Beelden zijn sterker dan woorden. Dat merkte ik gisteren ook, toen ik een beeld uit Suriname zag. Desi Bouterse, president van de Republiek Suriname en tevens veroordeeld voor de Decembermoorden van 1982, moest zich melden bij de Krijgsraad in de rechtbank. Bouterse bewoog zich samen met de nodige sympathisanten, gehuld in een militair uniform door de straten van Paramaribo richting de rechtbank.

Het kan aan mij liggen, maar ik had Bouterse sinds beelden uit de jaren ’80 niet meer als militair gezien. Ik rekende vooraf op een Bouterse die zich wilde presenteren als trotse president en onaantastbaar staatshoofd. Veroordeeld worden voor een vijftienvoudige moord als oud-legerleider en dan trots ten tonele verschijnen in vergelijkbare kleding als hij droeg in die ene nacht van 7 op 8 december 1982. Het gebrek aan respect voor de slachtoffers en nabestaanden kon niet groter zijn.

De rechtszaak splijt de Surinaamse samenleving. Voor- en tegenstanders van Bouterse staan lijnrecht tegenover elkaar. De angst, ook bij mij, voor rellen en andere vormen van onrusten rondom de rechtszitting van gisteren was groot. Levensgroot. Zeker nadat Bouterses partij, de NDP, haar aanhang in de aanloop naar deze dag opriep te demonstreren en hun president, partijvoorzitter en tevens ‘slachtoffer van een politiek en oneerlijk proces’ te steunen.

Een staatshoofd behoort de politieke en maatschappelijke polarisatie te overstijgen. Hij moet een verbinder zijn van het volk en in tijden van crisis en wanhoop de hoeder van de democratische rechtsstaat en baken van rust en saamhorigheid. Een staatshoofd is de personificatie van het land, de cultuur en haar waarden en normen. Onbetwiste vertegenwoordiger van de Republiek in binnen- en buitenland met een smetteloze reputatie. Een bewaker van integriteit, moraliteit en fatsoen; een voorbeeldfiguur voor jong en oud. Bouterse is exact het tegenovergestelde van dit ideaaltypische staatshoofd.

Een staatshoofd met een slechter cv is nauwelijks denkbaar

Niet alleen is hij veroordeeld voor moord, ook heeft hij een illegale militaire staatsgreep gepleegd en daarmee de democratie ontwricht. Hij is verantwoordelijk voor de marteling en moord van de nodige opponenten in de jaren tachtig. En dan heb ik het nog niet eens over de binnenlandse oorlog en het misselijkmakende bloedbad in Moiwana in 1986, waar zelfs zwangere vrouwen en kinderen het slachtoffer van werden.

In 1990 pleegde Bouterse opnieuw een staatsgreep, ditmaal door een simpel – doch dreigend – telefoontje richting zittend president Shankar. Later werd Bouterse ook nog eens in Nederland veroordeeld voor elf jaar cel vanwege grootschalige cocaïnehandel. Een staatshoofd met een slechter cv is nauwelijks denkbaar. Het doet me oprecht pijn dat zijn aanhang Bouterse blind blijven volgen – vermoedelijk tot zijn dood én daarna. Hij wordt door hen gezien als een onaantastbare halfgod die zonder zonde is en de goedheid zelve.

Op 25 mei gaat Suriname opnieuw naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Het parlement dat uiteindelijk de president kiest. De verkiezingscampagne draait uiteraard grotendeels om de persoon van Bouterse, die opnieuw lijsttrekker en presidentskandidaat is. Wat Suriname nodig heeft, is een goed alternatief voor de NDP en voor president Bouterse.

Voorlopig lijkt er maar één échte uitdager te zijn voor de NDP en voor Bouterse: de Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP), geleid door Chan Santokhi. Aan Santokhi de schone taak zich te presenteren als het staatshoofd dat Suriname momenteel mist: een integere verbinder die in staat is de maatschappelijke, politieke en economische rust te laten wederkeren in het prachtige Suriname.

Het land verdient een betere president. Het is vooral aan de NDP-achterban dit feit te aanvaarden en niet langer loyaal te blijven aan een criminele en immorele politicus.