Rechtse opiniemakers gingen dit weekend flink de mist in toen zij de steekpartij in Sydney toeschreven aan moslims en vluchtelingen. De dader bleek een witte, Australische man.
Afgelopen zaterdag stak een man zes mensen dood in een winkelcentrum in de Australische stad Sidney. De dader was Joel Cauchi, een 40-jarige man met zware psychische problemen. Hij was een bekende van de politie. Cauchi werd door een politieagent doodgeschoten, die daarmee voorkwam dat de verwarde man nog meer slachtoffers maakte.
Maar toen er nog niets over de dader bekend was hadden extreemrechtse opiniemakers in Nederland al hun mening klaar. Voormalig Ongehoord Nederlandpresentatrice Raisa Blommestijn en columnist Arthur van Amerongen (HP/de Tijd, GeenStijl) wezen meteen naar de islam.
‘Het einde van de vastenmaand ramadan werd in Australië feestelijk afgesloten’, postte Van Amerongen quasi-humoristisch op X. ‘Een islamitische terrorist slacht op gruwelijke wijze mensen af, waaronder een moeder en een baby(!)’, schreef Blommestijn woedend. Ook was ze boos op de NOS, omdat die niet naar de islam wees.
Journalist Guido den Aantrekker wees met een beschuldigende vinger naar de vluchtelingen: ‘Als je iedereen maar toelaat en pampert in je beschaving’, schreef hij. De aanval zou een gevolg zijn van het ruimhartige vluchtelingenbeleid in Australië, terwijl het land in werkelijkheid een heel streng immigratiebeleid voert en ongewenste vreemdelingen opsluit in detentiecentra.
Ten slotte bemoeide ook Wilders zich met de kwestie. Hij wees niet met zo veel woorden naar de islam of naar vluchtelingen, maar zei dat een ’terrorist’ een aanslag had gepleegd, terwijl ‘een Australische man en held’ een vrouw en haar baby had beschermd. Inderdaad, er was een Australische man die die dag een held was. Maar die man was ook een moslim. En de ’terrorist’ was geen moslim, maar een witte man.
Oud-Kamerlid Fonda Sahla (D66) deed daarom een oproep aan Wilders, Blommestijn en de rest: ‘Het is ronduit gevaarlijk en onverantwoordelijk om zonder enige kennis van zaken en louter gedreven door racisme de gruwelijke daad in Sydney toe te schrijven aan een moslimterrorist. Door dergelijke ongefundeerde uitspraken te doen, dragen jullie bij aan het voeden van polarisatie en haat.’
Sinds de aanslag in Moskou op 22 maart is discriminatie van moslims toegenomen in Rusland. De autoriteiten maken gebruik van xenofobe sentimenten, om op die manier de aandacht af te leiden van de voortslepende oorlog met Oekraïne.
De aanslag in Moskou, waarbij 145 doden vielen, werd vermoedelijk gepleegd door IS-aanhangers uit het Centraal-Aziatische land Tadzjikistan. Tadzjiekse migranten in Moskou, die niets met de aanslag van doen hebben, worden in toenemende mate lastig gevallen door zowel de politie als ook door mensen op straat. Ook andere groepen moslims hebben met discriminatie te maken, zo meldt de Kiyev Independent.
Een Tsjetsjeense vrouw vertelt de krant dat ze niet meer met de metro durft te reizen in Moskou, omdat mensen haar boos aanstaren, bij haar weglopen of haar voor terrorist uitmaken. Mensen met een Centraal-Aziatisch worden geweigerd in hotels en op sociale media gaan berichten rond die mensen aansporen geen diensten aan te nemen van migranten met een Tadzjiekse achtergrond.
Volgens wetenschapper Anna Gomboeva is vreemdelingenhaat goed voor het Russische regime, zo vertelt ze aan de krant. Een strenger immigratiebeleid, politiegeweld en de normalisering van haatdragende retoriek fungeren als bliksemafleider. Niet de regering moet de schuld krijgen van alle problemen waarmee Rusland nu kampt, maar de ‘buitenlanders’. Het Russische regime tolereert racisme, omdat dit burgers een uitlaatklep biedt en een vals gevoel van politieke vrijheid, aldus de wetenschapper.
Het islamitisch-Joodse verzoeningsduo Saïd Bensellam en Lody van de Kamp krijgt erkenning voor de jarenlange inzet voor verbinding en dialoog. De Amsterdammers hebben de Truus Wijsmuller Prijs gewonnen.
Dit deelde Karen Kamps, voorzitter van de stichting Saïd en Lody, zondag op haar Facebookpagina. ‘De prijs wordt aan Saïd en Lody uitgereikt omdat ze het verschil maken, inspireren, aanmoedigen en standvastig zijn.’
De Marokkaans-Nederlandse jongerenwerker en de Joodse rabbijn werken sinds 2010 als duo. Samen gaan ze in gesprek met jongeren over discriminatie, racisme en beeldvorming. Ze staan regelmatig voor de klas en zijn veel actief op buurtniveau om daar de verbinding te maken.
Vandaag de dag is het werk van Saïd en Lody waardevoller dan ooit. De Joods-islamitische betrekkingen zijn sinds de oorlog in Gaza verslechterd. Het debat over deze oorlog ontaardt vaak meteen in vijandigheid, met aan beide kanten beschuldigingen van antisemitisme en islamofobie.
De prijs wordt twee keer per jaar uitgereikt door de Stichting Wijsmuller-Meijer aan iemand die op sociaal-maatschappelijk gebied het verschil maakt. De stichting is vernoemd naar Truus Wijsmuller, een verzetsvrouw die – samen met anderen – 10.000 Joodse kinderen uit Duitsland en andere bezette gebieden in veiligheid heeft gebracht. Ze organiseerde hun vertrek naar Engeland en de Verenigde Staten middels ‘kindertransporten’. Ze ontving daarvoor de Israëlische Yad Vashem onderscheiding als ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’.
Lody van de Kamp schrijft als columnist voor de Kanttekening. Zijn columns lees je hier.
De parlementaire journalistiek staat al weken te posten bij een deur in de Tweede Kamer, waarachter de formatie plaatsvindt. Of tenminste, plaats zou moeten vinden, want een nieuw kabinet is in geen velden of wegen te bekennen. Afgelopen week lazen we in de krant dat de politiek leiders van de vier formerende partijen nog niet veel verder zijn gekomen dan het oplezen van hun eigen verkiezingsprogramma’s. Vervolgens hoorden we dat ze beter ook niet met elkaar in één ruimte kunnen zitten.
Waar zou dit nou eigenlijk aan liggen? Laten we kijken naar de persoonlijkheden aan de formatietafel en de wereld waarin zij zich begeven.
Wilders
Geert Wilders leidt de grootste partij van het land, maar heeft eigenlijk een eenmanszaak die naar eigen inzicht allerlei mensen in politieke functies benoemt. Het heeft lang geduurd, maar nu zie je pas goed wat een eenmanspartij is: een organisatie waarin Wilders nooit compromissen hoeft te sluiten, altijd zijn eigen wil kan doordrukken en zich onaantastbaar kan wanen. Hoe vaak zou Wilders sinds 2004 interne kritiek hebben gekregen? Er is een aantal gevallen bekend, maar die mensen zijn allemaal geen onderdeel meer van de partij.
Zou zo’n man in staat zijn tot compromissen?
Van der Plas
Caroline van der Plas lijkt heel anders dan Wilders, maar een volwassen partij kun je BBB niet noemen. Deze bestaat uit een klein netwerk van bekenden dat weliswaar leden toelaat, maar hen geen echte macht geeft. Ze fungeren vooral als applausmachine. Echte invloed op kandidatenlijsten en de inhoud hebben leden vrijwel niet.
Een volwassen partij kun je BBB niet noemen
Tel daarbij op dat BBB financiële kennis ontbeert en dat men Europese instellingen niet uit elkaar kan houden, terwijl men wel wensen heeft ten aanzien van Europees stikstofbeleid. Ook heeft BBB geen ideologie. Onlangs moest Van der Plas toegeven dat ze niet weet of ze voor de Lelylijn is: een snelle trein van Amsterdam naar Groningen. Wij maar denken dat BBB over regionale bereikbaarheid gaat. Een trein die ook Friesland met de Randstad verbindt, drijft de Friese huizenprijzen op, aldus Van der Plas.
Zou zo’n politiek leider goed kunnen onderhandelen?
Omtzigt
Dan hebben we Pieter Omtzigt. Een heel goed Kamerlid en hij verdient lof voor zijn harde werk van de afgelopen jaren, maar hij is ondertussen wel heilig verklaard. Het probleem van NSC ligt voor de hand: deze club bestaat bij de gratie van Omtzigt, iedereen heeft zijn baantje aan hem te danken en dus is hij intern onaantastbaar. Hoeveel kritiek zou hij van zijn fractiegenoten krijgen?
Tel daarbij op dat het speerpunt ‘goed bestuur’ niet past bij een kabinet waarin wetenschapsontkenners à la BBB en moslimhaters à la Wilders zitten en je weet dat NSC intern nooit tot overeenstemming kan komen over deelname aan welke rechtse samenwerking dan ook.
Zou het makkelijk formeren zijn met Omtzigt?
Yesilgöz
Tot slot Dilan Yesilgöz. Ze leidt in theorie de enige normale partij van deze vier, maar iedereen kan van kilometers afstand zien dat de VVD verdeeld is. De populistische Bolkestein-flank wordt door Yesilgöz met haar migratieleugens en PVV-vrijage op haar wenken bediend, maar de gematigdere flank van echte liberalen zal ervan gruwen. Dat zij zich stilhouden zegt niets over de interne weerstand.
Yesilgöz kan op televisie doen alsof haar partij verenigd is, ze ‘aan onze kant staat’ en het allemaal wel goed gaat komen, maar de goede verstaander denkt dat ze er vooral zit bij gebrek aan een echte opvolger voor Mark Rutte. Het is makkelijk gezegd dat Yesilgöz een tussenpaus is, maar daarmee is er nog geen vervanger. En als die er komt, heeft die precies hetzelfde probleem als zij.
Rara, zou Yesilgöz vol overtuiging in de onderhandelingen zitten?
Misschien komt dit PVV-kabinet er toch, maar alle seinen staan op rood en eigenlijk kan iedere neutrale buitenstaander dat al heel lang zien. Wordt het niet gewoon tijd voor een kabinet-Timmermans? Het zou veel problemen oplossen.
Het ministerie van defensie in Duitsland gaat imams in dienst nemen voor de 3000 Duitse soldaten met een islamitische achtergrond. Op deze manier worden moslims in het Duitse leger voorzien van geestelijke steun als ze daar behoefte aan hebben.
Dit meldt de Duitse krant de Deutsche Welle. Tot op heden was er geen islamitische geestelijke zorg in het Duitse leger, terwijl er wel religieuze zorg is voor christenen en joden.
Niet veel moslims kiezen voor een carrière bij het leger in Duitsland. Dat begint nu mondjesmaat te veranderen en de Duitse regering speelt daarop in. Dit is vooral te danken aan Eva Högl, parlementair commissaris voor Defensie, die het tekort aankaartte in een rapport vorige maand.
Het excuus dat er geen Duits-islamitische partij zou zijn die Duitse imams voor het leger kan opleiden vindt Högl geen valide argument meer en bovendien ‘extreem onbevredigend’. Ze eist dat pastorale zorg voor Duitse moslimsoldaten zo snel mogelijk geïnstitutionaliseerd wordt.
Högl krijgt ruggensteun van bisschop Bernhard Felmberg. ‘Er doen in toenemende mate moslims dienst in het Duitse leger. Ik steun deze soldaten in hun keuzevrijheid voor geestelijke zorg binnen hun eigen religie, zegt hij in de Deutsche Welle.
Een woordvoerder van het ministerie van Defensie bevestigde aan de Duitse krant dat sinds half maart 2024 een vakspecialist van het ministerie bezig is met het ontwikkelen van een concrete pastorale zorgvoorziening voor moslims, waarmee de eerste stap is gezet.
‘Hamas pleegt terroristische aanslagen, maar is ook een bevrijdingsbeweging die de Palestijnen wil bevrijden van de Israëlische bezetting’, zegt universitair hoofddocent Joas Wagemakers.
Wagemakers doceert Islam en Arabisch op de afdeling Filosofie en Religiestudies aan de Universiteit Utrecht en is gespecialiseerd in salafisme en de Moslimbroederschap. Hij is nu bezig met een boek over Hamas, dat later dit jaar in de boekhandel zal liggen.
Joas Wagemakers (Beeld: YouTube)
‘Mijn boek gaat over de geschiedenis en ideologie van de organisatie, hoe Hamas is veranderd in de loop van de tijd’, legt Wagemakers uit. ‘Het boek gaat niet zozeer over 7 oktober en de gebeurtenissen daarna. Uiteraard ontkom ik er niet aan om ook hierover te schrijven, maar het is niet mijn focus.’
‘Hamas werd opgericht in 1987, voor het ontstaan van de Palestijnse Autoriteit in 1994’, vertelt Wagemakers. ‘Het kwam voort uit de Egyptische Moslimbroederschap, die uit 1928 stamt. De Palestijnse tak werd in 1945 opgericht. Het draaide om prediking en sociaal werk, hoewel het in 1948 wel meevocht in de oorlog met Israël. Afgezien van deze oorlog was de Palestijnse Moslimbroederschap een vreedzame beweging. Ze waren uiteraard niet blij met de Israëlische bezetting, maar de strategie was eerst de samenleving te islamiseren voordat de strijd met Israël kon worden aangegaan.’
‘Na de oorlog van 1967, toen Israël de Gazastrook, de Westbank en de Golanhoogte bezette, kwam er steeds meer kritiek op de geweldloze koers van de Moslimbroederschap. Er ontstonden afsplitsingen, zoals de Islamitische Jihad in 1981, die wel tegen Israël wilde strijden. Ook binnen de Moslimbroederschap gingen stemmen op om de wapens op te nemen tegen Israël. Dit bleef een onderstroom tot 1987, tijdens de eerste Intifada. In december van dat jaar richtten Palestijnen in de Gazastrook Hamas op, omdat men dat zag als het juiste moment; zeer veel Palestijnen zochten toen immers de confrontatie met Israël en de Moslimbroederschap kon niet achterblijven. De oprichters van Hamas wilden echter niet tegen Israël vechten onder de vlag van de Moslimbroederschap. Want ze waren bang dat de organisatie zou worden verboden als de strijd mislukte.’
Bestaat de Palestijnse Moslimbroederschap nog?
‘Nee. Hamas slokte de Palestijnse Moslimbroederschap helemaal op. In 1988 schreef de organisatie in haar handvest dat ze verbonden zijn met de Moslimbroederschap. Maar de Palestijnse Moslimbroederschap als organisatie maakte plaats voor Hamas. In 2017 verbrak Hamas bovendien de banden met de Egyptische Moslimbroederschap, die door Egypte nu zwaar wordt vervolgd. Hamas streefde naar betere banden met Egypte en andere islamitische landen.’
Dit is toch opportunistisch? De Moslimbroeders worden vervolgd, dus we gooien hen voor de bus?
‘Dat ligt genuanceerder. Hamas heeft de Moslimbroederschap niet verloochend. De ideologische band bestaat nog steeds. Maar soms moet Hamas pijnlijke keuzes maken. Tot tien jaar geleden zat het hoofdkwartier van Hamas in Damascus. Maar Hamas week uit naar Qatar, omdat president Assad oorlog voerde tegen het Syrische volk. Hamas wilde niet tegenover de Syrische burgers komen te staan.’
‘In 2006 won Hamas de Palestijnse verkiezingen. Het waren eerlijke verkiezingen’
Hamas lijkt veel meer de partij te zijn van het Palestijnse volk dan het corrupte Fatah.
‘Dat klopt. In 2006 won Hamas de Palestijnse verkiezingen. Het waren eerlijke verkiezingen. Maar Israël, de Verenigde Staten en de Europese Unie accepteerden de verkiezingsuitslag niet, omdat Hamas aanslagen pleegde. Vervolgens onderhandelden Fatah en Hamas over een compromis. Hamas deed veel water bij de wijn, maar Fatah wilde de macht niet opgeven. Daarom greep Hamas de macht in Gaza, waar de beweging het sterkst was. Ik noem het geen coup, want Hamas had de verkiezingen eerlijk gewonnen.’
Israël heeft sindsdien de Gazastrook geblokkeerd. Is dit nu ‘s werelds grootste openluchtgevangenis geworden, wat linkse activisten vaak zeggen?
‘De Palestijnen in de Gazastrook hadden al te kampen met werkloosheid, armoede en Israëlisch geweld. Ook het geweld van nu is niet nieuw. In 2008/2009, 2012, 2014 en 2021 voerde Israël militaire operaties uit in de Gazastrook, maar op minder grote schaal.
‘Op dit moment heeft 99 procent van de bevolking te weinig eten en dreigt er voor veel mensen honger’
‘De Israëlische en Egyptische blokkade leidde ertoe dat veel goederen de Gazastrook niet bereikten. Geen ijzer en metaal, maar ook bepaalde levensmiddelen niet. Maar de situatie toen is niet te vergelijken met de situatie nu. Op dit moment heeft 99 procent van de bevolking te weinig eten en dreigt er voor veel mensen honger.’
Aan de andere kant zijn er criticasters die beweren dat Hamas de eigen bevolking onderdrukt. Na 2006 zijn er nooit meer vrije verkiezingen georganiseerd. Niet op de Westbank door Fatah, niet in de Gazastrook door Hamas.
‘Hamas accepteerde in 2006 het democratisch proces en deed mee aan de verkiezingen. Maar vanwege de moeilijke situatie – veel ambtenaren steunden Fatah – was Hamas genoodzaakt om de ministeries te vullen met eigen mensen. Hamas ging daarin verder dan strikt noodzakelijk was. Toen Hamas de macht greep in de Gazastrook werden alle Fatah-ambtenaren ontslagen en vervangen door mensen van Hamas. Ook werden de media die Fatah steunden gesloten en journalisten die met Fatah sympathiseerden opgepakt.
‘Bovendien voerde Hamas een islamiseringspolitiek. Dit leidde – hier en daar – tot incidenten. Vrouwen zonder hoofddoek werden lastiggevallen door de politie. Hamas nam daar later weer afstand van.’
‘Toen Hamas de macht kreeg in de Gazastrook moest het ineens politiek bedrijven’
Hoe radicaal is Hamas als het om geloof gaat?
‘Toen Hamas de macht kreeg in de Gazastrook moest het ineens politiek bedrijven, besturen, verantwoordelijkheid dragen. De gewapende strijd had niet langer het primaat. Hier was ook oppositie tegen. Er kwamen gewapende groepen van jihadi-salafisten, die een radicalere koers voorstonden en aanslagen wilden plegen.
‘Aanvankelijk tolereerde Hamas deze groepen en ging met hen in gesprek, om ze tot andere gedachten te brengen. Maar deze organisaties radicaliseerden en gingen clandestiene activiteiten ondernemen buiten Hamas om. Toen een groep militanten een moskee bezette besloot Hamas in te grijpen. De moskee werd omsingeld en de militanten werden doodgeschoten.’
Arabische leiders bewijzen lippendienst aan het Palestijnse volk. Maar pro-Hamas waren ze toch niet echt. Hoe zit dit?
‘Hamas werd niet alleen geïsoleerd door Israël, Fatah, de VS en de EU, maar na 2011 keerden diverse Arabische landen zich tegen de Moslimbroederschap. Sinds 2020 sloot een aantal Arabische landen bovendien vrede met Israël, helemaal buiten de Palestijnen om. De directe oorzaken van 7 oktober liggen volgens mij dan ook in deze situatie. Hamas wilde het nationale, regionale en internationale diplomatieke isolement doorbreken.’
Heeft de aanval van 7 oktober de positie van Hamas internationaal gezien versterkt?
‘De positie van de Palestijnen is wel sterker geworden. Er heerst nu een sterk gevoel dat er een Palestijnse staat moet komen. Maar ik weet niet of Hamas hiervan profiteert. Internationaal heerst nu het gevoel: die Palestijnse staat moet er komen, maar zonder Hamas.’
‘De positie van de Palestijnen is wel sterker geworden, maar ik weet niet of Hamas hiervan profiteert’
‘Aan de kant van de Palestijnen staan is tegenwoordig een gerespecteerd standpunt. Maar aan de kant van Hamas staan is dat niet.’
Maar Israël is internationaal gezien wel duidelijk verzwakt.
‘Het ligt wat genuanceerder. Arabische leiders streven nog steeds naar diplomatieke banden met Israël. Ze willen deze niet verbreken, omdat ze hiermee hun goede banden met het Westen in gevaar brengen. Tegelijkertijd kunnen ze het anti-Israëlische sentiment onder hun burgers niet negeren. Daarom zetten ze hun plannen nu in de ijskast. Op langere termijn zit het aangaan van betere betrekkingen wel in de planning. Helemaal bij figuren als de Saoedische kroonprins Mohammed Bin Salman.’
Hoe zit het met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan? In zijn retoriek is hij fel anti-Israël. Tegelijkertijd exporteert Turkije wapens naar Israël.
‘Erdogan is doorgaans minder fel en een stuk pragmatischer dan zijn retoriek doet vermoeden. Dat geldt ook voor zijn beleid ten aanzien van Israël.’
Had Israël na 7 oktober niet de Hamastop moeten uitschakelen, in plaats van de Gazastrook aan te vallen?
‘Israël zou dat hebben gedaan als ze alleen een probleem hadden met Hamas. Maar Israël heeft ook een probleem met de Palestijnen. Zelfs als Israël Hamas zou vernietigen, dan heeft het nog geen plan voor wat daarna moet gebeuren.’
‘Ik geloof niet dat Hamas verdwijnt. Ze overleven het wel’
Kan Israël Hamas verslaan?
‘Als Israël Hamas als organisatie weet weg te vagen ontstaat er een Hamas 2.0. Want door al die burgerslachtoffers te maken roept Israël alleen maar haat op. Maar ik geloof niet dat Hamas verdwijnt. Ze overleven het wel. Hamas is nog steeds populair in de Gazastrook, zo blijkt uit recente opiniepeilingen. Dat komt omdat Hamas zich consequent verzet tegen de Israëlische bezetting. Dat is een verschil met Fatah, dat zich gecompromitteerd heeft door te vaak met Israël samen te werken.’
Hoe duidt u de polarisatie in Nederland na 7 oktober?
‘De aanval van Hamas en de Israëlische reactie hierop hebben de polarisatie enorm versterkt. Veel mensen zijn 7 oktober zelf vergeten, vanwege het geweld dat nu een half jaar lang elke dag de Palestijnen in de Gazastrook treft. Maar er zijn ook mensen die 7 oktober als een argument zien om het Israëlische geweld te rechtvaardigen. Je ziet dat mensen in Nederland, maar ook in andere landen, de gebeurtenissen sinds 7 oktober aangrijpen om hun eerdere standpunten te bevestigen. De een wijst vooral naar Israël en het Palestijnse leed, de ander naar Hamas en het Israëlische leed.
‘Maar de schaal van de Israëlische invasie zorgt er nu wel voor dat Israël steeds meer kritiek krijgt. De aanslag die op 7 oktober begon was na een paar dagen de kop ingedrukt. In Gaza worden nu elke dag onschuldige burgers gedood. En dat een half jaar lang.’
Hoe rechtvaardigt Hamas de gebeurtenissen van 7 oktober, ideologisch gezien?
‘Het plegen van aanslagen, maar ook het vermoorden van vrouwen en kinderen en het ontvoeren van mensen, dat mag allemaal volgens de ideologie van Hamas. Men legitimeert dit door te wijzen op de Israëlische dienstplicht, die voor iedereen geldt en die in zekere zin van iedereen – ook vrouwen – militairen maakt. Daarnaast stelt Hamas dat men burgers alleen doodt in reactie op Palestijnse burgerslachtoffers die door Israël zijn veroorzaakt. Maar het verkrachten van vrouwen is niet toegestaan. Hamas ontkent nu ook dat dit is gebeurd. Hamas is geen IS, die zich erop voor laat staan vrouwen te verkrachten en vrouwen als seksslaven te exploiteren.’
‘Waren het Hamas-strijders die zich aan verkrachtingen schuldig maakten, of waren het andere militanten?’
Hoe zit het met die verkrachte vrouwen?
‘De Verenigde Naties hebben een rapport uitgebracht, waarin staat dat veel vrouwen op 7 oktober slachtoffer waren van seksueel geweld. De VN-onderzoekers weten niet of de verkrachtingen van te voren gepland waren, of dat militanten zich aan verkrachtingen bezondigden in de roes van de strijd. En waren het Hamas-strijders die zich aan verkrachtingen schuldig maakten, of waren het andere militanten? Islamitische Jihad, de Al Aqsa-Martelarenbrigade en individuele strijders die nergens bij hoorden, deden ook mee aan de aanval. We weten heel veel dingen niet.’
Ten slotte: sommigen noemen Hamas een terreurorganisatie, anderen spreken over een bevrijdingsbeweging. Hoe ziet u dit?
‘Hamas is zonder meer een verzetsorganisatie en een bevrijdingsorganisatie. Ze strijden tegen de Israëlische bezetting en willen Palestijnen bevrijden. Maar tegelijkertijd moet je ook kijken naar de middelen die ze inzetten. Ze zetten terrorisme in. Dat woord gebruik ik ook in mijn werk als wetenschapper. Hamas doet opzettelijk aan politiek gemotiveerd geweld tegen burgers. Dat is terrorisme. Ik zeg dan niet: hun zaak is niet rechtvaardig. Daar laat ik mij überhaupt niet over uit.’
Vandaag heeft het gerechtshof Den Haag een oudere vrouw veroordeeld omdat ze in 2022 een moslima aanviel en hierbij haar hoofddoek aftrok. Het slachtoffer was publicist Ahlam Benali, die daarop een rechtszaak aanspande.
De 35-jarige Benali won de rechtszaak op 2 februari 2023, maar de verdachte besloot in overleg met haar advocaat om in hoger beroep te gaan. De rechter had de verdachte eerder veroordeeld tot een geldboete van 500 euro en een schadevergoeding van 650 euro. In hoger beroep werd dat minder: een voorwaardelijke geldboete van 500 euro en een schadevergoeding van 500 euro.
Volgens het Hof is het duidelijk dat er een conflict is ontstaan bij een lift, waarbij over en weer is gescholden. De verdachte is opgestaan uit haar scootmobiel en heeft de aangever aangevallen.
‘Het Hof heeft op de camerabeelden waargenomen dat verdachte met gespreide vingers richting de hoofddoek van aangever reikt. Vervolgens is te zien dat de hoofddoek strak wordt getrokken. Het Hof constateert dat de hoofdoek door het handelen van verdachte is afgegaan. Verdachte heeft doelbewust gehandeld. Dat aangever de speld mogelijk uit haar hoofddoek heeft gedaan doet er niet aan af.’
Dat er een mishandeling heeft plaatsgevonden blijkt daarnaast uit de aangifte van de aangever, de letselfoto’s en een verklaring van een getuige. Het Hof veroordeelt de verdachte voor mishandeling en voor belediging. ‘Aangever draagt een hoofddoek voor haar geloofsovertuiging, door deze af te trekken heeft verdachte doelbewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat ze hierdoor aangetast zou worden in haar persoonlijke geloofsovertuiging. Het Hof neemt hierbij in overweging dat verdachte ook ‘rot op naar je eigen land’ heeft geroepen.’ In de strafoverweging heeft het Hof meegenomen dat de mishandeling en belediging plaatsvonden in het bijzijn van het kind van de aangever en in een openbaar winkelcentrum, met veel getuigen.
‘Het is voor moslima’s en vrouwen van kleur een hoge drempel om aangifte te doen’
De verdachte heeft van het Hof ‘een geheel voorwaardelijke geldboete van 500 euro’ opgelegd gekregen. De proeftijd hiervoor bedraagt twee jaren. Daarnaast heeft het Hof een schadevordering van 500 euro toegewezen. Voor het overige is de schadevergoeding niet ontvankelijk verklaard. Als de geldboete niet wordt betaald, wordt overgegaan op een gijzeling (gevangenisstraf) van tien dagen.
Opgelucht
Ahlam Benali werd juridisch, praktisch en emotioneel bijgestaan door Slachtofferhulp. Woordvoerder Roy Heerkens: ‘Cliënt is opgelucht, dat is voor ons belangrijk. Ze heeft de stap kunnen zetten naar recht en herstel.’ Heerkens weet niet of de advocaat van de verdachte de uitspraak zal aanvechten en in cassatie gaat bij de Hoge Raad, de hoogste rechtbank in Nederland.
Ahlam Benali
Aan de Kanttekening vertelt Benali, die sinds september 2022 voor ons blad schrijft, dat ze ontzettend blij is met de uitspraak. ‘Het recht heeft opnieuw gezegevierd.’ Het was voor Benali een achtbaan. In 2022 wilde ze aangifte doen voor mishandeling, maar aanvankelijk nam de politie haar helemaal niet serieus. ‘Mevrouw, u weet dat u in een wijk woont met mensen met een rugzakje. Er zijn zoveel vrouwen in een scootmobiel. Misschien vinden we haar niet. De camerabeelden kunnen wij niet bekijken, want we kampen met overcapaciteit.’
Topje van de ijsberg
Maar de opstelling van de politie draaide 180 graden toen Benali over het incident werd geïnterviewd door journalist Shawintala Banwari van de Kanttekening. ‘Toen opeens hadden ze wel tijd om het incident te onderzoeken, de camerabeelden te bekijken en de verdachte op te sporen’, zegt Benali cynisch. ‘Het is voor moslima’s en vrouwen van kleur een hoge drempel om aangifte te doen. Maar ik heb toch doorgezet. En nu gewonnen. Ik zie het niet alleen als een overwinning voor mijzelf, maar voor andere vrouwen in Nederland die slachtoffer zijn van racistisch geweld. Ik wil een voorbeeld voor hen zijn. Geef niet op. Laat je rechten niet van je afpakken. Wat ik heel mooi vond, tijdens de zitting twee weken geleden, was dat er veel moslimvrouwen de rechtszaak volgden als publiek. Veel vrouwen kende ik niet persoonlijk. Het laat zien dat wat mij is overkomen het topje van de ijsberg is. Veel meer vrouwen hebben te maken met racisme, met racistisch geweld ook.’
Bij de rechtbank Den Haag in februari 2023 en daarna bij het gerechtshof in Den Haag enkele weken terug beleefde Benali de gebeurtenissen opnieuw. ‘Het was vooral heel heftig om die camerabeelden te zien. Er was geen geluid bij, maar je zag wel dat die vrouw uit haar scootmobiel klom en mij opeens aanviel. Dat kon ik niet zien, omdat ik met mijn rug naar haar toegekeerd stond.’
Benali is ervan overtuigd dat de vrouw zich liet leiden door een racistisch en islamofoob motief. ‘Ze zei tegen mij: ‘Rot op naar je eigen land.’ Ik ben geboren in Nederland, maar mijn roots zijn in Marokko. Ik geloof dat ik met de schadevergoeding die de verdachte moet betalen een leuke vakantie naar Marokko ga boeken.’
Een groep van meer dan 500 kritische FNV-leden wil dat de vakbond acties ondersteunt voor de Palestijnen in Gaza.
‘Omdat de FNV zich weigert uit te spreken, kunnen werkers die zich willen verenigen in solidariteit met Palestina niet beschermd worden door hun eigen vakbond’, schrijven de kritische leden.
Eerder al kreeg FNV tientallen meldingen van leden binnen, die solidair waren met Palestina en hierdoor problemen hadden ondervonden op hun werk. Ahold-medewerker en FNV-lid Berkan Kartal is een van hen. ‘Ik voel me nu kwetsbaar als ik me uit wil spreken over de oorlog in Gaza bij een aandeelhoudersvergadering’, zegt hij tegen NOS. ‘Terwijl ik bij uitspraken over het klimaat wel weet dat de FNV achter me staat.’
De kritische leden willen dat het FNV-bestuur zich uitspreekt tegen ‘de genocide in Gaza’ en ‘eventuele collectieve acties van vakbondsleden steunt en beschermt’.
Het FNV-bestuur heeft wel een kritische brief aan Mark Rutte geschreven over de Gaza-oorlog, maar dat is volgens de kritische leden niet voldoende. Zij willen dat FNV acties en demonstraties ondersteunt. Dat doet de FNV immers ook bij andere onderwerpen.
De FNV is de grootste vakbond in Nederland en telt ongeveer 877.000 leden.
In de Veiligheidsraad is geen overeenstemming over de toekenning van een volwaardig VN-lidmaatschap aan Palestina. Vijf landen zouden tegen de erkenning van Palestina zijn. De commissie die over de VN-status van Palestijnen gaat, heeft niet bekendgemaakt welke landen dat zijn, aldus nieuwszender Deutsche Welle.
De Palestijnen hebben sinds 2012 een waarnemer-status bij de VN en wachten al decennia op erkenning als land. Vermoedelijk zijn westerse landen, met de Verenigde Staten voorop, tegen de toekenning van een volwaardig lidmaatschap, omdat ze bondgenoot Israël niet voor het hoofd willen stoten. In de Algemene Vergadering is twee derde van de landen al wel voor een volwaardig lidmaatschap.
Palestina zou bij toekenning de 194e officiële natie zijn bij de Verenigde Naties, die nu 193 erkende landen telt.
Deutsche Welle meldt dat Algerije volgende week vermoedelijk een resolutie zal indienen voor de volwaardige erkenning van Palestina als onafhankelijk land. Die resolutie zal vrijwel zeker stranden, omdat de VS beschikt over een veto-stem en die hoogstwaarschijnlijk zal gebruiken. De officiële reden van Washington tegen de erkenning van Palestina is dat er eerst een vredesverdrag moet komen met Israël.
Ook China, Frankrijk, Rusland en Engeland beschikken over een veto. Nederland stemt doorgaans tegen Palestinavriendelijke resoluties of houdt zich afzijdig.
De fracties van PVV, Hart voor Den Haag en de VVD in de Haagse gemeenteraad hebben een rondvraag geagendeerd over de Eid-viering rondom de salafistische As Soennah-Moskee.
Woensdag vierden moslims Eid, het einde van de heilige vastenmaand Ramadan. Op social media doken video’s op van de Eid-viering bij de As Soennah-moskee in Den Haag. Duizenden gelovigen stonden op de openbare weg om te bidden. Politieagenten die de orde moesten handhaven deelden kopjes koffie uit aan de moskeebezoekers.
De rechtse partijen in de Haagse gemeenteraad zijn boos. De As Soennah moskee is immers een salafistische moskee, die een zeer conservatieve interpretatie van de islam promoot. Volgens de fracties van PVV, Hart voor Den Haag en VVD noemt de moskee de ‘hofleverancier van Syriëgangers’. Ook kwam de dader van de Bevrijdingsdagaanslag in 2018 regelmatig in deze moskee. Bovendien is er in deze moskee de praktijk van meisjesbesnijdenis gepropageerd in het verleden. De gemeente Den Haag had de moskee geen vergunning mogen geven om een groot gebed te organiseren op de openbare weg, vinden de drie rechtse partijen. Maar nog kwalijker is het dat de politie koffie heeft uitgedeeld aan moskeebezoekers. ‘Wie heeft hiertoe besloten? Gaat de politie vaker bij radicale religieuze instellingen langs en welk afwegingskader wordt hiervoor gebruikt?’
Volgens de drie rechtse partijen gaat het hier om een vorm van ‘appeasement’. Ze willen dat de burgemeester toezegt dat gemeente en politie nooit meer op deze manier meewerken aan festiviteiten rondom deze moskee.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
