Dit oude gezegde geldt echt niet alleen voor religieuzen die de titel monnik dragen. Het gelijk optrekken is inmiddels ook van toepassing op moslims en Joden in ons land.

Eerder dit jaar verscheen in de Verenigde Staten een onderzoek naar de kennis over de Holocaust onder Nederlandse jongeren en hoe het staat met de bekende complottheorieën over Joden. Dus alles wat te maken heeft met de bekende zorgen over antisemitisme.

En ten behoeve van de onze islamitische medeburgers is dan nu recent het Europees Islamofobie-rapport 2022 verschenen.

Zowel over dit onderzoek naar antisemitisme als naar islamofobie zijn inmiddels de nodige vragen gesteld, in hoeverre de gegevens representatief zijn en of ze overeenkomen met de dagelijkse beleefwereld van de beide gemeenschappen. Het beantwoorden van deze vragen laat ik graag over aan die wetenschappers die begrijpen hoe enquêtes, statistieken en onderzoeksvragen werken.

Ik richt mij liever op de praktijk van alledag en neem mijn lezers – Joden en moslims en iedere andere weldenkende burger – mee naar hoe het dagelijks zoal toegaat in ons land.

Ook na vierhonderd jaar georganiseerd Joods gemeenschapsleven in ons land bestaat antisemitisme nog steeds. Ondanks alle inspanningen van die instituten die zich daar over buigen is het gewoon aanwezig en toont het zich onuitroeibaar.

En na een nog een veel kortere aanwezigheid van een zichtbaar groeiende moslimgemeenschap in ons land geldt daar precies hetzelfde voor. Moslimhaat, ik vermijd liever het woord islamofobie, is gewoon aanwezig en toont zich op dezelfde manier onuitroeibaar.

‘Er gloort duidelijk licht aan de discriminatie-horizon’

Waar dat aan ligt? Laten we elkaar geen mietjes noemen. Elke gemeenschap binnen ons mooie Nederland kent de plaag begiftigd te zijn met vooroordelen over andere bevolkingsgroepen. Zo is het.

Deze vooroordelen leiden ontegenzeggelijk tot negatieve beeldvorming, uitsluiting en soms ook tot discriminatie. Zo werkt het binnen elk van land van Europa, en dus ook in Nederland.

Natuurlijk moeten we dit probleem scherp in de gaten houden en er alles aan doen om de schade zoveel mogelijk te beperken. Maar ‘uitbannen’ en ‘laten verdwijnen’? Dat zijn echt termen die horen in het rijk der fabelen.

Onze minister-president biedt namens onze overheid excuses aan voor het meehelpen aan de vernietiging van de Joodse gemeenschap in de Tweede Wereldoorlog door diezelfde overheid. Een volgend excuus van de premier geldt de slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire en de kinderen die daardoor bij hun vader en moeder zijn weggehaald om buitenshuis te worden geplaatst. Het lijkt allemaal een prachtige bestrijding van Jodenhaat, moslimhaat en racisme.

Maar deze knieval gebeurt wel in diezelfde periode waarin ongegeneerd institutioneel racisme zichtbaar wordt op onze ministeries van Buitenlandse Zaken, Financiën, Onderwijs en Volkshuisvesting.

Laten we elkaar geen mietje noemen. Discriminatie is er, het blijft er en wij doen ons best om ondanks dit alles zo veel mogelijk ons hoofd ongediscrimineerd boven water te houden.

Ik had de eer om eind maart aanwezig te mogen zijn bij de iftar die georganiseerd werd door de Moslimstudenten Associatie Nederland samen met de Nationaal Coördinator Discriminatie- en Racismebestrijding (NCDR). Allerlei verhalen over moslimdiscriminatie en moslimhaat kwamen langs. Het ging over hoe dit voor basisschoolkinderen leidt tot negatieve beoordelingen, voor leerlingen op het voortgezet onderwijs tot een gebrek aan stageplaatsen. Werkenden hebben moeite om een plekje te vinden op de arbeidsmarkt. Woningzoekenden ondervinden uitsluiting op de woningmarkt.

Maar al luisterend keek ik uit op een volle zaal met die nieuwe generatie islamitische studenten en professionals in ons land. Jonge mensen voor wie hun achtergrond, hun geloof en hun traditie essentieel zijn maar die zich op geen enkele manier laten weerhouden om het leven in hun Nederland sociaal en maatschappelijk een succes te laten worden. Discriminatie? Uitsluiting? Onze energie steken wij in het werken aan onze toekomst en de toekomst van de mensen om ons heen. Wie zij ook mogen zijn.

Het rapport over de moslimhaat spreekt over een inktzwart beeld in ons land. Ik voelde mij blij en optimistisch bij het luisteren naar deze jonge mensen. Er gloort duidelijk licht aan de discriminatie-horizon.

Gelijke monniken, gelijke kappen. Ooit heeft de Joodse gemeenschap getoond het ellendige antisemitisme echt wel de baas te kunnen zijn. Nu is het de beurt aan onze moslim-medelanders dit te laten zien. En dat gebeurt.