Veel media willen graag divers zijn. Op de NOS-redactie ging tot voor kort een Divi-bokaal rond, die werd uitgereikt aan de verslaggever met het meest ‘diverse’ nieuwsonderwerp van de week. Vanwege de kritiek die dit teweegbracht, zowel uit de hoek van GeenStijl als van Sylvana Simons, is de Divi-bokaal inmiddels afgeschaft. Zonde?

Pritam Soekhradj (18), net geslaagd voor havo 5

‘Eigenlijk vind ik die Divi-bokaal een goed idee. Het laat zien dat de redactie in ieder geval de ambitie heeft om mensen met diverse achtergronden een kans geven om hun verhalen en expertise te delen.

De kritiek vanuit GeenStijl is een beetje raar. Wat is er mis om vaker voor diverse experts te kiezen? Alsof de kwaliteit dan omlaag zou gaan. En denk eens aan de verrijking van het perspectief in de media, als je zo nu en dan ook eens mensen vanuit een andere cultuur of etniciteit aan het woord laat. De kwaliteit neemt hierdoor eerder toe dan af.

Naar NPO 1 kijk ik zelden. Toch geloof ik dat het wel meevalt met het gebrek aan diversiteit. Op RTL had je Humberto Tan, The Voice of Holland vind ik ook wel voldoende divers.

‘Gewoon wat meer moeite doen als witte redactie, maar dan zonder bokaal’

Er zijn politici en schrijvers van kleur. Naarmate er meer diverse mensen doorstromen naar andere beroepsgroepen, zul je zien dat er ook meer experts met een andere kleur doorstromen naar de talkshowtafels.’

Salma Karim (25), CEO en graphic designer

‘Sylvana Simons heeft gelijk. Mensen moeten worden gekozen op basis van hun kwaliteit, niet op basis van hun etniciteit. Maar het is helaas een feit dat er weinig mensen van kleur in de media komen. Dat is het gevolg van witte redacties, hun witte blik en witte netwerk.

Maar dat die redacties zo wit zijn komt ook door iets anders. Op mijn school, het Media College, waren allochtonen op een hand te tellen. Dus ja, dan krijg je ook minder gekleurde mensen op redacties. Bij omroepen als FunX of Salto in Amsterdam, waar veel mensen van kleur rondlopen, zie je wel weer meer gasten van kleur.

Maar verder? Mensen die ik ken met een hoofddoekje laten zich echt niet zo snel interviewen voor een item bij de NOS. Is dat erg? Ik weet het niet. Het zou wel leuk zijn als het allemaal wat meer gemengd zou zijn in de Nederlandse media.

‘Mensen die ik ken met hijab laten zich echt niet zo snel interviewen voor de NOS’

En als je goed zoekt, zou je in iedere categorie wel een expert moeten kunnen vinden van kleur die minstens even goed is als een witte expert. Gewoon wat meer moeite doen als witte redactie, maar dan zonder bokaal.’

Chris Polanen (56), schrijver, dierenarts

‘Dat Sylvana vermoeid reageerde begrijp ik heel goed. Het feit dat zo’n bokaal nog nodig is, daar zakt de moed je eigenlijk van in de schoenen. Het divers maken van talkshows en TV zou eigenlijk normaal moeten zijn. De vraag is eigenlijk: hoe doe je het wél? Toen ik hier net uit Suriname kwam, voelde ik mij gast. Ik zag de Nederlandse media als Nederlandse media en vond het niet raar dat er niet veel Surinamers op de buis kwamen.

Maar voor de jongere generatie met een diverse achtergrond – mensen die hier zijn geboren en getogen zijn, acteurs, journalisten, experts van kleur die er in de media niet tussenkomen – is het erg pijnlijk dat zo’n bokaal nodig is. Dat zij zich de laatste tien jaar roeren is goed. Maar hoe verander je de blinde vlek in de media voor diverse experts? Je kunt het niet opleggen. Het enige dat helpt zijn meer diverse redacties, het kweken van bewustzijn op verschillende niveaus. Er zijn mensen nodig die inzien dat het niet alleen een verrijking is, maar ook gewoon een normale representatie.

Ook zie je nog steeds dat allochtonen hun kinderen niet stimuleren om iets te doen in de media of in de kunsten. Kinderen van migranten groeien meestal niet op in een wereld met die netwerken. Als je goed kan leren moet je vaak jurist of arts worden. Dus het komt ook van beide kanten.

‘Het enige dat helpt zijn meer diverse redacties, het kweken van bewustzijn’

Ik denk wel dat dit gaat veranderen, maar het gaat te langzaam. Ik denk dat het veel zou kunnen opleveren. Ik denk dat andere culturen heel veel kunnen brengen in de cultuur en in de media. Meer nuances, andere invalshoeken, andere humor, andere ritmes, meer spiritualiteit, hele andere werelden. En bijvoorbeeld Surinaamse dierenartsen en schrijvers in de media, haha!’

Lourdes Boasman (69), gepensioneerd en taalvrijwilliger

‘Natuurlijk is het puur praktisch om als mediabedrijf een lijst hebben waarop experts en woordvoerders staan geregistreerd. Het spaart tijd en je bent meteen met de juiste persoon verbonden. Het is denk ik niet voor niks dat witte mannen van middelbare leeftijd elke keer weer komen bovendrijven in deze lijstjes. Dat is gewoon het gevolg van een jarenlange opgebouwde ervaring – althans, dat mag je dan toch hopen.

Het zal best nog wel een aantal jaren duren voordat de ‘pool’ van experts of woordvoerders op televisie of radio van een acceptabele mix is. Maar die pool moet wel bestaan uit mensen die op eigen kracht expertise hebben opgebouwd.

Het kan niet zo zijn dat weervrouw Amara Onwuka als expert over gebeurtenissen in Nigeria wordt gevraagd omdat ze verre roots heeft in dat land. De media vragen Gerrit Hiemstra immers ook niet als expert over de herkomst van rood haar. Zij zijn meteorologen, en daar ligt hun expertise. Is Özcan Akyol, een zeer gewaardeerd columnist, zo goed omdat hij een migratieachtergrond heeft?

‘De media vragen Gerrit Hiemstra ook niet als expert over de herkomst van rood haar’

Nee, die bokaal slaat nergens op. Het is, hoe goed bedoeld ook, denigrerend voor mensen die geen witte man van middelbare leeftijd zijn.’

Ibrahim Özgül (35), finance- en project professional

‘Tja, zo’n bokaal… Het is treurig dat het moet, maar het is goed dat het gebeurt. In de ideale wereld zou zo’n bokaal niet nodig hoeven zijn. Er zijn namelijk genoeg mensen van kwaliteit met een diverse achtergronden. Maar waar zijn ze? Op de televisie zie je ze nauwelijks. Ze komen er gewoon niet doorheen. Ze zitten niet in de kaartenbakken.

Het zal heus wel niet de bedoeling zijn, maar als allochtonen in de media komen is het bijna altijd negatief. Kijk naar de krantenkolommen. Een Marokkaanse of Turkse columnist komt bijna niet voor in de grote kranten, of ze moeten twee keer zo goed zijn.

Maar God, dit bespreken we al twintig jaar hè? Ik mis het onderbewust wel. We moeten iets veranderen, maar we moeten het niet doen om bepaalde groepen gelukkig te krijgen. We moeten iets doen omdat dit goed is voor Nederland, voor de samenleving, om het palet aan stemmen veelkleuriger te krijgen.

‘Tja, zo’n bokaal… Het is treurig dat het moet, maar het is goed dat het gebeurt’

We moeten niet willen dat iemand in de media komt, alleen omdat hij of zij van een bepaalde achtergrond is. Iemand moet ook kwaliteit hebben. Dan mag van mij wel wat vaker bewust de keuze worden gemaakt voor een expert van kleur, of een vrouw, of iemand met een handicap. Positieve discriminatie mag van mij – want het is nodig als correctie op discriminatie. Maar iemand moet wel de juiste competenties hebben. Dat is mijn kanttekening.’