Voor wie ‘m nog niet gezien heeft: kijken. De nieuwste hitserie van Netflix, Adolescence. De serie gaat over een Brits jongetje van 13 jaar, Jamie Miller, die wordt beschuldigd van de moord op zijn schoolgenote Katie. De serie is niet alleen qua filmtechniek en acteerwerk erg goed, maar kaart ook een enorm actueel thema aan: namelijk hoe jonge jongens onder invloed komen te staan van de manosfeer.

De manosfeer is een online gemeenschap die masculiniteit, misogynie en anti-feminisme promoot. De bekendste influencer in de manosfeer is de Amerikaans-Britse voormalige kickbokser Andrew Tate. Tate kwam recentelijk nog in het nieuws omdat hij, in afwachting van zijn proces waarbij hij verdacht wordt van onder meer verkrachting en mensenhandel, Roemenië mocht verlaten na druk van de regering-Trump. Het reisverbod van Tate werd dankzij Trump opgeheven, omdat hij onder meer zijn verkiezingsoverwinning dankt aan jonge mannen die onder invloed staan van de manosfeer.

Dit online fenomeen is dus groeiende en begint een steeds grotere impact te hebben. In de politiek, het onderwijs, online, op straat en in het datingleven. Een groeiend aantal jonge mannen komt onder invloed te staan van de ideeën die de manosfeer heeft over wat een man wel of niet moet zijn, hoe mannen zich ten opzichte van vrouwen dienen te gedragen en hoe vrouwen zich ten opzichte van mannen dienen te gedragen.

Deze invloed op jonge mannen is niet altijd even positief. De dominante ideeën binnen de manosfeer zijn veelal niet alleen anti-feministisch, maar ook seksistisch of soms gewelddadig. Ook Tate promoot openlijk het gebruik van geweld van mannen tegen vrouwen wanneer dat volgens hem nodig is. Mannen dienen volgens de manosfeer hypermasculien te zijn, en vrouwen zijn per definitie onderhorig aan de man. En wanneer jonge jongens die opgroeien online steeds meer onder invloed van dergelijke ideeën komen te staan, laat het effect zich raden.

Tate promoot openlijk het gebruik van geweld van mannen tegen vrouwen wanneer dat volgens hem nodig is

Hoeveel jonge jongens en mannen in aanraking komen met de manosfeer is niet bekend. Maar wat we wel weten, is dat wie online actief is, er vroeg of laat mee in aanraking komt. En in de tijd waarin mensen als Trump en soortgelijken aan de macht zijn, krijgen de ideeën van de manosfeer de wind in de zeilen. Van radicalisering in de fringes naar een positie in het centrum van de macht.

Recent waarschuwde de AIVD nog dat jongeren in toenemende mate via sociale media en games radicaliseren. De veiligheidsdienst wijst hierbij onder meer op het incel-gedachtegoed, wat staat voor involuntary celibacy, wat gaat over jongens die meiden verwijten seks te weigeren, waardoor ze nog maagd zijn. Incels vormen een extreem giftig en gewelddadig onderdeel van de manosfeer. Over de gehele linie kunnen we dus concluderen dat online radicalisering een groeiend probleem is, en dat de invloed van de manosfeer op jonge jongens hier een onderdeel van vormt.

Terug naar Adolescence. De serie brengt een heldere boodschap over: een jonge jongen die beïnvloed wordt, ouders die hier naïef in zijn en de gruwelijke gevolgen die dit alles kan hebben. Aan het einde van de serie barst de vader van Jamie Miller in huilen uit, omdat hij het gevoel heeft zijn zoon te hebben gefaald als vader en rolmodel.

Het kijken van Adolescence maakt in huiskamers en gezinnen het gesprek los over mannen, mannelijkheid en opvoeding. En dit is nodig. Veel jonge mannen worstelen in deze tijd. Jonge vrouwen zijn mede dankzij het feminisme inmiddels op veel vlakken succesvoller. Jonge mannen zijn oververtegenwoordigd als het gaat om radicalisering, criminaliteit en problemen aan de onderkant van de samenleving. En zij vinden het lastig hoe in deze tijd man te zijn. Rolmodellen zijn hierbij cruciaal. Op dit moment lijken er voor veel jonge mannen maar twee opties te zijn: woke, en de manosfeer.

Het is belangrijk dat mannen, en dan met name mannen die een rolmodel kunnen vormen voor jonge jongens, deze rol op zich nemen: vaders, trainers, leraren, influencers, bekende personen, noem maar op. Dat zij leren hoe jonge mannen in deze tijd op uiteenlopende wijzen man kunnen zijn. En dat dat ook kan zonder giftig, gewelddadig en vrouwenhatend te zijn. Dat man zijn en mannelijkheid op heel veel manieren ingevuld kan worden. En dat deze tijd vraagt om een nieuwe invulling van het man-zijn. Het is goed om dit gesprek te voeren met jonge mannen in onze omgeving. En Adolescence leert ons wat de potentiële risico’s zijn van wanneer we dit nalaten.