Terwijl het geweld in West-Syrië de afgelopen dagen oplaaide, is in het oosten een doorbraak bereikt. De Koerdische SDF en de Syrische regering sloten een akkoord om de Koerdische kwestie op te lossen, meldt nieuwszender Al Jazeera. SDF-leider Mazlum Abdi en interim-president Ahmed al-Sharaa ondertekenden het verdrag.
Het door Koerden gedomineerde verbond van strijdkrachten SDF heerst al jaren in Noordoost-Syrië en wordt gedomineerd door de Koerdische strijdgroep YPG. De YPG greep de macht nadat het Syrische regime zich daar in 2012 terugtrok om de opstand in de rest van het land de kop in te drukken.
SDF-leider Abdi zegt dat een akkoord met de nieuwe leiders in Damascus een ‘echte kans is om een nieuw Syrië op te bouwen.’ ‘We zijn toegewijd aan het bouwen van een betere toekomst die de rechten van alle Syriërs garandeert en hun aspiraties voor vrede en waardigheid vervult,’ zegt hij in een bericht op X.
Het Syrische presidentschap kondigde maandag een overeenkomst aan met de SDF om de instellingen van het autonome Koerdische bestuur in het noordoosten te integreren in de nationale regering, aldus nieuwsdienst AFP.
De situatie in Turkije speelde een belangrijke rol bij de deal. PKK-leider Abdullah Öcalan deed een historische oproep tot ontwapening, maar SDF-leider Abdi zag dat eerst als een Turkse zaak. Grijze Wolven-leider Devlet Bahçeli sprak dit tegen en stelde dat ook de YPG de strijd moest staken. Een dag later was de deal rond.
Volgens de deal wordt ‘de eenheid van Syrië’ benadrukt en zullen ‘alle civiele en militaire instituties in Noordoost-Syrië worden samengevoegd binnen de Syrische staatsstructuren’. Dit geldt ook voor alle grensposten, de luchthaven en de olie- en gasvelden in het oosten van het land.
Mocht de uitvoering van het verdrag slagen, dan zou geheel Syrië onder de controle van de centrale regering in Damascus komen. Voor de Koerden betekent de deal voor het eerst erkenning: zij zullen als Koerden onderdeel vormen van Syrië, en hun recht op burgerschap zal grondwettelijk worden vastgelegd. Onder de 61-jarige dictatuur van het Assad-regime werden Koerden nooit als staatsburgers erkend.
Toch blijven er vragen over de noordoostelijke regio en de mogelijke toekenning van een semi-autonome status. Damascus is daar nog huiverig voor, omdat het bieden van een ‘speciale status aan Koerden’ ook tot vergelijkbare aanspraken van andere minderheden, zoals de druzen en alawieten, zou kunnen leiden, meldt Al Jazeera.
In 1864 kwamen arbeiders uit verschillende landen bij elkaar in Londen om te praten over de oprichting van een organisatie die hun rechten op het gebied van loon, staken en voorzieningen zou behartigen. De belangstelling was enorm, de passie aanwezig. Aan het eind gingen ze met de pet rond om de oprichting te bestendigen. Ze haalden niet meer op dan 3 pond. Dat was het totaalbedrag dat ze konden missen in hun armoede. Maar hun overtuiging was zo groot dat ze doorzetten en de oprichters werden ‘moedige vernieuwers’ genoemd. De Eerste Internationale was geboren.
Ik moest eraan denken nu links weer van betekenis wil gaan zijn en één brede partij wil worden. Links is dood! Leve links! Maar hebben we al van de ideeën gehoord die die partij gaan dragen? Ik zie vooral dat de PvdA-oudgedienden als Melkert, Verbeet en Spekman willen behouden wat geweest is en wat zij bestempelen als ‘sociaaldemocratie’. Innovatie? Verfrissing? En de grote baas Timmermans zelf deed me helemaal schrikken met zijn: ‘We zijn een linkse beweging die aansluiting moet hebben met het centrum, anders kunnen we niet meebesturen.’
In dit alles lees ik geen aankondiging van een geboorte van een nieuw links. Integendeel, ik zie een partij die uit is op macht, maar geen idealen heeft, een partij die flirt met rechts, waaraan het CDA bijna ten onder is gedaan, een ‘tegenpartij’, die geen aantrekkelijk verhaal biedt. Lekker tegen arbeidsmigranten en ‘woke’ aanschoppen en een rem op immigratie nastreven – Timmermans kondigde eind vorig jaar een nieuwe migratievisie aan op zijn Fortuyns: vol is vol.
En welk ‘centrum’ bedoelt Timmermans? De VVD is met Yesilgöz aan het roer een PVV-light geworden. Juist die reflex om lepeltje-lepeltje te liggen met rechts, dat opportunisme, breekt elke partij op. Waarom zouden kiezers stemmen op een partij die achter de ideeën van andere aanloopt? Gelijkheid en inclusie zijn dan nog verder weg dan de horizon en ik zie die rode zon alleen maar verder in de zee zinken.
Timmermans zelf deed me helemaal schrikken met zijn: ‘We zijn een linkse beweging die aansluiting moet hebben met het centrum, anders kunnen we niet meebesturen.’
En welke sociaaldemocratie traditie bedoelen ze? Die van Wim Kok, die er trots op was een neoliberale economie in huis te halen ten koste van idealen? Of nog verder terug, de antimilitaristische SDAP die bestaanszekerheid in gedachten had? En als we buiten de grenzen kijken: de Eerste Internationale? Of, en dan wordt het lelijk, de SDP in Duitsland die zich zo fel afzette tegen linkse andersdenkenden dat de leiding opdracht gaf om Rosa Luxemburg te vermoorden? Nee, dat niet natuurlijk, maar ik wil hier mee alleen maar laten zien dat terugverlangen naar hét idee van sociaaldemocratie een illusie is.
Zoals filosoof Alasdair MacIntyre laat zien in de net uitgekomen vertaling van zijn boek over moraal, Na de deugd: denken, ideologie, is nooit los te zien van het tijdsgewricht. En wil het gedachtengoed aantrekkelijk zijn, dan moet het met de tijd meegaan. Dat wil niet zeggen dat je alle ideologie bij het grofvuil moet zetten. Maar het betekent wel: bouwen op de mooie resultaten uit het verleden en innoveren met het oog op de toekomst.
Nu hoop ik op deze inspirerende speech voor de nieuwe partij:
Lieve allemaal,
Wij zijn een partij van en voor iedereen, wit of zwart, arm of rijk, jood of Palestijn, straight of queer, jong of oud. Allemaal zien we hoe lelijk de wereld is geworden. Als we een eerlijke samenleving willen, dan moeten we die eerst maken en zullen we eerst zelf solidaire mensen moeten worden. Dat is natuurlijk doodeng voor een partij, omdat het riekt naar brainwashing, stalinisme. Maar laten we wel zijn, iedereen snakt naar meer solidariteit – in verscheidenheid. Geen eenheid dus!
Wat we gaan doen is iedereen lekker laten denken wat die wil. Maar ondertussen krijgt ieder een basisinkomen, recht op degelijke huisvesting, recht op betaalbare energie door gratis warmtepompen en zonnepanelen, gratis degelijk (ook hoger) onderwijs, gratis degelijke zorg. Ieder in dit land moet zijn bestaan zeker weten. En we zorgen ook voor flora en fauna en voor de mensen elders op de planeet die het moeilijk hebben. We gaan meer belasting heffen op bedrijfswinsten en rijke mensen. We verlagen de uitgaven voor defensie. We zijn niet bang klein te beginnen. Want zorg en solidariteit zijn onze waarden, waar hebzucht en alles vertalen naar de norm van geld hebben gefaald. Die ideeën zullen we overal gaan verspreiden. In de kunsten, in het onderwijs. Solidair is de naam van deze nieuwe partij. Kom bij ons!’
Na dagen van geweld in de kuststeden van Syrië, roept de Syrische leider Ahmad al-Sharaa op tot eenheid. Hij zegt dat iedereen die burgers doodt, berecht zal worden.
Dit weekend vielen er meer dan duizend doden in de kuststeden Latakia en Tartous, waar van oudsher veel alawieten wonen. Afgelopen donderdag doodden voormalige Assad-aanhangers zestien mensen van de veiligheidstroepen van het huidige Syrische regime. Vervolgens vielen onbekende groeperingen de alawitische wijken binnen, waar hele gezinnen in hun huis werden vermoord, meldt de BBC.
Bij deze aanvallen werden 830 burgers vermoord. Bovendien werden nog eens 230 mensen van de veiligheidstroepen vermoord en 250 mensen van een pro-Assadgroepering. Daarmee staat het dodental nu op 1.311 mensen, volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR).
Hoewel er al maandenlang sprake was van slachtpartijen onder verschillende groeperingen in Syrië, was dit de eerste grootschalige uitbraak van geweld sinds de machtsovername in december. Een beproeving voor de nieuwe leider Al-Sharaa, die ervan wordt beschuldigd vooral zijn eigen bondgenoten te beschermen.
De uitdagingen voor de nieuwe regering zijn echter groot. Al-Sharaa heeft de Syrische veiligheidsdienst, het leger en de politie opgeheven, waardoor veel mensen werkloos werden. Tegelijkertijd heeft zijn rebellenbeweging HTS niet genoeg mensen om deze functies over te nemen. Oud-werknemers klagen dat niet iedereen die bij de regering van de gevluchte dictator Bashar al-Assad werkte, een aanhanger van Assad was, en willen graag weer aan het werk.
Inmiddels hebben de veiligheidstroepen de controle terug over de wijken waar het geweld plaatsvond. Daarmee is het gevaar nog niet geweken. BBC meldt dat Ghiath Dallah, een voormalige brigadegeneraal in het leger van Assad, een nieuwe opstand tegen de huidige regering aankondigt. Hij wil de Militaire Raad voor de Bevrijding van Syrië oprichten, aldus de nieuwssite.
De gewapende groepen die gisteren zestien mensen van de Syrische veiligheidstroepen doodden, zijn gelieerd aan Assad. Een van hun leiders s Suheil al-Hassan. Een oorlogscrimineel, zo meldt Middle East Eye. Hij zou de meest verschrikkelijke misdaden tegen het Syrische volk hebben begaan, aldus een veiligheidsambtenaar in de regio tegen de nieuwssite.
De twee groepen stonden tegenover elkaar in de stad Jableh, in Latakia. Volgens oorlogscorrespondent Harald Doornbos, die zijn waarnemingen deelt op X, ging het om een hinderlaag waarbij mogelijk nog meer veiligheidsmedewerkers omkwamen. Inmiddels heeft HTS gereageerd met mortieren, en wordt de stad bestookt vanuit helikopters. Er zouden meerdere konvooien onderweg zijn naar de stad, onder andere vanuit Idlib, de basis van HTS.
De asielplannen van asielminister Marjolein Faber (PVV) worden door haar eigen ambtenaren afgeraden. Dat blijkt uit interne stukken die vrijdag openbaar zijn gemaakt, meldt een raadsadviseur van het ministerie van Justitie en Veiligheid op LinkedIn.
‘Wij kunnen u [als wetgevingsjuristen] mede gezien het gevoerde proces geen positief advies geven over de effectiviteit, juridische houdbaarheid, uitvoerbaarheid en financiële gevolgen van verschillende maatregelen in het wetsvoorstel’, schrijven de ambtenaren aan minister Faber.
De kritiek op het kabinet stapelt zich steeds verder op. Van uitvoeringsorganisaties, zoals de IND en het COA, was al bekend dat zij zich zorgen maakten over overvolle azc’s vanwege het gevoerde beleid, meldt de Gelderlander.
Toch lijkt asiel voor de PVV een halszaak. Sinds de verkiezingsoverwinning zetten ze in op het aanpakken van immigratie en asiel door bijvoorbeeld via noodwetgeving de grenzen te sluiten. Toen dat niet lukte, gooiden ze het over de parlementaire boeg. Vrijdag zijn de wetsvoorstellen naar de Kamer gestuurd, tegen het advies van de ambtenaren in.
In elk stuk klinken alarmbellen van ambtenaren, die klagen over tijdsdruk en de mogelijkheid dat de wet daardoor niet volledig is.
De Amerikaanse immigratiedienst heeft het visum van Mahmoud Khalil, een student en organisator van pro-Palestijnse protesten bij Columbia University, ingenomen en wil hem uitzetten. Dit terwijl hij een green card heeft, een permanente verblijfsvergunning voor de VS, zo meldt Associated Press (AP).
Marco Rubio, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, vindt het geweldig nieuws en dreigt met nog meer intrekkingen en deportaties. ‘We zullen visa en/of green cards van Hamas-aanhangers intrekken zodat ze gedeporteerd kunnen worden’, zegt hij op X.
Het oppakken en terugsturen van studenten is een ‘serieuze escalatie’ van het beleid van Trump, meldt AP.
Pro-Palestijnse demonstraties worden door pro-Israëlische groepen afgeschilderd als Hamas-demo’s, terreurverheerlijking en antisemitisme, ook in Nederland.
Een woordvoerder van de mensenrechtengroep New York Civil Liberties Union zegt dat ‘Trumps hardhandige aanpak van pro-Palestijnse meningen een agressief misbruik van immigratieregels’ is.
Trump en zijn team fantaseren openlijk over het etnisch zuiveren van Gaza. Onlangs deelde Trump een AI-filmpje waarin hij samen met Netanyahu een drankje doet in ‘Trump Gaza’. Het deportatieplan voor Gaza is door de Arabische wereld breed afgekeurd.
Met rappen, dichten en zijn deelname aan de Rotterdamse marathon vraagt Glodi Mbwete aandacht voor het gehavende en getraumatiseerde land van zijn (voor)ouders: de Democratische Republiek Congo.
‘Ik had het gevoel alsof ik thuiskwam’, verklaart Glodi Mbwete. ‘De geur, het eten, ja het heerlijke eten – cassave met geitenvlees.’ De 31-jarige rapper, dichter en organisator van poëtische evenementen begint enthousiast met zijn verhaal. Hij bezocht de Democratische Republiek Congo, het Afrikaanse land waar nog een groot deel van zijn familie woont en leeft. ‘Het bezoek heeft mij diep geraakt’, zegt hij. Voor het eerst in zijn leven was Glodi in het land dat zijn ouders ontvluchtten, vanwege de hachelijke politieke situatie en slechte economische vooruitzichten.
De boomlange Glodi Mbwete heeft een zachte uitstraling en een zeker charisma. Als hij voor een grote groep mensen zijn gedichten voordraagt, grijpt hij ze vrijwel direct. ‘Weet je’, vervolgt hij zijn verhaal, ‘in Congo zag ik de armoede, terwijl het zo’n rijk land is. Hoe kan dat? In de hoofdstad Kinshasa vertonen straten gaten, gebouwen en huizen hebben achterstallig onderhoud. De verf bladdert van de kozijnen en de gevels moeten nodig worden opgefrist.’ Vorig jaar zomer zette Glodi voet aan de grond in Congo. Opgeladen keerde hij terug naar Nederland.
Vrede en recht
‘Nadat onze ouders eerst een tijd in Brussel hadden gewoond’, vervolgt Glodi, ‘besloten ze naar Den Haag te verhuizen. Vooral om hun kinderen, mijn oudere tweelingbroers, mijn zus en mij een betere toekomst te bieden. Ze vonden hun weg naar de Haagse Molenwijk. Een plek waar mensen uit alle windstreken van de wereld naast elkaar wonen. Eten zorgt er onderling voor verbroedering. Zomers zijn er vaak buurtbarbecues. Ik had er een geweldige jeugd. En je gelooft het niet. Uitgerekend ik ben geboren in Den Haag, de stad van vrede en recht. Hier worden oorlogsmisdadigers veroordeeld. Terwijl mijn ouders uit een land komen waar allesbehalve vrede en recht heersen. Vermeende oorlogsmisdadigers lopen er tot op de dag van vandaag gewoon nog vrij rond.’
‘Uitgerekend ik ben geboren in Den Haag, de stad van vrede en recht’
Naarmate Glodi opgroeit, komt hij stukje bij beetje achter de gruwelijke geschiedenis van Congo, toen het nog een kolonie was van België. Congo is een prachtig Afrikaans land vol natuur, rijk aan goud, kobalt en diamanten. Alleen zijn de Congolezen er zelf allesbehalve rijk van geworden. De meesten leven in bittere armoede. Tijdens de Conferentie van Berlijn in 1884, werd het continent Afrika verdeeld door de koloniale overheersers. Koning Leopold II van België zette zijn zinnen op Congo. Het land is letterlijk en figuurlijk een goudmijn. ‘Van meet af aan werd Congo met extreem veel geweld ingenomen. Mensen stelden niets voor en werden behandeld als willoze objecten’, gruwelt Glodi als hij eraan denkt.
Excuses
Als rond 1900 de auto-industrie opbloeit, groeit navenant de vraag naar rubber voor autobanden. Op talrijke rubberplantages in Congo worden vele landarbeiders onder mensonterende omstandigheden aan het werk gezet. ‘Dagelijks moesten ze absurde hoeveelheden rubber winnen’, ontdekte Glodi. ‘Lukte dat niet, dan dreigden er de vreselijkste lijfstraffen. Niet hun eigen hand werd eraf gehakt, maar die van hun vrouw of van hun kinderen. Zonder genade. Ook werden mannen, vrouwen en kinderen naar België gedeporteerd en daar in kooien tentoongesteld aan het publiek. Alsof het exotische dieren waren in een dierentuin.’
Beeld: Martijn Beekman
Tel daarbij op dat België Congo tot op het bot heeft leeggeplunderd en Glodi kan zich er onbedaarlijk boos over maken. Regelmatig post hij op sociale media, waarin hij aandacht vraagt voor het onrecht dat Congo is aangedaan. ‘Het is hoog tijd dat misdadigers worden veroordeeld en dat België z’n excuses aanbiedt. Net als indertijd Nederland dat heeft gedaan aan Indonesië. Hoe pijnlijk en moeilijk dat ook was.’ Glodi’s gezicht betrekt. ‘Excuses maken gaan de koning en de Belgische regering nooit doen. Doen ze dat wel, dan is België in no time failliet.’
‘Niet hun eigen hand werd eraf gehakt, maar die van hun vrouw of van hun kinderen’
Hoewel Congo sinds 1960 onafhankelijk is, blijft het land instabiel. Welbeschouwd lijkt er niets veranderd, vindt Glodi. ‘Mede door een aanhoudend falend regeringsbeleid, de ene na de andere president vertoont slappe knieën en het land zucht en kreunt nog altijd onder het koloniale juk van weleer. Net als vele andere landen die onder koloniaal bewind hebben gestaan.’ Een groot deel van de Congolezen leeft in armoede, een ander deel zocht z’n heil over de grenzen. ‘Als mensen weleens aan mij vragen waarom mijn ouders hier naartoe zijn gekomen, zeg ik altijd: jullie zijn eerst naar ons gekomen en hebben Afrika leeggeroofd. Er wordt nog steeds kobalt uit de mijnen gehaald voor laptops en mobiele telefoons, waar miljarden aan worden verdiend. Net als aan goud en diamanten. Tragisch genoeg krijgen de Congoleze mijnwerkers er abominabele arbeidsomstandigheden en een schamel loon voor terug.’
Geloof
Glodi’s ouders zijn altijd druk bezig om spullen te verzamelen die naar Congo moeten. Als er dan een keer iemand die kant opgaat, moet er veel mee zoals kleding, schoeisel, geld en leermiddelen. Ook is er veel telefonisch contact, waarin wordt gevraagd hoe het met de familieleden gaat. ‘Het liefste wilde ik mijn neven en nichten naar Nederland halen, maar dat is niet per se iets wat zij willen. Ze zien een betere toekomst voor zich en voor Congo. Daarvoor bidden we in onze kerk.’ Voor Glodi betekent het geloof in God alles. Drie keer per week bezoekt hij een dienst in Rotterdam, waar hij samen met zijn Kaapverdiaanse vrouw woont.
Het geloof geeft Glodi kracht en wijsheid. ‘In de kerk leer je wat naastenliefde is en belangrijker: ik heb er geleerd om van mijzelf te houden. Houd je van jezelf, dan kun je ook van anderen houden. De afgelopen jaren heb ik behoorlijk geworsteld met mezelf en het leven. Ik was weer dat verlegen jongetje van vroeger en ik had het gevoel dat het nooit goed genoeg was wat ik deed. Ook al had ik mijn diploma gehaald en een goede baan in de IT gevonden bij de Rijksoverheid. Dat gold ook voor mijn schrijfwerk, waarmee ik op mijn vijftiende ben begonnen. Woordkunst leent zich bij uitstek om beladen thema’s zoals verdriet, twijfels en onrecht bespreekbaar te maken.’
‘In de kerk leer je wat naastenliefde is’
In 2018 gaat Glodi serieus aan de gang met dichten, rappen en het schrijven van liedjes. Geregeld bezocht hij het Haagse Theater De Vaillant waar hij voor 1 euro deelnam aan het programma ‘Doe je dinsdag’. Hij volgde er allerhande workshops zoals zingen, schrijven, rappen en dansen. Steeds vaker hoorde hij van mensen om hem heen, dat hij talent heeft en meer op zichzelf zou mogen vertrouwen. ‘Het allermooist was, dat ik gelijkgestemden tegenkwam. Jonge rappers, dichters, singer-songwriters die ook worstelen met hun onzekerheden en erover schreven. Steeds vaker pakte Glodi het podium tijdens een open mic op diverse plekken in Den Haag. Zijn talent kwam al snel naar boven borrelen. ‘Een van mijn mooiste momenten was, dat na afloop van een optreden een vrouw naar mij toekwam. Ze zei dat mijn teksten, onder andere over mijn overleden vader, haar raakten.’
Aandacht
Naast het zelf schrijven voelde Glodi ook dat hij anderen wilde inspireren en motiveren om te schrijven. Door te schrijven krijgen jongeren een stem, vindt hij. ‘Daarvoor moest ik wel over mijn schaduw heen springen. Oké, ik ben onzeker en heb mijn twijfels of ik wel goed genoeg ben. Maar wanneer is het goed genoeg? Volgens mij als je er alles aan hebt gedaan om zo goed mogelijk te worden. Dat heb ik gedaan, kan ik je verzekeren.’ De dichter en rapper lacht en knikt ter bevestiging. In 2022 richtte hij samen met onderneemster Wendy Lopes het platform Ik Spreek op voor woordkunstenaars uit Den Haag en omstreken. Ze begonnen in Theater De Vaillant met open mics. Daarna pakten ze door en breidden ze uit naar Theater Dakota en het centrum voor moderne kunst West in Den Haag.
‘De door Rwanda gesteunde terreurgroep M23 plundert het land’
Ook geeft Glodi geregeld schrijfworkshops op scholen. ‘Op het Johan de Wit College in Den Haag zelfs met hulp van onze voormalige minister-president Mark Rutte.’ En alsof hij nog niet genoeg te doen heeft, traint hij voor de Rotterdamse marathon in 2025. ‘Dan ga ik wederom aandacht vragen voor de barre situatie in Oost-Congo. In januari werd er opnieuw een dieptepunt bereikt. De door Rwanda gesteunde terreurgroep M23 plundert het land, steelt grondstoffen, vermoordt kinderen en verkracht vrouwen. Toch blijft de EU zaken doen met Rwanda en profiteert het Westen van deze bloedige handel. Eerlijk gezegd wil ik dat die oorlogsmisdadigers in Den Haag worden veroordeeld door het Internationaal Gerechtshof.’
Glodi stopt zijn betoog, alsof hij zich bedenkt wat hij nog meer zou kunnen doen. ‘Misschien moet ik ze zelf aanklagen’, zegt hij. ‘Samen met vele rappers, dichters en woordkunstenaars.’ Onlangs heeft hij bovendien met zijn broer Gaetan de stichting ‘Wij zijn Congolezen’ opgericht. Met de stichting willen ze de Congolese cultuur promoten en een stem zijn voor de Congolese gemeenschap in Nederland. ‘Er zijn verschillende events geweest, waaronder drie demonstraties om aandacht te vragen voor Oost-Congo. Er zijn zelfs Kamervragen gesteld’, meldt Glodi. ‘Ook is een motie ingediend bij de Tweede Kamer om de samenwerking die de EU heeft met Rwanda, ter discussie te stellen.’
In de aanloop naar de ramadan heb ik mezelf en mijn naasten beloofd dat deze ramadan heel anders zou worden. Zo hoor je het te beleven. Het kan je laatste ramadan zijn. Misschien ben je er volgend jaar niet meer, of kun je niet meer vasten. Carpe diem en memento mori in één.
In de Turkse traditie wordt ramadan de sultan van de overige elf maanden genoemd. Dat klopt, denk ik. De islamitische maanden zijn maanmaanden en schuiven elk jaar tien dagen op. Je kunt een maand daarom niet koppelen aan een jaargetijde. Terwijl de andere maanden alleen maar tekenen van perioden in de tijd zijn, komt de ramadan met voorschriften en instructies.
Na het gebed ging ik teleurgesteld met hoofdpijn aan de thee
De diepgelovige zal met het vasten en andere rituelen zoeken naar verdere spirituele beleving. De gemiddelde gelovige zal de neerwaartse spiraal in eetgewoonten en gedrag resetten en meer ruimte maken voor spiritualiteit. De gelovige zondaar zal proberen minder te zondigen. Het is per slot van rekening ramadan. Ik las ergens dat de politie blij is met de ramadan; er zijn dan minder incidenten.
Op de tweede dag van het vasten kreeg ik in de loop van de middag hoofdpijn. Misschien kwam dat door te weinig water drinken. Maar het vasten is nu in de winter, van ongeveer zes uur ’s morgens tot zes uur ’s avonds. Dat is toch geen topsport? Bij de sohoor in de vroege ochtend had ik melk gedronken, enkele dadels gegeten en twee grote glazen water gedronken. Meer paste er niet in. Je gaat dan toch niet al in de middag uitdrogen?
Mijn hoofdpijn en zorgen zouden na de iftar-maaltijd wel afnemen. De zon ging onder. Ik at een dadel, dronk een glas water en nuttigde een maaltijd. De hoofdpijn bleef echter aanhouden. Na het gebed ging ik teleurgesteld met hoofdpijn aan de thee. Bij het vijfde glas thee verdween de hoofdpijn. Zo kwam ik tot de ontdekking dat ik een theeverslaving heb. Deze ramadan is anders begonnen.
Deze week staat er op Station Rotterdam Centraal een tijdelijke winkel voor vrouwen. Het doel is om vrouwen in Rotterdam en daarbuiten te inspireren, met workshops, talkshows, boeken en mode.
De pop-up store is het initiatief van Female Force, een stichting in Rotterdam die zich inzet voor vrouwen in de stad, met name voor de leeftijdsgroep 35-60. ‘Voor jonge vrouwen en voor ouderen doet de gemeente best wel veel, de groep die tussen de 35 en 60 jaar oud is valt helaas tussen wal en schip’, zegt fotomodel en FF-bestuurslid Arian Vreugd.
‘We willen vrouwen in hun kracht zetten’, zegt Lilian Cardoso, oprichtster en bestuurslid FF. ‘We geven in deze pop-up store workshops over zelfredzaamheid, maar willen ook kunst en cultuur als middelen inzetten om vrouwen te empoweren.’
Naast boeken, een expo en koffie tref je in de pop-up store ook kleding aan, met een heleboel jurken. ‘Veel vrouwen zijn dol op het kopen van kleding’, vertelt Cardoso. ‘Maar sommige outfits trek je maar een keer aan, bijvoorbeeld voor een bruiloft. We willen graag awareness creëren, ook met het oog op het klimaat. Heb je een mooie jurk die je nooit meer aantrekt? Geef die weg aan een vrouw die heel veel plezier van kan hebben.’
Female Force organiseert de talkshow Femme-X, in samenwerking met Open Rotterdam. ‘Voor 8 maart, Internationale Vrouwendag, hebben we in deze pop-up store een aflevering opgenomen over veiligheid’, zegt Vreugd. ‘Eerder maakten we uitzendingen over seksualiteit, rouwen en body positivity.’
Een van de vrijwilligster van Female Force is Daniella Duszka. Zij komt uit Hongarije maar woont al jaren in Nederland. Daniella is zelf onderneemster en heeft een goed lopende onderneming in cosmeticaproducten. Niet alleen wordt ze zelf geïnspireerd door Female Force maar inspireert zij ook anderen die verbonden zijn aan het platform.
De pop-up store op Rotterdam Centraal blijft tot en met zaterdag 8 maart. Cardoso: ‘Maar het is een reizend concept en we poppen straks ook op elders in Rotterdam.’
Gewapende groepen die verbonden zijn met de afgezette president Bashar al-Assad hebben gisteren zestien mensen gedood die deel uitmaakten van de veiligheidsgroepen van het huidige Syrische regime. De twee groepen kwamen met elkaar in conflict in de stad Jableh, in Latakia.
Latakia is van oudsher een bolwerk van troepen die tijdens het Assad-regime aan zijn zijde vochten. Er was al enkele weken onrust in verschillende steden langs de kust. Gisteren leidde dit tot een confrontatie tussen veiligheidstroepen van HTS en een groep geleid door Suheil al-Hassan, een invloedrijke figuur binnen het Assad-regime, meldt Middle East Eye.
Volgens oorlogscorrespondent Harald Doornbos, die zijn waarnemingen deelt op X, ging het om een hinderlaag waarbij mogelijk nog meer veiligheidsmedewerkers omkwamen. Inmiddels heeft HTS gereageerd met mortieren, en wordt Jableh bestookt vanuit helikopters. Er zouden meerdere konvooien onderweg zijn naar de stad, onder andere vanuit Idlib, de basis van HTS.
Turkije maakt zich zorgen over de ontwikkelingen. De voorzitter van de Republikeinse Volkspartij (CHP), Özgür Özel, had het over aanvallen op de alawieten, die de aanleiding zouden zijn geweest. ‘Er moet eerst een overgangsregering komen, er moet snel een grondwet worden opgesteld, en volgens die grondwet moeten alle etnische gemeenschappen worden beschermd’, zei hij in een tv-programma volgens Enson Haber.
Bashar al-Assad was deel van de alawitische gemeenschap, een minderheid in Syrië. Sinds de machtsovername, zijn er lynchpartijen tegen alawieten, waarschijnlijk als wraak door andere burgers. Alawieten uiten hun angsten vaak op sociale media, waar ze video’s van vermoorde mensen delen.
Hoewel veel alawieten vermoedelijk niets te maken hebben gehad met het Assad-regime, staat Suheil al-Hassan bekend als een oorlogsmisdadiger, zo meldt Middle East Eye. Hij zou de meest verschrikkelijke misdaden tegen het Syrische volk hebben begaan, aldus een veiligheidsambtenaar in de regio tegen de nieuwssite.
Isa Kahraman, Tweede Kamerlid namens de NSC, is een Arameeër. Hij vluchtte ruim veertig jaar geleden naar Nederland en is zich altijd blijven inzetten voor zijn gemeenschap. Nu vraagt hij aandacht voor de Arameeërs in Syrië. Want ook zij maken deel uit van de bevolking, en dat wordt door Nederlandse politici niet altijd gezien, vindt hij.
Afgelopen week vond er een rondetafelgesprek plaats, waarbij Kamerleden zich lieten bijpraten door vertegenwoordigers van verschillende minderheidsgroepen. Vorige maand riep hij diezelfde minderheden op om bijeen te komen in Hengelo, om in gesprek te gaan met onder andere Caspar Veldkamp, minister van Buitenlandse Zaken.
Waarom deze aandacht voor minderheden?
‘Toen het regime van Assad omvergeworpen was, heerste er tijdens debatten in de Tweede Kamer naar mijn gevoel nogal een jubelstemming bij veel partijen over wat er gebeurd was in Syrië. Dat terwijl ik hele andere signalen krijg.
‘Ik heb rechtstreeks contact met mensen uit Syrië en die vertellen hele andere verhalen. Ik had het gevoel dat mijn collega-Kamerleden deze verhalen in mindere mate tot zich krijgen. Dat was ook de reden waarom ik Casper Veldkamp had uitgenodigd. Op die eerste avond kwamen rond de duizend mensen af, uit allerlei verschillende gemeenschappen: Arameeërs, Armeniërs, alawieten, maar ook moslims uit verschillende groepen. Het was een hele emotionele avond.’
Eerst even over de Arameeërs, wie zijn dit nu precies?
‘De Arameeërs zijn de oorspronkelijke bewoners van Syrië. De Arameeërs die zich bekeerden tot het christendom werden door de Grieken ‘Syriërs’ genoemd. Zo is onze kerk de Syrisch-Orthodoxe kerk geworden. Ikzelf ben geboren in Turkije, maar had net zo goed in Syrië geboren kunnen worden. Deze grenzen zijn pas na de Eerste Wereldoorlog getrokken.’
‘Als minderheidsgroep kun je beter onder een dictatoriaal bestuur leven’
Wat zijn die andere verhalen die je hoort uit Syrië? Kan je er een paar voorbeelden van geven?
‘Dat zijn bijvoorbeeld filmpjes van een mini-van die door de christelijke wijken rijdt, met de boodschap dat ze zich moeten bekeren tot de islam. Of filmpjes van alawieten die langs de weg worden afgeslacht. De alawieten zijn op het moment echt heel kwetsbaar, omdat ze voorheen tot de machthebbende groep hoorden. De christenen zijn dat ook, omdat ze een minderheidsgroep zijn.’
Hoe staan de christenen er nu voor in Syrië?
‘Ik zeg wel eens, als minderheidsgroep kun je beter onder een dictatoriaal bestuur leven. Dat was voor de christenen zeker het geval. Onder Assad genoten de christenen de bescherming. Ik wil niet zeggen dat het een prima vent was. Het was gewoon een dictator. Hij heeft verschrikkelijke dingen gedaan. Maar minderheidsgroepen hadden niet veel van hem te vrezen, zolang ze niet politiek actief waren. Christenen konden vrijuit hun geloof belijden, kerken bouwen, ze werden zelfs burgemeesters.
Isa Kahraman. Beeld: Tweede Kamer
‘Nu houden christenen hun hart vast voor wat komen gaat. Ze hebben IS meegemaakt en HTS (de rebellengroep die de macht in handen heeft, red.) is ook echt een jihadistische groepering. Al-Jolani -ik noem hem nog steeds bij zijn nom de guerre, want hij was tenslotte een IS-strijder- zegt wel dat hij deze ideologie heeft afgezworen, maar daar heb ik mijn bedenkingen bij. Hij draagt nu een pak, maar heeft zijn baard niet afgeschoren, zeg ik maar. Als je zo lang hebt gevochten voor een bepaalde ideologie, dan zweer je die niet zomaar af. Zijn handelen wijst hier bovendien niet op.’
Kun je voorbeelden noemen?
‘Hij geeft bijvoorbeeld vrouwelijke ministers geen hand. Dat is zijn goed recht hoor, dat zou een orthodoxe jood ook niet doen. Maar hij is nu de minister-president van een land. Hij heeft bovendien een sharia-rechter benoemd tot minister van Justitie. Er zijn ook subtiele veranderingen, zoals het veranderen van de geschiedenisboeken, of de definitie van het begrip martelaar. Voorheen was dat iemand die voor zijn land is gestorven. Nu is het iemand die voor de islam is gestorven. Het lijken heel pietluttige dingen, maar het zijn wel signalen waarvan we ons af moeten vragen: waar gaat dit naartoe?’
Hoe zou hij het wel moeten aanpakken? Is het niet logisch dat er een meer islamitisch regime komt in een land waar de meerderheid islamitisch is?
‘Ik heb er geen enkele moeite mee dat er één regering is die het land bestuurt, als deze regering ook gewoon iedereen beschermt. Voor mij is een inclusieve samenleving een waar rechten van iedereen worden beschermd. Met een grondwet. Dat is juist de verantwoordelijkheid van de nieuwe leider.
‘Al-Jolani benoemt nu alleen mensen uit zijn eigen groep’
‘Ik zeg niet dat hij of HTS achter de vervolgingen zitten die op dit moment plaatsvinden. Er verschijnen momenteel heel veel filmpjes van mensen die worden vermoord langs de weg. Dat kunnen ook wraakacties zijn, van bevolkingsgroepen tegen elkaar. Maar Al-Jolani heeft die ook niet veroordeeld. Dan zou hij wel moeten doen. Hij zou openlijk moeten zeggen: dit kan niet in het nieuwe Syrië. Het kan niet zo zijn dat elke alawiet als vriend van Assad wordt beschouwd. Ook zij verdienen bescherming.
‘Al-Jolani zegt op dit moment dat hij dit nastreeft. Dat hij verkiezingen wil houden en een nieuwe grondwet wil maken. Maar hij benoemt nu alleen mensen uit zijn eigen groep. Ik snap dat je niet gelijk een regering kan vormen waarin alle groepen worden vertegenwoordigd, maar hij wil pas over drie jaar verkiezingen organiseren. Dat duurt wel heel lang.’
Valt er iets te zeggen voor een federatie van zelfbesturende regio’s, zoals bijvoorbeeld in noordoost Syrië het geval is? Dit zou interessant zijn voor de Koerden, maar ook bijvoorbeeld voor de druzen in Zuid-Syrië, die de nieuwe regering nog niet hebben erkend.
‘De internationale gemeenschap is het er over eens dat Syrië één land moet blijven. Dat denk ik ook, want anders krijg je de vraag welk stuk van wie is en komen er hele volksverhuizingen. Dan krijg je een situatie zoals in Libanon en ga je wel heel erg leven langs sektarische lijnen. De christenen zitten bovendien verspreid over het hele land.’
U vraagt nu aandacht voor de minderheden. Maar hoe zit het met de meerderheid? Verdienen zij geen aandacht na wat ze hebben meegemaakt? En is het niet beter juist iedereen, dus ook de soennitische meerderheid, mee te nemen zodat er een inclusieve dialoog wordt gevoerd?
‘Nee, eens. Dat is geen bewuste keuze. Ik heb ook gezegd: iedereen is welkom. Het heeft meer te maken met wie ik in mijn netwerk heb. Ik ken bijvoorbeeld geen druzen in Nederland. Ik praat wel met mensen uit de Koerdische gemeenschap, die waren ook aanwezig bij het rondetafelgesprek.
‘Ik heb echt niets tegen soennieten en sjiieten. Ik wil gewoon dat het een stabiel land wordt. En daarbij denk ik dan ook: met de rechten van de meerderheid komt het wel goed. De minderheden zijn nu erg kwetsbaar, die hebben aandacht nodig. Zij zijn enorm dankbaar dat we ons voor hen uitspreken.’
Wat kan een Nederlandse politicus voor deze minderheden betekenen? Wat heb je bijvoorbeeld tegen ze gezegd op die bewuste avond in Hengelo?
‘Dat we aandacht voor ze blijven vragen. Ik in het parlement en de minister van Buitenlandse Zaken in Europa. Want de Arameeërs, druzen en de alawieten zijn ook de bevolking van Syrië, samen met de soennieten, sjiieten en de Koerden. Nederlanders denken vaak dat Syriërs een homogene groep vormen, maar het is veel complexer dan dat.
‘Je moet je bijvoorbeeld ook afvragen: hoe zit het met de christenen in het Koerdisch gedeelte van Syrië? Want het noordoosten wordt niet alleen bewoond door de Koerden. Is daar wel sprake van een inclusieve samenleving? De Koerden zeggen van wel, maar is dat zo? En zo zijn er nog veel meer dingen die meespelen in die regio. Familiebanden, stammen, dingen die we in het westen vaak niet begrijpen maar die wel een grote invloed hebben op de politiek.’
‘Nederlanders denken vaak dat Syriërs een homogene groep vormen’
Is ‘aandacht vragen’ voor deze groepen wel voldoende om iets te bereiken?
‘Nou, we hebben bijvoorbeeld ook gezegd: we gaan de sancties niet opheffen maar opschorten. Dit betekent dat we ze kunnen terugdraaien als we zien dat Syrië de verkeerde kant opgaat. In mijn gesprekken met Turkse vertegenwoordigers vraag ik hen om de rechten van minderheden in acht te houden, want Turkije heeft nu het meeste invloed op de nieuwe Syrische regering.’
Israël heeft ook een vinger in de pap. De Israëlische regering heeft direct na de val van Assad nog meer van de Golanhoogten bezet en wil Zuid-Syrië eigenlijk niet in handen zien van HTS. Ze roepen zich op als de beschermheer van de druzen, die hier eigenlijk niet op zitten te wachten. Heeft Nederland daar gesprekken over met Israël?
‘Dat durf ik niet te zeggen. Minister Veldkamp heeft wel net een brief gestuurd aan de Tweede Kamer over de Golanhoogten. De strekking is dat Israël zich moet terugtrekken als het land weer stabiel is. Maar ik heb ook zoiets van: Turkije bezet al tien jaar een hele strook van Syrië, daar heb ik het kabinet niet over gehoord.
‘Kijk, ik vind het logisch dat Israël zich wil verdedigen wanneer het buurland opeens in handen komt van een terroristische organisatie. Maar ik vind ook dat dit tijdelijk moet zijn en dat Israël zich uiteindelijk moet terugtrekken achter de lijnen die we hebben afgesproken als internationale gemeenschap, als Syrië is gestabiliseerd.’
Komt er vanuit Nederland geld vrij om Syrië te helpen met deze stabilisatie?
‘We zullen echt moeten bijdragen aan de wederopbouw van Syrië, net zoals we dat hebben gedaan in Irak. Met welke middelen weet ik nog niet. Vorig jaar hebben we al zo’n 20 miljoen euro in Syrië geïnvesteerd.’
Is dat met de huidige bezuiniging op ontwikkelingshulp niet iets wat er dan gelijk bij inschiet?
‘Nou ja, op humanitaire hulp is niet bezuinigd. Kijk, minister Klever vindt dat ook het belang van Nederland moet meespelen. Op dit moment is nog steeds de grootste groep vluchtelingen in Nederland Syriër. Als je iets wilt doen om de vluchtelingenstroom uit Syrië terug te brengen, zie ik wel reden om te gaan investeren in de opbouw van Syrië. Ik denk dat mensen dan ook vrijwillig teruggaan. Het is nu naïef te denken dat je mensen terug kunt sturen, daarvoor is er nog veel te veel onzekerheid.’
Hoe lang zou dat nog kunnen duren?
‘Dat weet ik niet. Het is een hele lastige situatie en ik heb de juiste formule ook niet. Het is denk ik vooral belangrijk dat we niet met een westerse bril naar Syrië kijken. Misschien is een democratie niet de juiste vorm, direct na een dictatuur. Misschien moet je hier geleidelijk aan naartoe werken, zodat er een stabiele democratie komt. Een democratie kun je tenslotte niet exporteren. We moeten als Europa, als internationale gemeenschap kijken hoe we kunnen helpen zonder dat we meteen van alles opleggen.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
