De ontvangst was allerhartelijkst: Gladys Wielingen liet me glimlachend binnen in een kantoortje in het centrum van Almere. Aan een tafel zaten twee andere BIJ1-kandidaten een podcast in te spreken. Gladys gaf me koffie en we gingen in een hoek van het kantoor zitten. We hoorden een van de kandidaten het verkiezingsprogramma voorlezen. Soms moest een zin opnieuw. Na een minuut of tien was de podcast af en konden Gladys en ik aan het interview beginnen.

Deze gemeenteraadsverkiezingen interviewde ik zes biculturele kandidaten. We probeerden een mooie selectie te maken van verschillende culturele achtergronden, steden, partijen en verhalen. Een van de kandidaten: Gladys Wielingen, een maatschappelijk werker uit Almere die was benoemd tot lijsttrekker van BIJ1. De afspraak was zo gepiept: ik stuurde mijn verzoek en Gladys stemde vrijwel meteen in. Zo zat ik 25 februari ruim een uur met haar te praten.

We hadden een mooi gesprek. Gladys vertelde over haar komst vanuit Paramaribo naar Nederland, haar leven in Amsterdam Zuidoost en haar vertrek naar Almere. We hebben veel gelachen. Gladys was lange tijd niet met politiek bezig. Ze reageerde op de oproep van BIJ1 om kandidaten. Ze wil niet blijven roepen dat er dingen mis zijn, maar er zelf iets aan doen. Ze maakt zich druk over de tweedeling in de stad en wil meer samenhang tussen de mensen. ‘Ik moest het doen van mezelf’, zei ze gedecideerd.

Gladys stemde vroeger PvdA omdat die partij voor gelijkwaardigheid is, maar de PvdA is in haar ogen gaan dwalen. De PvdA doet te veel water bij de wijn. Gladys vergelijkt de politiek met een vechtscheiding: twee ouders gaan boos uit elkaar, maar ze hebben nog steeds een gezamenlijk belang: de kinderen. Daarvoor moet je afspraken maken om dingen voor elkaar te krijgen. Ze moeten op één lijn komen. Hier formuleerde Gladys een mantra: ‘Iedereen heeft een eigen frustratie’.

De frustratie van BIJ1 is dat er geen gelijkwaardigheid is, legde Gladys uit. BIJ1 wil geen uitsluiting van wie dan ook, of het nou gaat om kleur, ras, geloof, gender of een beperking. Zo kwamen we op de rol van de PVV, de partij die in Almere al jarenlang een van de grootste is. Gladys zei dat veel mensen frustratie hebben maar dat je het toch samen moet doen. Met polarisatie los je volgens haar niets op. Er was polarisatie nodig om als BIJ1 gezien te worden, vindt Gladys, maar je moet daar niet in blijven hangen.

De PVV doet dat wel, aldus Gladys. Je hebt elkaar nodig en moet niet alleen maar dingen blijven roepen. De PVV roept van alles maar verandert weinig. Soms zegt de partij wel dingen die kloppen. Natuurlijk gaat BIJ1 niet mee met de islamstandpunten van de PVV, maar als ze inhoudelijke punten maken over bijvoorbeeld financiën, kunnen ze gelijk hebben: ‘Je moet gewoon erkenning geven aan elkaar’, zei Gladys. Ze was het bij een debat al met de lokale FvD-lijsttrekker eens over schuldenproblematiek.

Ik zei voor de grap: ‘Ik kan nu boven het interview zetten dat de PVV soms ook een punt heeft.’ ‘Van mij mag je’, was haar antwoord. Het lost niets op om tegenover elkaar te staan. Het werkt niet om gefrustreerd te blijven. Net als bij een vechtscheiding moet je met elkaar verder. Gladys zei: ‘BIJ1 komt voort uit frustratie, maar wij doen niet aan gefrustreerde politiek. Ik maak me echt zorgen over die tweedeling. We hoeven niet van elkaar te houden maar we moeten wel zaken oplossen en afspraken maken.’

Gladys zei: ‘BIJ1 komt voort uit frustratie, maar wij doen niet aan gefrustreerde politiek’

Het interview was afgelopen en we praatten nog even na. Ik meldde dat ik BIJ1 vaak dogmatisch vind en dat de openheid van Gladys ontwapenend is. Op weg naar huis bedacht ik me dat BIJ1 met Gladys een hele andere partij is dan normaal: BIJ1 strijdt in Almere voor gelijkwaardigheid, maar kan ook het gesprek met andersdenkenden aangaan. De toon en boodschap zijn echt anders dan elders en dat is ook helemaal niet zo raar: een lokale afdeling heeft een zekere autonomie.

Twee dagen later zat Gladys bij een online talkshow. Daar vertelde ze min of meer hetzelfde als wat ze aan mij vertelde: ze wil niet tegenover elkaar staan, zal onzinnige dingen niet steunen maar wil ook kijken waar ze samen kan komen met andersdenkenden. Haar formulering verhulde onervarenheid: wat ze precies bedoelt is niet helemaal duidelijk, maar in het nieuws lazen we vrijwel meteen dat BIJ1 in Almere samenwerking met de PVV niet op voorhand uitsluit. De Almeerse PVV was meteen blij.

Toen ging het vuurtje lopen. In appgroepen waren BIJ1-leden woedend omdat de uitspraken van Wielingen het hele bestaansrecht van BIJ1 zouden ondermijnen. Twee dagen later trok ze haar uitspraken in. BIJ1 ging toch niet met extreemrechtse partijen besturen. Dat had ze echter helemaal niet gezegd. Ze had nooit concreet gemaakt hoe er samengewerkt zou worden en de kans dat de PVV in een coalitie terechtkomt is sowieso nul. Waarschijnlijk wilde Gladys om inhoudelijke redenen voor moties van de PVV kunnen stemmen.

Probleempje: inmiddels had Gladys iets soortgelijks tegen mij gezegd. Dat interview zou deze week worden geplaatst. Gladys ontving de uitwerking en vond het ‘een mooie gebalanceerde verwoording’. Wel zou de voorlichter nog even meelezen. Daar hing hij al aan de telefoon. Nog voordat hij iets kon verzoeken, zei ik dat ik het een mooi gesprek had gevonden en dat ik de visie van Gladys natuurlijk geen onrecht kon aandoen. Dat begreep hij.

Toen werd het stil, tot begin vorige week. Gladys is opgestapt al zal ze op de kandidatenlijst blijven staan. Volgens BIJ1 neemt ze na de verkiezingen haar eventuele zetel niet in, maar zelf twijfelt ze daaraan. Na het interview dacht ik: BIJ1 wordt een volwassen partij die diversiteit in eigen gelederen toestaat. De waarheid is omgekeerd: BIJ1 staat dat juist niet toe en blijkt bovendien niet in staat de eigen lijsttrekkerskandidaten vooraf door te lichten of ze wel de juiste standpunten hebben.

Zo komt er een einde aan de BIJ1-carrière van Gladys voordat die überhaupt was begonnen. Ik vind dat jammer. Voor haarzelf, voor Almere en niet in de laatste plaats voor BIJ1.