ik was in boeken en in de media uitgepraat over vrouwenhandel.’

Nu geldt ze als specialist op het gebied van cybercrime. Ook zo’n onderwerp dat toevallig op haar pad kwam en dat ze dan met nieuwsgierigheid volledig ging uitzoeken. Ze las steeds vaker over slachtoffers van identiteitsfraude. Het riep de vraag op: ‘Wat deed je verkeerd dat je volledige identiteit gestolen wordt?’

Het uit 2013 daterende Komt een vrouw bij de H@cker werd, zoals ze zelf zegt, een niet-technisch boek. ‘Voor het eerst was er een boek over cybercrime dat iedereen kon volgen.’ Ze ging zowel op zoek naar slachtoffers als naar fraudeurs. Een schot in de roos. Het boek was een succes en wordt nog steeds verkocht.

‘Ik ben, denk ik, een van de meest gevraagde cybercrime-experts in Nederland’

Cybercrime spreekt veel mensen aan. ‘Ik geef maandelijks tien tot dertig lezingen. Ik ben, denk ik, een van de meest gevraagde cybercrime-experts in Nederland.’ Het was nooit haar bedoeling, maar ze heeft wel een missie. ‘Ik wil Nederland digitaal weerbaar maken. Tachtig procent van de mensen is dat nu niet.’

Ze heeft plannen voor een nieuw cybercrimeboek. ‘Een supergrappig boek.’ Door dagelijkse fouten en anekdotes te verzamelen confronteert ze lezers met de impact van hackers en van het digitaal niet opletten. Ze noemt de gemeente Hof van Twente, die gehackt werd met ‘welkom2020’ als wachtwoord. En het bizarre verhaal van een vrouw die verliefd werd op een ‘astronaut’ en zijn landingsrechten op aarde ging betalen. ‘Mensen en bedrijven, we maken digitaal zulke stomme fouten.’

Heel Nederland digitaal weerbaar maken, ze weet dat het wat pompeus overkomt. ‘In elk geval, ik trek volle zalen. Soms wel gevuld met zevenhonderd man.’ Trots vertelt Maria dat ze in theaters optreedt. Laatst stond ze op een congres in Ahoy. Lezingen die ze in het Nederlands geeft, wat onderstreept hoeveel Maria als nieuwkomer bereikt heeft. ‘Ik nam eerst de telefoon niet op, schaamde me dood voor mijn accent.’ Haar man gaf vertrouwen en spoorde haar aan op te nemen. ‘Ik vond het toentertijd eng, kon me niet voorstellen dat ik jaren later een Ahoy-lezing zou geven.’

De verliefdheid die zo’n Nederlandse schrijverscarrière in gang zette, is er nog steeds. Ze hebben nu twee volwassen zonen. ‘We zijn heel gelukkig samen. Hij gelooft in mij.’ Iets wat voor een nieuwkomer van grote waarde is. ‘Anders had ik heel veel dingen niet aangedurfd. Als allochtoon push je jezelf al gauw naar beneden.’

‘Als allochtoon push je jezelf al gauw naar beneden’

Ze is verontwaardigd over hoe Nederland met nieuwkomers omgaat. ‘Nederland is een vrij racistisch land. Ook nooit een supertolerant land geweest.’ Toen ze zich net vestigde in Nederland, was het volgens Maria nog ‘redelijk tolerant’. Nu ziet ze hoe discriminatie is toegenomen. ‘Men praat op een heel negatieve manier over buitenlanders. In alle kringen, zowel hoog- als laagopgeleid.’ Ze noemt Geert Wilders die ‘manipuleert’ met woorden. ‘Je ziet dan hoe ver je kan komen met kletspraat. Heel veel Nederlanders zijn daar gevoelig voor.’

Met tranen naar bed gaan

Discriminatie remt haar niet meer. ‘Als je in Nederland als nieuwkomer net begint, dan ben je echt de buitenlander! Word je succesvol, dan ben je wel een Nederlander. Ik denk dat heel veel succesvolle allochtonen dat herkennen.’ Ze voelt mee met migranten die zich nu moeten bewijzen. ‘Die misschien, net als ik vroeger, met tranen naar bed gaan. Waarom word ik in dit land niet serieus genomen?’

Als ze negatieve dingen over Nederland zegt, dan kan Maria de reacties op sociale media wel uittekenen. ‘Dan is het meteen: ga terug naar je eigen land.’ Ze is er ongevoelig voor. ‘Als ze zeggen: wat doe je in ons mooie landje? Ik heb veel voor dit mooie landje gedaan. Ik heb niet geprofiteerd. Geen dag uitkering gehad.’

Maria is ervan doordrongen dat je hard moet werken om jezelf in Nederland te bewijzen. ‘Een luie nieuwkomer kan nooit succesvol worden. Je loopt gewoon altijd achter qua acceptatie, qua kennis en qua cultuur.’ Laatste advies? ‘Geef je dromen niet op!’

Nu u hier toch bent...

Goede journalistiek kost geld. Leden en donaties maken onze gebalanceerde berichtgeving over biculturaliteit, zingeving en vrijheid mogelijk. Steun ons daarom als u ons werk belangrijk vindt.

Vertel mij meer!
- Advertentie -