Het verkiezingsprogramma van Donald Trump is eigenlijk heel simpel. Schrap alle holle MAGA-gebral, en het bestaat in feite uit één letter: I – ‘Ik’. Alles draait bij Trump om hemzelf, en zijn hele streven behelst slechts één ding: MTG – Make Trump Great. Dat again kunnen we weglaten, want Trump is nooit great geweest – en zal het ook nooit worden.

Wel is Trump big – maar dat is iets anders. Great betekent niet gewoon groot, maar geweldig en bijzonder goed. Het gaat niet om een meetbaar formaat, als bij een groot huis; het woord heeft een morele lading, het is niet groot, maar groots. Als menig ander (aankomend) dictator haalt Trump beide door elkaar: met protserig hoge Trump Towers als beloning voor profijtelijke deals – denk aan Damascus – in het verschiet, verwacht hij ook als een groot heerser de annalen in te gaan.

Standbeelden staan vermoedelijk ook op het wensenlijstje. Iets als zijn eigen beeltenis gigantisch in rots uitgehakt in Mount Rushmore naast die van Washington, Jefferson, Lincoln en Teddy Roosevelt bijvoorbeeld. Een president uit de 18de, twee uit de 19de en eentje uit de 20ste eeuw – dus volgens Trumpiaanse logica is het nu vast tijd voor eentje uit de 21ste: hemzelf. Het bewuste megabeeldhouwwerk bevindt zich in South Dakota, een staat waar hij twee derde van de stemmen binnenhaalde, dus daaraan zal het niet liggen.

En omdat op 4 oktober 1927 met de constructie was begonnen, valt het honderdjarig jubileum ook binnen zijn termijn. Na 250 jaar Verenigde Staten, een jaar eerder, is dat weer een gouden kans om zichzelf op de voorgrond te dringen. Autocraten grijpen ronde jaartallen gretig aan: denk aan Erdogan met 100 jaar Turkse Republiek. Erdogan als de tweede Atatürk – ook al was de laatste uitgesproken seculier, en is hij nadrukkelijk religieus.

Ook Trump ziet zichzelf als een soort nieuwe Founding Father – en in zekere zin klopt dat ook. Althans als hem lukt, wat hem voor ogen staat: de Verenigde Staten herscheppen in een monsterlijke autocratie, waar de Grondwet niet telt en de Trumptator uit naam van zijn electorale meerderheid – hoe klein ook – mag doen wat hij wil.

Trump ziet zichzelf als een soort nieuwe Founding Father

Bij de eigenwaan die menig tiran kenmerkt, past niet alleen veel blinkend marmer – nergens was Trump zo in zijn element als laatst bij zijn collega-autocraten op het Arabisch schiereiland – maar ook een poging de geschiedenis te herschrijven. Vandaar zijn bewuste aanval op de universiteiten, die zich vooral op de geesteswetenschappen richt, omdat juist zij het menselijk geheugen beheren.

Niet alleen het slavernijverleden en al het andere dat een smet op Amerika’s grootheid werpt, maar zelfs zwarte Amerikanen als zodanig moeten in musea en op overheidssites uitgewist worden. Make America Great Again betekent binnen Trumps onverholen racistische denken vooral: Make America White Again. Vandaar dat hij zo enthousiast omarmd wordt door Europese mederacisten als Thierry Baudet.

Thierry en Trump delen bovendien samen een ander idool: Poetin. En als iemand volledig tracht de geschiedenis te herschrijven, dan wel de Russische tiran die nu precies een kwart eeuw aan de macht is.

Dat herschrijven van de geschiedenis vindt niet alleen plaats in de vorm van hertekening van de kaart van Europa met onvoorstelbaar bloedig geweld. Al lang vóór Trump had Poetin zijn gelijksoortige doel bepaald: Make Russia Great Again. Waar Trump dat wil doen door gebieden te annexeren die nooit tot de Verenigde Staten hebben behoord, wil Poetin gebieden terug die ooit tot de Sovjet-Unie hebben behoord – en daarnaast weer een invloedsfeer tot aan de Oder. Zijn belangrijkste historische raadgevers heten dan ook Peter en Katharina de Grote.

En Stalin uiteraard: elke vorm van tirannie die vroeger aan de glorieuze expansie van Rusland heeft bijgedragen, is daarmee legitiem. Zodoende vindt, vele decennia na de destalinisatie onder Chroesjtsjov, nu een soort restalinisatie plaats. Stalin wordt weer in het zonnetje gezet: het vliegveld van Wolgograd heet sinds kort naar Stalingrad.

Recent is tevens, tot ontzetting van Stalins slachtoffers, in de Moskouse metro een (ook nog eens foeilelijke) beeldengroep herplaatst die Stalin als ‘vader van het volk’ vereert. De miljoenen doden die deze tiran pur sang in eigen land op zijn geweten heeft, tellen niet meer – en wie er wat van zegt, wacht vervolging. Iets waarvan de niet minder tiranniek aangelegde Trump voor zíjn critici ook droomt.