Het was een ongelukkige verspreking. In het 6-uur journaal van NOS noemde presentator Simone Weimans maandag de islamitische gebedsoproep een ‘oproep tot geweld’. Dit leidde tot ophef op sociale media.
Het ging om het initiatiefwetsvoorstel van de SGP en JA21 om de versterkte gebedsoproep te verbieden. Maar in plaats van ‘oproep tot gebed’, zei ze ‘oproep tot geweld‘.
De verspreking werd opgemerkt en getipt aan stichting Meldpunt Islamofobie, dat er een LinkedIn-post aan wijdde. ‘Dit is enorm gevaarlijk daar veel Nederlanders vertrouwen en geloven in de rapportages van de NOS. Daarom is het belangrijk dat dit heel nadrukkelijk en via hetzelfde kanaal gecorrigeerd gaat worden’, aldus de stichting.
Die correctie kwam vier uur later op de herstelrubriek van de NOS te staan. ‘Excuses, in de categorie ongelukkige versprekingen staat deze voor mij met stip op 1. Maar van islamofobie is hier absoluut geen sprake’, zegt Weimans. ‘Achteraf is het jammer dat er geen opname is van de reactie van mijn eindredacteur, die in mijn oortje schreeuwde ‘gebed’!!!’
Daarmee is de kritiek op de berichtgeving van NOS nog niet gaan liggen. De zender zou gekleurd zijn in de berichtgeving. Bijvoorbeeld met een kop als ‘SGP en Ja21 maken werk van verbod’. ‘Dit is gewoon moslimdiscriminatie hoor. Deze partijen willen niet alle gebedsoproepen verbieden – kerkklokken mogen blijven. Discriminatie moet echt in de kop’, schrijft onderzoeksjournalist Zoë Papaikonomou op LinkedIn.
Ambtenaren en oud-diplomaten hebben een alternatieve dodenherdenking georganiseerd. Op 4 mei herdenken ze niet alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, maar alle slachtoffers van genocide, oorlog, vervolging en onderdrukking.
Onder de noemer ‘4 mei Inclusief’ speelt het comité in op een groeiende kritiek in de samenleving op de herdenking van slachtoffers van de Holocaust, zonder hierbij stil te staan bij de huidige oorlog in Gaza. Veel mensen hebben moeite met de stilte vanuit de Nederlandse politiek en vinden het lastig te begrijpen waarom er wel aandacht is voor de slachtoffers uit het verleden, en niet voor die in Gaza.
‘Dit initiatief is ontstaan door de verschrikkingen van de genocide op de Palestijnen en door het hierop terzijde schuiven van mensenrechten en internationaal recht door de Nederlandse staat’, schrijft het comité op de website. Het comité bestaat uit rijksambtenaren en oud-diplomaten, maar ze komen samen als burger en mens, aldus de initiatiefnemers.
Tijdens de ceremonie wordt nadrukkelijk gedacht aan mensen in Nederland die zijn gevlucht voor oorlog, genocide, vervolging of onderdrukking en mensen die momenteel gebukt gaan onder deze omstandigheden, of al zijn overleden. Daarbij voegt het comité ‘door toedoen of nalaten van de Nederlandse staat’ toe, doelend op de rol van de Nederlandse overheid in de oorlog van Gaza.
De herdenking vindt plaats aan de Laan van Reagan en Gorbatsjov in Den Haag en start om 19.00 uur. Het is niet de bedoeling dat deelnemers vlaggen meenemen. ‘Neem een bloem mee als symbool om te herdenken’, schrijft het comité.
Trouw schrijft dat het kabinet het nieuwste rapport over moslimdiscriminatie zonder pardon van tafel veegde. Volgens de krant verdwenen eerdere rapporten over moslimdiscriminatie eveneens in de politieke la, al hebben sommige onderzoeken wél invloed gehad op de maatschappij.
Zo noemt Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, het onderzoek naar discriminatie bij banken als voorbeeld. ‘Dat was een enorme wake-upcall’, zegt hij tegenTrouw. ‘Banken zijn als de wiedeweerga aan de slag gegaan. Je wilt niet weten bij hoeveel banken ik ben uitgenodigd om over dit probleem te praten.’
De banken hebben toegezegd samen te werken met Discriminatie.nl en hun personeel te trainen in het herkennen van onbewuste vooroordelen. Toezichthouders van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten onderzoeken momenteel of die beloftes worden nagekomen, meldt Trouw.
Bij andere rapporten is het effect verwaarloosbaar. Zo verscheen in 2023 een onderzoek naar de discriminatie van moslima’s, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daaruit bleek onder meer dat vrouwen die een hoofddoek dragen vaker worden benadeeld op de arbeidsmarkt. ‘In de werving- en selectiefase ontvingen zij 2 tot 7 keer minder positieve reacties op sollicitaties dan vrouwen zonder migratieachtergrond.’
Wat de huidige minister van Sociale Zaken, Eddy van Hijum, met dit rapport heeft gedaan of nog van plan is te doen, wordt in juni duidelijk, bij een debat over arbeidsmarktdiscriminatie.
De Monitor Moslimdiscriminatie, verschenen in 2012, 2015, 2017 en 2021, constateert dat er sinds 2010 een kentering gaande is en dat ‘moslimdiscriminatie steeds vaker openlijk en publiekelijk wordt geuit, in media, op straat, online en in de politiek’.
Volgens de onderzoekers Ineke van der Valk, Roemer van Oordt en Ewoud Butter zijn ‘discriminerende vragen tijdens sollicitaties en op de werkvloer’ eerder regel dan uitzondering.
‘Kandidaten worden bevraagd over hun geloof, loyaliteit aan Nederland en opvattingen over onderwerpen als homoseksualiteit of terrorisme — vragen die vaak weinig met de functie te maken hebben’, schrijft Trouw.
Ook volgens hen gebeurt er in politiek Den Haag weinig met dit rapport. Ewoud Butter: ‘Moslimhaat is genormaliseerd. Dat maakt effectieve bestrijding lastig — zeker met een kabinet waarin de grootste partij moslims fundamentele rechten wil ontzeggen.’
In de Amsterdamse Tolhuistuin verzamelden zondag alevitische Nederlanders zich voor de benefiet Aşk ile, met liefde. De organisatoren pleiten voor een monument in Nederland voor het bloedbad in Sivas in 1993, waar 37, vooral alevitische, kunstenaars en intellectuelen omkwamen. ‘Het blijft een open wond’, zegt een van de sprekers.
‘Steek ze in brand, de fik erin’, herhaalt een muzikant de haatdragende woorden van duizenden soennitische extremisten tijdens de massamoord in Sivas. Hij was toen nog niet geboren, maar heeft de pijn als aleviet wel meegekregen.
De muzikant verwijst naar de beelden van de brandstichting van hotel Madımak in Sivas, aangemoedigd door soennitische jihadisten. ‘Het is prachtig’, roept een van hen op camera. Later, wanneer er grote vlammen uit het gebouw slaan, voegt de menigte daaraan toe: ‘Allah, dit is jouw vuur, het hellevuur.’
De alevieten in de Amsterdamse zaal herbeleven het trauma dat zich meer dan dertig jaar geleden voltrok. Slachtoffer en nabestaande Ismail Kaya, die zijn dochter Menekse en zoon Koray in de brand verloor, is uit Turkije overgevlogen en zingt zijn verdriet in een treurzang.
‘Ik heb kinderen, ze hebben geen jeugd gehad Mijn kroost, dat nooit heeft gebloeid
Ik heb diepe wonden Eeuwige duisternis, zonder zucht van verlichting’
‘Hij heeft ons kapotgemaakt met zijn roerzang’, reageert hoogleraar Ugur Ümit Üngör (NIOD), die ook een van de sprekers is. Vele anderen in de zaal pinken een traan weg.
Er zijn gesprekken en workshops, die gelijktijdig in verschillende zalen plaatsvinden. Beroemde alevitische Nederlanders zoals Sinan Can, Meral Polat en Funda Müjde zijn aanwezig.
Beeld: Tayfun Balcik
Schrijver Chris Keulemans interviewt historicus Mahmut Erciyas, die het boek De God is in de mens samenstelde met vertaalde gedichten van alevitische troubadours. ‘Het was voor mij een vorm van zelfstudie naar mijn eigen achtergrond en een poging om kennis over het alevitisme over te dragen aan de volgende generatie’, vertelt hij.
Keulemans doet een poging om tot de essentie van het alevitisme door te dringen. ‘Een aleviet ben je niet, een aleviet word je’, wil hij van Erciyas weten. ‘Zelfs de grootste alevitische leermeesters zijn nooit af’, antwoordt Erciyas.
Sommige teksten, zoals die van Asik Ibreti, waarin hij zich uitspreekt tegen de soennitische orthodoxie, zijn volgens Keulemans uitdagend en polariserend. ‘Ze zijn geschreven in een context van toenemende haat en geweld tegen alevieten. Hijzelf is ontsnapt aan een aanslag door radicale islamisten’, legt Erciyas uit.
Antropologiestudente
Bij het bloedbad in Sivas viel ook een Nederlands slachtoffer, de 23-jarige antropologiestudente Carina Thuijs. Zij deed onderzoek naar Turkse vrouwen en kwam via contacten van Rahmi Sivri in Doetinchem, betrokken bij Stichting DIDF en deelnemer aan het gesprek met Keulemans en Erciyas, in Sivas terecht.
‘Ze kwam lachend en een beetje bescheiden bij ons op kantoor in Doetinchem. Ze wist helemaal niets van het alevitisme’, aldus Sivri, die bij de massamoord zijn twee nichtjes Asuman en Yasemin Sivri verloor. Sivri is voorstander van een monument voor de slachtoffers, en vindt het passend als dat in de Achterhoek wordt geplaatst.
Ineenstorting Ottomaanse rijk
Na een korte pauze is professor Üngör aan de beurt. Volgens hem moet de massamoord in Sivas worden geplaatst binnen een bredere context van anti-alevitisch geweld sinds het ontstaan van de Turkse republiek, na de ineenstorting van het Ottomaanse rijk. ‘De eerdere Ottomaanse periode kende ook periodes van alevitische moordpartijen, maar er waren ook lange tijden van vreedzame co-existentie’, zegt hij.
‘De meeste massamoorden vonden plaats tijdens de republiek’, vertelt Üngör, en noemt bijvoorbeeld de genocide in Dersim in 1938, die onder bevel van Mustafa Kemal Atatürk werd uitgevoerd.
‘Het was een aanval op de culturele elite van de alevieten’
Üngör was twaalf jaar oud toen het bloedbad in Sivas plaatsvond. Zoals bijna elke zomer zouden ze met de auto naar Turkije reizen, maar uit angst reden ze dat jaar niet naar Erzincan, waarvoor je Sivas moet passeren, de geboortestreek van zijn ouders.
‘Het was een aanval op de culturele elite van de alevieten, en de angst onder alevieten was daarom enorm’, merkt Üngör op. ‘Een aanval op de elite is meestal een opstap naar bredere vervolging van groepen.’
Ugur Ümit Üngör, universitair hoofddocent (Universiteit Utrecht) en onderzoeker bij het NIOD. Beeld: Tayfun Balcik
Na zijn korte presentatie volgt een panel met Sinan Can als moderator. ‘Door de gebeurtenissen in Sivas besefte ik dat ik aleviet ben’, zegt hij recht voor z’n raap. Panelist Serdar Manavoglu kan dat beamen. ‘In Sivas kwamen we erachter dat we alevieten waren’, zegt hij instemmend. Can benadrukt ook dat er in Sivas niet alleen alevitische slachtoffers vielen. Ook enkele soennitische muzikanten en intellectuelen kwamen toen om het leven.
‘De daders zijn er toch goed mee weggekomen’, zegt panelist Kul Yetimi, die eraan herinnert dat twintig veroordeelden onlangs vervroegd zijn vrijgelaten door Erdogan.
Geen rechtse alevieten
Manavoglu denkt dat ‘het linkse bewustzijn’ onder alevieten in Nederland is gegroeid door Sivas. ‘Ik ken eigenlijk helemaal geen rechtse alevieten hier, behalve Dilan Yesilgöz dan’, reageert Can, waarop de zaal in lachen uitbarst. ‘Het is best een zwaar onderwerp, ik probeer het een beetje luchtig te houden’, zegt Can quasi-verontschuldigend.
‘De daders zijn er toch goed mee weggekomen’
Hij noemt eerdere herdenkingen van de massamoord in Sivas vooral ‘alevitische incrowd’-bijeenkomsten. ‘Dat is vandaag zeker niet het geval. Moet dit niet vaker gebeuren?’ vraagt hij aan de panelleden.
Zeynep Çimtay, voorzitter van de Federatie van Alevitische verenigingen Nederland, is hier ook in Europees verband mee bezig. Ze noemt een gerealiseerd project met vijf onderdelen. Een digitaal museum, bibliotheek, webdocumentaire, de overdracht van oral history en de film ‘Er is iets verschrikkelijks gebeurd’.
’s Avonds treden nog muzikanten op, onder wie Meral Polat, met moderne uitvoeringen van alevitische folklore. Het is niet bekend hoeveel geld er zondag is opgehaald voor het Sivas Namenmonument, maar het lijkt erop dat de alevieten van Nederland klaar zijn met de angstcultuur binnen Turkse kringen. Met het daverende concert smaakt het in ieder geval naar meer alevitische verlichting in de duisternis.
Volgens cabaretier Hans Teeuwen bestaat moslimdiscriminatie niet. Hij grijpt het Nationaal Onderzoek naar Moslimdiscriminatie aan om zijn afkeer van moslims te uiten. ‘Die hebben altijd wel wat te mekkeren,’ zegt hij zelfgenoegzaam in een video.
Teeuwen noemt het een ‘flutonderzoek’ dat volgens hem is gebaseerd op de verhalen van 44 ‘beroepsmoslims’, waarmee hij de ervaringen van islamitische Nederlanders ontkent en bagatelliseert.
‘En dat hele begrip islamofobie is natuurlijk ook bullshit, want moslims zijn nou niet de groep die het meeste gevaar loopt’, vervolgt hij zijn tirade. Hij haalt antisemitisme aan om moslimdiscriminatie weg te relativeren. ‘De beveiliging staat niet bij islamitische scholen, maar bij joodse scholen en synagogen.’
Ook in zijn uitspraken over de hoofddoek slaat hij door. Hij beschouwt die uitsluitend als een onderdrukkend symbool, bedacht door mannen, en gaat daarbij volledig voorbij aan de vrijheid van godsdienst en de eigen keuze van vrouwen.
Teeuwen kreeg vorig jaar politiebezoek, vanwege een luchtdrukpistool als verwijzing naar de wapenaffaire rond de burgemeester en haar ex-man, na een pro-Israëlische sketch over Femke Halsema. Ook in dat filmpje lijkt Teeuwen antisemitisme aan te halen om discriminatie van andere groepen, evenals het koloniale en slavernijverleden, te bagatelliseren.
Hans Teeuwen was een vriend van de vermoorde filmmaker Theo van Gogh. Na diens dood heeft hij moslims en de islam regelmatig op de korrel genomen en is hij langzaam maar zeker in de extreemrechtse hoek van het politieke debat beland.
Op 13 april 2025 is de Peruaanse schrijver Mario Vargas Llosa op 89-jarige leeftijd overleden. Hij was een van de reuzen van de wereldliteratuur, zoals het gerenommeerde Spaanse dagblad El País hem noemt. In 2010 ontving hij (eindelijk) de Nobelprijs voor de Literatuur.
Vargas Llosa heeft tientallen bestsellers op zijn naam staan, maar hij was veel meer dan een schrijver. Hij was een publiek figuur, deed in 1990 een gooi naar het presidentschap, was een groot en vernieuwend denker en speelde een maatschappelijke rol van belang. Daarin verschilt Latijns-Amerika nogal van wat wij hier in Nederland gewend zijn. Daar is cultuur een drijvende en bepalende factor in het dagelijks leven. Schrijvers, dichters, zangers, musici, schilders, kortom, allen die zich bezighouden met cultuur, spelen een brede publieke rol, schoppen het vaak tot minister en zijn vaak mensen van groot maatschappelijk aanzien. Ook in Nederland werd naar don Mario geluisterd. In 2013 hield hij de prestigieuze Nexus-lezing, getiteld: ‘De verdwenen cultuur’.
In de jaren tachtig studeerde ik Spaanse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit van Leiden. Nu, vele decennia later, ben ik nog altijd enorm dankbaar voor wat ik tijdens mijn studie heb meegekregen: een raamwerk om de werkelijkheid te duiden. Een raamwerk dat is opgebouwd uit al die stemmen van schrijvers, dichters en zangers uit de Spaans- en Portugeestalige wereld. Vargas Llosa – Varguitas, Vargasje, zoals zijn vrienden hem noemden – was verplichte literatuur. Ik genoot van zijn boeken: De stad en de honden, Tante Julia en meneer de schrijver. Boeken die ons meenamen in de keiharde, maar ook magische Latijns-Amerikaanse realiteit.
Na mijn studie verhuisde ik naar Chili. In 1985, toen de militaire dictatuur van generaal Augusto Pinochet in volle gang was, had ik het geluk Vargas Llosa live mee te maken, toen hij op uitnodiging van de Fundación Eduardo Frei een spraakmakende lezing hield: ‘De vrijheid van de cultuur en de cultuur van de vrijheid’.
Veel later, toen ik volksvertegenwoordiger was namens het CDA in de Tweede Kamer en mij ervoor inzette Latijns-Amerika op de Nederlandse politieke agenda te houden, werd ik op een goede dag opgebeld door de Peruaanse ambassadeur. Er was een Peruaanse schrijver op bezoek. Mario Vargas Llosa. De ambassadeur bood hem een diner aan. Of ik ook wilde komen.
Of ik ook wilde komen? Ik zou alles uit mijn handen laten vallen om hierbij te zijn! Het werd een onvergetelijke avond, waarbij de schrijver mij uitlegde hoe hij werkt en wat hem drijft.
Hij, zijn denken en zijn werken zullen gemist worden in onze wereld anno 2025
De betekenis van deze literaire reus is groot. Hij, zijn denken en zijn werken zullen gemist worden in onze wereld anno 2025. Zijn historische werken, zoals De oorlog van het einde van de wereld of De droom van de Ier, helpen het verleden en het heden te duiden. Eén van zijn in Nederland meer bekende werken is Het feest van de bok. Een genadeloos maar invoelend geschreven werk over de wreedheid van dictator generaal Rafael Trujillo van de Dominicaanse Republiek. Een boek dat daarmee ook een aanklacht is tegen alle dictators, caudillos, volksmenners of alleenheersers, en dus ook een waarschuwing voor de huidige tijd. Want als er geen tegenmacht is, kan zelfs het meest walgelijke of onvoorstelbare werkelijkheid worden.
Zijn laatste boek verscheen in 2023: Te dedico mi silencio, Ik draag mijn stilte op aan jou, over Peruaanse muziek en, meer in het algemeen, over alles wat Peruaans is.
Persoonlijk vind ik zijn boek El Hablador, in het Nederlands vertaald als Het woord van de verteller, een van zijn beste werken. Hij vertelt daarin over het lot van de Machiguengas, een kleine, met uitsterven bedreigde inheemse stam in Peru. Hij stelt de invloed van de westerse wereld op deze gemeenschap aan de orde en laat ons kennismaken met de positie van vertellers in deze Machiguenga-cultuur. Vertellers zijn een soort minstrelen, die van dorp naar dorp trekken om het laatste nieuws te brengen, maar ook de culturele tradities reciteren en bewaren. Ieder verhaal eindigt met de woorden: ‘Dit is, tenminste, zoals ik het begrepen heb.’ Ofwel: ‘Dit is mijn inzicht. Ik weet niet of dit de enige waarheid is.’
Wat een bescheidenheid, wat een toonbeeld van het relativeren van het eigen ik, het eigen gelijk. We kunnen nog wel wat leren van inheemse bevolkingen, in een wereld die in snel tempo ten onder gaat aan grote ego’s.
Dank, don Mario, voor al uw inzichten. Rust nu in vrede.
Het kabinet wil de spreidingswet, die bepaalt dat asielzoekers eerlijk over het land worden verdeeld, pas volgend jaar intrekken. Dit meldt NOS.
Sinds minister Faber van Asiel en Migratie aankondigde de spreidingswet te willen intrekken, is er onduidelijkheid over de exacte datum. De spreidingswet zou zo snel mogelijk van tafel moeten, maar later zei Faber dat het wel eens twee jaar zou kunnen duren. Dit leidde tot onduidelijkheid bij gemeenten. Hoewel zij volgens de wet moesten handelen, was er twijfel bij gemeenten die het hier niet mee eens waren. Door de spreidingswet pas volgend jaar in te trekken, wil het kabinet gemeenten en provincies duidelijkheid bieden en de gemaakte afspraken respecteren.
De spreidingswet werd na veel discussie aangenomen om de druk op aanmeldcentrum Ter Apel te verlichten; elke gemeente moest zijn steentje bijdragen en een voorgeschreven aantal opvangplekken realiseren. Minister Faber stelde echter kort na haar intreden dat de wet niet nodig zou zijn, omdat zij zou zorgen voor minder asielzoekers.
Deze argumentatie volgt de minister nog steeds. Maar ze erkent ook dat de wet niet zomaar ingetrokken kan worden. Dit moet gepaard gaan met een aantal andere maatregelen, zei ze tijdens het commissiedebat op 17 maart. ‘Je moet natuurlijk wel zorgen dat er doorstroomlocaties zijn voor de statushouders. Op dit moment is een op de drie bewoners van een azc een statushouder. Die hoort daar niet te zitten.’
Volgens de spreidingswet moeten gemeenten de afgesproken opvanglocaties per 1 juli 2025 beschikbaar hebben. Minister Faber lijkt op deze plekken te rekenen, maar deze zijn niet vanzelfsprekend, zo blijkt uit een recente oproep van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
In de oproep stelden ze dat gemeenten momenteel niet zelf een opvanglocatie volledig kunnen exploiteren vanwege ‘onduidelijkheid over de kaders’. Vaak wordt samengewerkt met het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA), maar door onduidelijkheid over de financiering is het onzeker of deze vorm van opvang na 1 juli door kan gaan.
In veel gemeenten is er verzet tegen nieuwe asielzoekerscentra. De afgelopen weken waren er regelmatig ongeregeldheden bij demonstraties. Critici wijzen erop dat de toename van geweld te maken heeft met het strengere asielbeleid, wat de bevolking aanzet om zich te verzetten tegen nieuwe opvangplekken.
Afgelopen zondag werden raketten afgevuurd op het al-Ahli al-Arabi Baptist Hospital, het laatste ziekenhuis in Gaza-Stad. Bij de aanval vielen minstens drie doden, waaronder een kind dat op dat moment werd behandeld voor een hoofdwond. Een ander slachtoffer was een vrouw die had besloten de nacht door te brengen bij haar man, die in het ziekenhuis lag.
Het ziekenhuis kreeg slechts 18 minuten van tevoren een waarschuwing dat het patiënten moest evacueren vanwege de aanval. Het gebouw waar operaties plaatsvinden en de opslag van zuurstof voor de intensive care-afdeling werden verwoest. Volgens Israël was het doel van de aanval een Hamas-basis, maar hiervoor werd geen bewijs geleverd, schrijft Middle East Eye.
De aanval werd wereldwijd door leiders en organisaties veroordeeld. De Euro-Med Mensenrechtenmonitor noemt het een opzettelijke aanval op het leven. In Taipei, de hoofdstad van Taiwan, gingen mensen massaal de straat op, meldt Al Jazeera.
In Nederland blijft het kabinet steken bij ontmoedigende woorden richting Israël. Vanuit de samenleving neemt de druk op de politiek dan ook toe. Nederland zou meer kunnen doen om de Israëlische regering tot een koerswijziging te manen, vinden veel mensen.
Protesten
Op dinsdag 15 april worden wereldwijd acties gevoerd die zouden moeten leiden tot een economische blokkade, aangezien ‘de wereldeconomie medeplichtig is aan genocide’, zo staat op de Instagrampagina van de actiegroep Docenten voor Palestina. Hoe hieraan invulling te geven, blijkt niet uit de post, behalve de oproep ‘de slagaders van het kapitalisme te blokkeren en de wielen van de productie te blokkeren’. De actiegroep roept docenten in Nederland op om mee te doen aan deze economische blokkade – op welke manier dan ook – om zo een rode lijn te trekken voor Israël.
Gisteren plaatste Plant an Olive Tree wederom duizenden kinderschoenen om de gestorven kinderen te herdenken, dit keer in Leiden. Ruim 17.500 paar kinderschoenen werden op de Beestenmarkt geplaatst, refererend aan het aantal vermoorde kinderen, dat in werkelijkheid waarschijnlijk veel hoger ligt. Verschillende mensen lazen de namen en leeftijden van de kinderen voor.
Ambtenaren
Ondertussen blijven ambtenaren elke donderdag sit-ins houden bij de ingang van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Dit doen ze al vanaf het begin van de oorlog in Gaza. Af en toe spreekt een minister hen toe, tot nu toe zonder een significante koerswijziging als resultaat. Vorige week gingen vijf grote mensenrechtenorganisaties in gesprek met premier Schoof om te praten over de stilte van Nederland over Gaza. De premier zei echter vast te houden aan diplomatie.
‘Het moreel meest hoogstaande leger ter wereld.’ Met die afgesleten mantra wimpelde Israël ook na 7 oktober 2023 steevast de toenemende, en in toenemende mate ook met harde feiten onderbouwde, beschuldigingen van grove mensenrechtenschendingen door haar soldaten in de bezette Palestijnse gebieden af.
Beschuldigingen van genocide of etnische zuivering, het internationale bevel tot arrestatie van Netanyahu wegens oorlogsdaden: ze doen de huidige rechts-extremistische regering van het land steevast in gefingeerde grote woede ontsteken. De VN, Amnesty, het Internationaal Strafhof: het waren allemaal door antisemitisme gedreven organisaties, een beschuldiging waar de rest van de wereld langzaamaan doodziek van wordt, van Wilders en het Witte Huis dan afgezien.
Maar nu kan zelfs de legerleiding niet meer om de feiten heen: na eerst hardnekkig leugens te hebben verkondigd over de vijftien vermoorde en in een massagraf gebulldozerde Palestijnse hulpverleners, moet zij nu toegeven dat die wel degelijk als zodanig herkenbaar waren.
Ja, pas nadat het echt niet meer te ontkennen viel, omdat er daarvan een video was opgedoken. Precies de reden waarom Netanyahu zijn Poetinachtige ‘speciale militaire operatie’ zoveel mogelijk buiten zicht van de pers probeert te houden, opdat het moorden en etnisch zuiveren ongestraft zijn gang kan gaan.
De Volkskrant kwam afgelopen dinsdag met een uitvoerige samenvatting van een recent rapport van klokkenluidersorganisatie Breaking the Silence. Dat logenstraft zonder mitsen en maren alle leugens van het huidige Israëlische regime; dat heeft het leger de opdracht gegeven in Gaza een zeer brede bufferzone te creëren, ter grootte van zeker een zesde van het toch al zeer kleine gebied.
De opdracht aan de soldaten: totale vernietiging van alles. Alle bouwwerken moesten systematisch worden opgeblazen, en elke Palestijn die het nog waagde er een voet te zetten, moest onmiddellijk worden doodgeschoten. Anderen werden als menselijk schild gebruikt. Iets waarvan Netayahu juist herhaaldelijk op hoge toon Hamas beschuldigt.
Maar wat doet dat Westen, dat altijd zo hoog opgeeft over humane waarden?
Israëlische soldaten die zich aan zulke massamoord bezondigen, wisten daarbij dat ze vrijuit zouden gaan. Als het al tot enig onderzoek zou komen, zou dat nooit tot strafvervolging leiden. Hetzelfde geldt voor de Westelijke Jordaanoever: zeshonderd Palestijnen door kolonisten vermoord, maar ook die weten dat ze zich alles kunnen veroorloven. Sinds de Zuid-Afrikaanse Apartheidsstaat is er geen land in ‘het Westen’ meer geweest met een dermate racistisch en moorddadig regime.
Maar wat doet dat Westen, dat altijd zo hoog opgeeft over humane waarden? Wat doet Europa? Wat doet Nederland, dat zo trots het Internationaal Strafhof huisvest? Tot nu toe kijkt men hier toch hoofdzakelijk handenwringend de andere kant uit.
Al schijnt Netanyahu, bang om inderdaad gearresteerd, veiligheidshalve om te vliegen: zal dat daadwerkelijk gebeuren? De komende Duitse bondskanselier Friedrich Merz heeft recent nog verklaard dat dat ondenkbaar is, dat de premier van Israël qualitate qua altijd een vriend van Duitsland is. Pro-Palestijnse demonstranten zijn in Duitsland politiek bijna even vogelvrij als in Amerika.
Zal er door het afslachten van die hulpverleners, en dat zoveelste rapport van iets wezenlijks veranderen? In Den Haag is er iets een beetje aan het schuiven. Een beetje. Voor het eerst klinkt er ook ter rechterzijde kritiek. Maar nog steeds komt het kabinet niet veel verder dan het uitspreken van ‘bezorgdheid’. Sancties, ho maar.
Ambtenaren van BZ kunnen op de stoep van hun ministerie demonstreren wat ze willen, oud-ministers en oud-diplomaten kunnen zoveel protestbrieven schrijven als ze willen, maar Veldkamp blijft zich stug verschuilen achter ‘de diplomatieke weg’. Schoof mompelt regelmatig iets over ‘een rode lijn’, maar omdat die steeds weer straffeloos overschreden wordt, is die non-existent.
Een paar universiteiten verbreken nu eindelijk de banden met Israëlische zusterinstellingen. In het geval van de UvA heeft dat wegens – ja hoor, daar zijn we weer – ‘antisemitisme’ geleid tot het retourneren van doctoraalbullen door lieden als Uri Rosenthal, die in 2010 de facto door Wilders als minister van Buitenlandse Zaken was aangesteld en weigerde rapporten te lezen met ook maar één kritische zin over Israël.
Dat Schoof geen enkele rode lijn handhaaft, heeft daar direct mee te maken: dan wordt Wilders boos en valt het kabinet.
Als het aan de SGP en JA21 ligt, komt er een einde aan de versterkte oproepen tot het vrijdaggebed bij moskeeën. De partijen dienen een initiatiefwetsvoorstel in om deze praktijk te verbieden, zo meldt NOS.
Volgens SGP en JA21 zou ‘de islam’ met Arabischtalige oproepen via luidsprekers een ‘dominante plek in de publieke ruimte opeisen’. De islamitische gebedsoproep zou niet passen in Nederland, stelt JA21-leider Joost Eerdmans.
De partijen hopen op steun van de coalitie, omdat in het hoofdlijnenakkoord staat dat versterkte gebedsoproepen gereguleerd moeten worden, schrijft NOS.
Of die steun er echt komt, is nog onzeker. Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken liet in december in een schriftelijk antwoord op Kamervragen weten dat er eerst onderzoek wordt gedaan naar hoe vaak de oproepen klinken en of ze overlast geven.
‘De vrijheid van godsdienst en levensovertuiging is een belangrijk grondrecht dat
wordt beschermd in artikel 6 van de Grondwet’, schrijft minister Uitermark. ‘Het recht om bij de belijdenis gebruik te maken van geluidsversterking hieraan verwant. Wij vinden het belangrijk dat men zich in Nederland vrij en beschermd voelt om van dit constitutionele recht gebruik te maken.’
Artikel 6 van de Grondwet stelt dat iedereen in Nederland vrij is om zijn godsdienst of levensovertuiging te belijden. Gemeenten mogen wel regels stellen over het volume, de tijd en duur van de oproep. De meeste van de ongeveer 500 moskeeën in Nederland gebruiken geen luidsprekers voor de gebedsoproep, aldus NOS.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
