Met de val van het kabinet-Schoof breekt weer een nieuwe periode van onzekerheid aan voor Nederland. Dit vechtkabinet, dat eigenlijk nooit fatsoenlijk van start is gegaan, komt nu ten einde. Opnieuw valt een kabinet op het thema migratie. Geert Wilders besloot alle PVV-bewindslieden terug te trekken, omdat de andere coalitiepartijen niet mee wilden gaan in zijn eisen op het thema asiel. Daarmee was de kabinetsval een feit.

Het kabinet was maar weinig populair onder een groot deel van de samenleving en heeft in het ene jaar waarin het missionair was weinig kunnen bereiken. Maar we kunnen ons afvragen of we wel over de val van dit kabinet moeten juichen en kunnen rekenen op betere tijden. Want wat gaat er nu komen? Verkiezingen, ergens in het najaar. En dan misschien weer een politieke patstelling en een langere periode van onzekerheid.

Oftewel: meer van hetzelfde. Want in de afgelopen vier jaar hebben we nu drie verkiezingen gehad. Meer en meer lijkt Nederland af te glijden naar een politiek en bestuurlijk disfunctioneel land. We worden geconfronteerd met grote crises: de crisis op de woningmarkt, de stikstofcrisis, klimaatverandering, de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten, migratie, de huidige politieke ontwikkelingen in Amerika, en ga zo maar door. Wat we willen, en nodig hebben, is een daadkrachtig, stabiel kabinet dat daadwerkelijk zoden aan de dijk zet.

Maar wat we nu in plaats daarvan lijken te hebben, zijn politieke partijen die vooral druk bezig zijn met het berijden van hun eigen stokpaardjes en met elkaar vliegen afvangen. De PVV blaast een kabinet op omdat ze haar zin niet krijgt. De rechtse coalitiepartijen lagen de halve tijd met elkaar in de clinch. De linkse oppositie juicht, maar wat als straks de volgende verkiezingsuitslag niet veel anders is dan de huidige? Dan volgt ongetwijfeld nog meer politiek gekibbel, maar weinig daadkracht.

De burger verliest ondertussen nog verder het vertrouwen in de politiek

En de burger? Die verliest ondertussen nog verder het vertrouwen in de politiek. Al jaren hebben politiek en overheid te maken met afnemend vertrouwen van burgers. We bevinden ons in een vertrouwenscrisis en een crisis van onze bestuurscultuur. De huidige kabinetsval is een symptoom van dat laatste: van een verziekte bestuurscultuur en politieke cultuur. En in plaats van dat de politiek zich inspant om het vertrouwen van burgers terug te winnen, gebeurt juist het tegenovergestelde: de politiek vervreemdt burgers alleen maar verder van zich.

En natuurlijk is Geert Wilders met zijn geregisseerde kabinetsval hier mede debet aan. Maar ook de politiek in bredere zin lijkt niet in staat om het huidige tij te keren en de veelheid aan crises waarin we ons bevinden op te lossen. Integendeel, deze crises zijn voor een deel het resultaat van overheidsbeleid zelf, en de huidige politieke onzekerheid en instabiliteit verergeren crises als bijvoorbeeld die op de woningmarkt en de stikstofcrisis alleen maar.

Wat we nu in de eerste plaats vooral nodig hebben, is politieke stabiliteit. Een kabinet dat voor de verandering eens de rit uitzit, dat stabiel kan besturen, problemen op de lange termijn kan aanpakken en de burger weer een stukje vertrouwen kan teruggeven. Los van de politieke kleur die dit kabinet zal hebben, is dat nu de voornaamste taak van onze politici: om burgers weer enig vertrouwen en zekerheid te bieden, voordat de bestaande crises nog verder verergeren en de maatschappelijke onrust toeneemt.

Het woord is straks aan de kiezer. En ook de kiezer heeft een opdracht: om te kiezen, niet voor politici die het ene moment iets beloven maar het andere moment niet leveren, maar juist voor degelijke en stabiele bestuurders die daadwerkelijk problemen gaan aanpakken. Het kan zijn dat de aankomende verkiezingen ons een dergelijk nieuw kabinet opleveren. Maar nu is het nog te vroeg om over deze kabinetsval te juichen. Want voor ons ligt vooralsnog een periode van onzekerheid. En daar zijn we voorlopig nog niet zomaar van verlost.