‘Laat jij je vaccineren’? De vraag, gesteld door een kennis, overviel me een beetje. ‘Ja’, antwoordde ik. Want wat moest ik anders antwoorden?

Ik kijk enorm uit naar de vaccinatie die gaat komen, die mij en mijn naasten gezond houdt, het virus hopelijk kan verslaan en waardoor het normale leven in Nederland en elders ter wereld weer hervat kan worden. Hoe eerder ik gevaccineerd wordt, hoe beter.

‘En laat jij je vaccineren?’, was mijn vraag aan hem. ‘Nee, natuurlijk niet’, antwoordde hij. ‘Ik vertrouw het allemaal niet’.

Het gesprek dat hierop volgde was er een waar we niet uitkwamen. Mijn vertrouwen in de medische wetenschap is in dit opzicht blind, en hij bleef bij zijn mening dat het allemaal veel te snel ging en dat een vaccinatie wel eens een risico kon vormen, mogelijk groter dan het virus zelf.

De reden dat zijn kijk op de vaccinaties tegen COVID-19 me zo overviel, was omdat ik het vanuit mijn eigen omgeving niet gewend ben. In de bubbel waar ik me dagelijks in begeef, van collega’s, vrienden en familie, is het de normaalste zaak van de wereld om ons te laten vaccineren als dit mogelijk is. Vrijwel niemand spreekt zich (openlijk) uit tegen vaccins, over mogelijke bijwerkingen en de vrijheid om ervoor te kiezen om niet gevaccineerd te worden.

Maar dat is mijn bubbel, en mijn bubbel is hoogstwaarschijnlijk niet representatief voor Nederland. Hoe alle Nederlanders hierover denken zou ik niet direct weten, maar ik zou wel durven stellen dat er onder een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking op zijn minst stevig wantrouwen en zelfs verzet bestaat tegen het vaccineren. En dit heeft gevolgen. Voor de gezondheid van die groep, maar ook voor de gezondheid van onze samenleving als geheel.

Mijn pro-vaccinatiebubbel is hoogstwaarschijnlijk niet representatief voor Nederland

Want om de verspreiding van het coronavirus in Nederland tot een einde te brengen, is een bepaalde vaccinatiegraad nodig. Een grote meerderheid van de bevolking, naar schatting 70 à 80 procent, zou dan gevaccineerd moeten zijn. Wordt deze vaccinatiegraad niet gehaald, dan blijft het virus onder ons rondwaren, en dus ook slachtoffers maken.

Groepsimmuniteit kan alleen behaald worden als er dus voldoende Nederlanders bereid zijn om zich te laten vaccineren. En ik betwijfel of het, in ieder geval dit jaar, wel zo ver zal komen.

Want die weerstand tegen die vaccins, die leeft onder velen. En die velen bevinden zich veelal buiten het gezichtsveld van de politici, medici en beleidsmakers die over dit thema gaan. Sterker nog, velen van hen zullen misschien helemaal niet de persconferenties of andere nieuwsitems over corona volgen. Hoe kunnen we hen bereiken? En hoe kunnen we genoeg mensen over het belang van vaccinaties overtuigen, om toch de benodigde vaccinatiegraad te behalen?

Met feiten zal dit niet gaan lukken. Iemand die vaccinaties wantrouwt, die zal zich niet snel laten overtuigen door feiten. Deze persoon wantrouwt veelal ook de instituties die deze feiten presenteren. Wat wel kan werken is vertrouwen. Vertrouwen in de werking van de vaccins.

Als velen in Nederland zich wel laten vaccineren, daarna weinig tot geen bijwerkingen ervaren en ook niet of nauwelijks meer ziek worden door corona, kan het best wel eens zijn dat twijfelaars zich laten overtuigen om zich toch te laten vaccineren. Hun wantrouwen kan dan wel eens plaats gaan maken voor vertrouwen.

Maar zo ver zijn we helaas nog niet. Experts stellen al dat het nog wel even kan duren voordat we klaar zijn met dit virus. Dit jaar zal het zeker niet over zijn. Hoe snel precies, hangt voor Nederland dus onder meer af van de vaccinatiebereidheid. De bereidheid van Nederlanders die nu nog twijfelen over vaccins over zich hiertegen verzetten, zoals mijn kennis.

Dit mogen we niet vergeten. We moeten ons blijven inspannen om ervoor te zorgen dat voldoende mensen vertrouwen hebben in de vaccins, het instrument om corona hopelijk voorgoed uit onze samenleving te kunnen verbannen.