De stadsontwikkelaar van de nieuwe naoorlogse buurt koesterde bijna hemelse gedachten. Drie kerkgebouwen in één straat!

Aan het begin van de brede weg die dwars door de wijk loopt kwam de Rooms-katholieke Goede Herder Kerk te staan. Een paar honderd meter verder werd de gereformeerde Pelgrimskerk gebouwd. En dan helemaal aan het einde, het gebedshuis voor de hervormden.

In de loop van de daaropvolgende jaren veranderde het een en ander. Eerst kropen de  hervormden bij de gereformeerden in. De drang om te fuseren overwon.

De katholieken verhuurden een deel van hun kerkgebouw aan de naschoolse opvang. En in het gebouw waar de hervormden ooit in de straat begonnen, richten nu iedere zondag de bezoekers van een Pinkstergemeente hun handen hemelwaarts.

Heel recent werd de fusiekerk ook al weer gesloten. De slopers doen op dit moment hun best om het heiligdom met de grond gelijk te maken. En het restantje hervormden en gereformeerden bidt nu in een zaaltje van de katholieken. Ja, het geloofsleven in de wijk is op z’n retour.

Elke dag wordt er getornd aan het geloofsleven. Artikel 23 van de grondwet, die de vrijheid van onderwijs regelt, is al heel lang onderwerp van een maatschappelijke discussie. Moet aan gelovigen nog steeds het recht worden gegeven om hun kinderen een schoolleven laten leiden binnen hun eigen geloofstraditie, in plaats van dat ze naar het openbaar onderwijs gaan?

Is het grondrecht van vrijheid van godsdienst (artikel 6) nog wel opgewassen tegen de maatschappelijke zorgen om dierenwelzijn? Hoelang blijft het recht op ritueel geslacht vlees voor moslims en joden in ons land nog bestaan?

De vraag is in hoeverre artikel 1 (gelijke behandeling) van onze grondwet nog die bescherming aan burgers geeft, zoals wordt beoogd?

Enkele dagen geleden verklaarde minister van Binnenlandse Zaken Hanke Bruins Slot, terwijl ze haar handtekening zette onder de meest recente wijziging in dit artikel, dat ‘de grondwet de weerspiegeling is van onze waarden’.

En wat zegt artikel 1? ‘Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’ Duidelijker kan het niet.

‘Als dat verbod er komt, kunt u toch gewoon vegetarisch eten?’

Maar dan de praktijk.

Het Europees Hof van Justitie oordeelde dat EU-lidstaten ritueel slachten, halal en koosjer, mogen verbieden.

Geen discriminatie, wel godsdienstvrijheid. Maar zo’n verbod mag er komen?

In verschillende steden in ons land mogen boa’s nu een hoofddoek dragen. Maar landelijk ligt dat echter allemaal veel moeilijker. Minister Dilan Yesilgöz heeft ooit die hele grote broek aangetrokken, door te verklaren dat zolang zij op Justitie zit een hoofddoekverbod gehandhaafd blijft.

Zowel op de uitspraak over het ritueel slachten als over de uniformeisen en de hoofddoek kwam ik twee boeiende reacties tegen. Koosjer of halal eten?  De journalist kijkt mij verbaasd aan. ‘Als dat verbod er komt, kunt u toch gewoon vegetarisch eten?’ Op mijn beurt doe ik geen moeite om te antwoorden. De beste man begrijpt kennelijk niet dat het de jood of de moslim niet gaat over dat stukje kip of die gehaktbal. Het gaat over het recht op godsdienstvrijheid. Zou ik vegetarisch willen eten, dan doe ik dat vrijwillig. En niet gedwongen door de wetgever.

De bestuurder van de vakbond voor boa’s is niet blij met het beleid van Amsterdam, Utrecht en Arnhem om de hoofddoek toe te staan. ‘Als ze zo nodig op die manier gekleed willen gaan, dan kunnen ze toch een andere baan zoeken?’

Hij begrijpt het niet. Het besef dat het hier gaat over artikel 1 en 6 uit de grondwet, die grondwetsartikelen die de religieuze burger willen beschermen tegen discriminatie, is in zijn gedachtewereld afwezig.

Nog maar iets meer dan een halve eeuw geleden was er ruimte in één straat voor drie gebedshuizen. Nu kerken worden gesloopt wordt zichtbaar wat onze samenleving echt aan het verliezen is.

Geloof is, in de volksmond, niet meer van deze tijd. De wetenschap dat onze samenleving probeert afscheid te nemen van de Eeuwige, de Heer of Allah, maar dat de Almachtige in ieder geval geen afscheid van ons neemt, is in deze verwarde samenleving in ieder geval een troost.

Zijn wet overleeft de grondwet.