Het Israëlisch-Palestijnse conflict, dat al decennia oud is, roept sterke emoties op. Velen stellen zich dit conflict voor als een strijd tussen onderdrukkers en onderdrukten, maar dat doet de complexe geschiedenis, de tegenstrijdige verhalen, de territoriale claims, de rol van externe actoren, extremistische ideologieën en de vele lagen van tragiek niet helemaal recht. De duivel zit in de details. We moeten deze nuances zien en gedeelde ervaringen onderscheiden, om zo onderling begrip voor elkaar te bevorderen en het verzoeningsproces te vergemakkelijken.

Ontegenzeggelijk heeft dit conflict diepgaand leed veroorzaakt voor beide partijen. Leed dat ook diepe historische wortels heeft. De verdrijving en gedwongen verplaatsing van Palestijnen na de gebeurtenissen van 1948, de beruchte Nakba, blijven van invloed op latere generaties. Ze worden erkend als een zwaar historisch trauma. Tegelijkertijd dragen Israëlische burgers de blijvende erfenis van de Holocaust en eeuwen van vervolging en discriminatie met zich mee, wat hun collectieve bewustzijn diepgaand heeft beïnvloed.

Extremistische aanvallen met verlies van onschuldige levens aan beide zijden herinneren eraan dat het Israëlisch-Palestijnse conflict alle aspecten van het leven doordringt. Dit omvat Hamas’ verwerpelijke praktijk om opzettelijk Israëlische burgers aan te vallen en raketbeschietingen in dichtbevolkte gebieden, maar ook de gewelddadige Israëlische reacties die tot vele slachtoffers onder Palestijnse burgers hebben geleid.

Vijandigheid en geweld zijn in dit conflict troef. Dat heeft historische oorzaken, maar ook oorzaken die een kortere geschiedenis hebben. Militante organisaties, waaronder Hamas, ontstonden als reactie op de economische problemen in Gaza, die het gevolg waren van de Israëlische blokkade. Hamas beweert op te komen voor de rechten van het Palestijnse volk, maar haar aanvallen op burgers zijn onverdedigbaar en richten zich meedogenloos op onschuldigen. Israël stelt dat strenge veiligheidsmaatregelen noodzakelijk zijn om terrorisme effectief te bestrijden. Critici brengen daar echter tegenin dat deze maatregelen vaak overmatig en onevenredig gewelddadig zijn, terwijl de Israëlische autoriteiten wegkijken als Israëlische kolonisten geweld plegen. Zij kunnen straffeloos hun gang gaan, terwijl de Palestijnen in de bezette gebieden collectief worden bestraft voor de daden van Hamas en andere strijdgroepen.

Daarom moeten Israëliërs en Palestijnen de menselijke waardigheid van elkaar erkennen en dat die andere groep ook recht heeft op veiligheid

Het Israëlisch-Palestijnse conflict is geworteld in de botsing van groepsidentiteiten en uiteenlopende historische narratieven. Israëliërs en Palestijnen hebben religieuze en culturele banden met het land, die ze generaties lang hebben doorgegeven. De tegenstrijdige beweringen van beide partijen over Jeruzalem en de andere heilige plaatsen spelen een cruciale rol in de territoriale conflicten. Bovendien hebben externe actoren vaak het conflict verlengd om hun strategische doelen te bereiken. Ze hebben zich beter kunnen streven naar rechtvaardigheid, veiligheid en verzoening. Omdat het gebied politiek gezien instabiel is hebben extremistische ideologieën zich er gemakkelijk kunnen verspreiden, waardoor de situatie nog explosiever wordt dan die al was.

Vrede bereiken in dit schijnbaar onoplosbare conflict is een complexe taak. Die wordt bovendien nog bemoeilijkt door de diepgewortelde vijandigheden en de voortdurende territoriale geschillen. Toch is het essentieel dat Israëliërs en Palestijnen zich inzetten om samen te leven en streven naar een gezamenlijke zoektocht naar waardigheid, met het oog op het welzijn van hun kinderen en toekomstige generaties. Daarom moeten Israëliërs en Palestijnen de menselijke waardigheid van elkaar erkennen en dat die andere groep ook recht heeft op veiligheid. Verzoening vereist dat extremisten, die haat prediken, geweld plegen en een totalitaire oplossing voorstaan, worden gemarginaliseerd. Verder zullen beide partijen straks moeilijke concessies moeten doen.

Een eerlijke en rechtvaardige oplossing moet gebaseerd zijn op het recht op zelfbeschikking en de universele mensenrechten. De civil society kan hierbij een belangrijke rol spelen bij het bepalen van de weg vooruit. Het opbouwen van wederzijds begrip zal wellicht veel tijd kosten, maar het blijft de enige op compassie gebaseerde benadering om dit conflict effectief aan te pakken en op te lossen. Alle betrokken partijen dragen de verantwoordelijkheid om de benodigde moed op te rapen en empathie en morele wijsheid te tonen om deze koers kordaat te volgen.