Omdat ik zes weken in het buitenland doorbreng, bezie ik het politieke gesteggel in Nederland met een buitenstaandersblik. En dan beginnen dingen op te vallen. Namelijk dat in Nederland extreemrechtse stemmen steeds bozer worden. Dit is werelwijd gaande en daarom is de blijmoedige, open blik van presidentskandidaat Kamala Harris zo verfrissend.

Of zij die chagrijnige en ronduit vijandige toon jegens migranten kan doorbreken valt nog te bezien, maar het dwingende narratief waarin asielzoekers worden gecriminaliseerd moet echt van de baan. Minister van Asiel Faber zegt dat Nederland een walhalla is voor asielzoekers. Het is helemaal geen pretje om migrant te zijn, laat staan asielzoeker. Voorlopig blijft Nederland in trek bij migranten uit heel de wereld, de meesten komen op legale wijze en zijn zeer welkom.

Tijdens mijn verblijf in Marokko zie ik de uitkomst van migratie en die is best wel positief. Grote groepen Nederlandse Marokkanen struinen door de oude straten van Tanger, op zoek naar inspiratie en ontspanning. Ze maken een zelfverzekerde, gezonde en optimistische indruk. Aan de wangen en tanden is te zien dat we uitstekende gezondheidszorg genieten. Sommige zien er zo prachtig en zelfverzekerd uit dat het pijn doet aan de ogen. Ze laten ruimhartig het geld rollen en gaan als het verblijf naar wens is met mooie herinneringen terug naar huis.

Aan de wangen en tanden is te zien dat we uitstekende gezondheidszorg genieten

En toch blijven we hameren dat de ander een ander is en moet blijven.

Na afloop van de huldiging van Sifan Hassan ging het heel lang heel erg over de hoofddoek die ze droeg. Ik vind dit gestoord gedrag. Wie lange tijd in een islamitische land woont komt erachter dat een hoofddoek net zoveel zegt over de drager ervan als het paar slippers dat iemand aanheeft. De hoofddoek biedt geen enkele grond om tot een oordeel te komen over de drager. Denken dat de hoofddoek politieke richting geeft, is een grote misvatting. Het is ook niet zo dat een hoofddoekdrager conservatiever, behoudender, minder vooruitstrevend, traditioneler is dan haar zusters die ‘m niet dragen.

De fixatie op de islamitische identiteit als monolitisch en absoluut staat zo ver weg af van welke realiteit dan ook dat het lachwekkend is. En toch blijven we er over verder steggelen. Je hoeft maar een paar uur in Tanger rond te lopen om te zien dat de zogenaamde ‘islamitische’ gemeenschap net zo divers en verschillend is als westerse gemeenschappen.

Ondertussen verbaas ik me erover hoe het tolerante, ruimdenkende en liberale Nederland niet alleen verrechtst, maar ook trots pronkt met de extreem-conservatieve veren. Antisemitisme, vrouwenhaat, vreemdelingenhaat en homofobie worden door de populistische bewegingen ingezet om de eigen, pure cultuur te verdedigen.

Wie zijn welvaart niet ervaart omdat hij voortdurend in angst leeft dat vreemdelingen het van hem zullen afpakken, voelt zich arm en dat is de situatie in Nederland. De aangeprate angst dat er iets wordt verloren heeft de mensen gek gemaakt.

Feit is dat de wereld een nieuwe groeispurt doormaakt waarvan de vruchten vooral buiten het voorheen dominante Westen worden geproefd. De taart wordt anders verdeeld. En Europa zal om domweg te kunnen blijven bestaan moeten accepteren dat het een kleinere portie krijgt. Dat hoeft helemaal geen slechte ontwikkeling te zijn. Stapje voor stapje bewegen we naar meer economische gelijkheid tussen Noord en Zuid al is de kloof nog altijd te groot.

Als burgers in het Zuiden meer gaan verdienen dankzij hogere lonen dan verkleint dat de prikkel om weg te gaan. Die gelijkheid kan er ook aan bijdragen dat onze natuur weer kan helen, want die is niet meer gezond door alle uitputting.