Over ruim twee maanden weten we of Donald Trump wederom president van de Verenigde Staten wordt. In Nederland hebben velen een voorkeur voor zijn concurrent, ongeacht wie het is. Alles beter dan die president die vooral regeerde via Twitter, een uiterst rechtse agenda had en zijn eigen verlies nooit wilde toegeven, tot aan een poging de inauguratie van zijn opvolger te voorkomen. Trump zegt nu dat Amerikanen als hij eenmaal president is nooit meer hoeven te stemmen.

We horen over Project 2025, een enorme berg beleidsvoorstellen die de macht van Trump moeten vergroten, met name over het justitiële apparaat en zo allerlei controlemechanismen afschaffen. Het is precies het deel van de overheid waar Trump tijdens zijn eerste periode als president weinig vat op had. Als Project 2025 er komt, kan dat snel veranderen. Experts waarschuwen voor een autocraat in spé, een waarschuwing die door de fans van Trump systematisch wordt weggewuifd.

In het nieuwe boek van volkenrechtjurist Kenneth Manusama, Democratie in het Wilde Westen, gaat het over de kwetsbaarheid van de Amerikaanse democratie. Zo kun je een goede inschatting maken of het een goed idee is Trump een nieuwe termijn te geven.

Witte christenen

Even zien. In Amerika is in toenemende mate sprake van een minderheid die probeert aan de macht te blijven. Het is een witte christelijke groep kiezers die bang is de eigen dominante rol kwijt te raken. Ze stellen ten onrechte dat de VS altijd al een christelijk land is geweest, hebben niets op met rechten van vrouwen en LHBT’s en kunnen prima als white supremacists worden omschreven. Zij weten dat Trump aan hun kant staat.

je ziet PVV-Kamerleden pro-Trump informatie retweeten

De Republikeinen zijn in Amerika vaak in de minderheid, maar hebben toch allerlei verkiezingen gewonnen. Het opwerpen van drempels zoals het vooraf registreren van kiezers, het opschonen van kiesregisters en het strategisch indelen van kiesdistricten geeft de Republikeinen politiek meer ruimte dan ze op basis van hun aanhang zouden moeten hebben. Ze hebben er geen moeite mee anderen te beletten hun invloed uit te oefenen.

Tot overmaat van ramp heeft Trump als president laten zien dat hij geen rekening houdt met de wensen van tegenstanders of minderheden en ook niet terughoudend is met het uitoefenen van zijn bevoegdheden, die wettelijk uiterst vaag omschreven zijn. Het gevolg is een president met een zeer ideologisch gedreven achterban die er alles aan doet anderen hun rechten te ontzeggen of te ontnemen. Er komt straks heel veel macht bij één man te liggen.

Terug naar Nederland

Je zou kunnen denken: wat maakt het allemaal uit, want we hebben hier als Nederland toch geen invloed op. Als Trump wordt verkozen is dat wellicht vervelend voor de Navo en Oekraïne, maar we hebben sowieso geen mogelijkheden om zijn verkiezing te voorkomen. Dat klopt, maar ik stel toch voor dit proces goed te volgen, al is het maar om te zien welke Nederlandse politici graag achter Trump aanlopen.

Kijk op Twitter en je ziet PVV-Kamerleden pro-Trump informatie retweeten. Het zal Trump niet helpen, want in Amerika volgt men al die PVV’ers natuurlijk niet. Wel kunnen wij ervan leren wat de voorkeuren van onze eigen politici zijn. PVV’ers die Trump adoreren, kunnen gewoon lezen wat de plannen van Project 2025 zijn, wat de bestuursstijl van Trump is geweest en hoe ondemocratisch hij zich in 2020 na zijn eigen verlies opstelde.

In Nederland klagen we over het kabinet met de PVV, maar je zou de huidige coalitie ook kunnen verdedigen met het argument dat de PVV heel veel punten heeft moeten inleveren om macht te delen. Daar moeten NSC en VVD misschien vaker om geprezen worden. Tegelijk moet je je daardoor niet laten foppen over wat PVV’ers echt willen: de agenda van Trump waarbij Amerika behoorlijk autocratisch kan worden.

Zeg niet dat u niet wist dat PVV’ers diezelfde voorkeur hebben, al is de uitvoering bij deze formatie nog niet gelukt.