Afgelopen vrijdag sloeg een bruiloftsgast een agent op laffe wijze van achteren neer, nadat de agent een trouwstoet die voor overlast zorgde aan de kant had gezet. De agent werd bewusteloos geslagen en liep een hersenschudding op. De dader is nog altijd niet opgepakt, ondanks een emotionele oproep van de familie van de agent. ‘Schandalig en onacceptabel’, zo noemde de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb dit incident. En daarmee ben ik het – en ik vermoed velen met mij – volkomen eens.

Deze daad is een brevet van moreel onvermogen. Want hoe ver kan een mens gaan voor tijdelijk genot, voor zover rijden in een dure (huur)auto, met je hoofd uit het raam hangen en toeteren überhaupt plezierig is. Ik snap dat een bruiloft een feestelijk gebeuren is, dat mensen graag uitbundig willen vieren. Maar dit mag op geen enkele wijze een vrijbrief zijn om de ander lastig te vallen.

Jouw vrijheid stopt waar die van een ander begint. Niemand hoeft in de file te staan omdat jij het zo nodig vindt om de weg te blokkeren. Niemand hoeft ongevraagd jouw muziekvoorkeuren te horen. Niemand heeft je gevraagd om een streetrace te houden. Daar bedanken we vriendelijk voor. Vier gerust je feestje, maar wanneer je verzocht wordt te kappen met bepaald ongewenst – en gevaarlijk – gedrag, dan kap je daar ook mee.

Gelukkig zijn er ook mensen die gehoor geven aan dit verzoek en netjes verder gaan. Maar de mensen die afgelopen vrijdag besloten geweld te gebruiken tegen hén die ons juist proberen te beschermen en voor onze veiligheid opkomen, daar heb ik geen woorden voor. Als agenten niet meer veilig zijn, wie dan wel? We zouden er alles aan moeten doen om zulke acties in de toekomst te voorkomen. Daarom juich ik de oproep van de Rotterdamse burgemeester toe om dit probleem harder aan te pakken.

Verschillende partijen hebben rekenschap af te leggen. De autoriteiten moeten in actie komen. De ouders dienen hun kinderen aan te spreken. Scholen moeten hun leerlingen op tijd ethische kaders meegeven, zodat ze leren wat wel en wat niet kan. Ook moeten jongeren worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid. Hierbij moeten we uiteraard niet generaliseren. Want er zijn duizenden jongeren die zich keurig gedragen, maar dit soort treiteraars verpesten het helaas voor de rest.

Een echte man is iemand die zijn woede in bedwang houdt en zijn verantwoordelijkheid neemt

Als imam doe ik mijn best om wangedrag te begrijpen, maar ik heb er geen verklaring voor. Ligt het probleem misschien niet veel dieper? Is asociaal gedrag misschien een symptoom van een probleem waar onze samenleving, op een veel fundamentelere manier, mee kampt? Misschien heeft baldadigheid wel te maken met een existentiële leegte die jongeren ervaren. Een identiteitscrisis. Misschien willen ze met dit soort ‘machogedrag’ die leegte compenseren.

Soms geloof ik dat deze brooddronken jongeren lijden aan een minderwaardigheidscomplex. Zij zijn op zoek naar status, die zij niet met hun werk of met hun studie hebben bereikt. Gebrek aan toekomstperspectief wordt gecompenseerd met dure kleding en stoere auto’s. Maakt het rijden in een mooie huurauto, mensen in de buurt treiteren en een agent knock-out slaan je tot een echte man, die het toch maar even heeft gemaakt? U weet het antwoord op deze retorische vraag. Nee, natuurlijk niet. Maatschappelijke status wordt bepaald op basis van je inzet voor de samenleving. En zelfs binnen de ‘straatcultuur’ word je niet gezien als een badass, omdat je iemand van achteren hebt neergeslagen. Dan ben je een mislukte macho.

Daarom sluit ik mij aan bij de oproep van de vrouw van de agent en verzoek ik de dader om zich bij de politie te melden. ‘Jij, die van achteren mijn man neersloeg, wees alsjeblieft een echte man. Je hebt je feestje gehad. Meld je.’ Ook roep ik de getuigen op om te getuigen, zodat de dader kan worden opgespoord. Dat is een morele noodzaak en een religieuze plicht.

Een echte man is iemand die zijn woede in bedwang houdt en zijn verantwoordelijkheid neemt. Hij is niet iemand die een ander van achteren neerslaat en vervolgens op de vlucht slaat. Dat is laf, meer kan je er niet over zeggen.