Turkije wil af van Nederlandse IS-bruiden en andere Syriëgangers. En vorige week oordeelde de rechter in hoger beroep dat Nederland zich toch niet hoeft in te spannen om 56 IS-kinderen en hun moeders terug te halen. Maar hoe welkom zijn ze voor het dK-panel?

Salma Karim (25), CEO en graphic designer

‘Dit is wel een moeilijk onderwerp, vind ik. Kinderen van vijftien jaar en jonger die door hun ouders in Syrië hebben moeten leven in IS-kampen, natuurlijk moeten die terug naar Nederland worden gehaald. Hen treft absoluut geen blaam. Wat mij betreft hoeven zij dus ook niet in de gevangenis op te groeien vanwege de keuze van hun ouders. Maar ze moeten dan wel onder heel goed toezicht worden gesteld.

‘Ook de IS-bruiden zijn gehersenspoeld’

Bij familie of niet? Dat hangt er echt vanaf hoe geradicaliseerd de familie in Nederland is. Heel veel ouders waren het er helemaal niet mee eens dat hun kinderen naar Syrië afreisden. Zelfs de meest conservatieve moslims die ik ken hebben helemaal niks met IS.

Maar de mannen die zelf bewust naar de Islamitische Staat zijn afgereisd? Zij mogen wat mij betreft daar in de gevangenis blijven en ook daar hun straf uitzetten. En ook de IS-bruiden zijn gehersenspoeld en geloven dat wij hier allemaal slecht zijn. Zelfs voor normale moslims als ik zijn die mensen een gevaar.’

Ibrahim Özgül (35), finance- en project professional

‘Wat zegt het Nederlandse recht? Dat is voor mij leidend. Als de Nederlandse wet zegt dat je deze mensen moet terughalen, wie zijn wij dan als burgers, of als politiek, om te zeggen: nee, dat moet je niet doen? We hebben hier gelukkig de trias politica. Dus dat betekent dat de politiek niet op de stoel moet gaan zitten van het OM. Dat past niet bij Nederland.

‘Onze staatsburgers hier berechten’

Wij wijzen altijd naar andere landen, om ze op de vingers te tikken als het gaat om mensenrechten. Dan moeten we zelf niet selectief omgaan met ons eigen recht. Je kunt de wet willen aanpassen, maar dat proces moet democratisch tot stand komen. Nu moeten we het gewoon doen met de wetten die er zijn.

En ja, ik heb soms ook een persoonlijke mening over dingen, maar de wet zegt anders en dat moeten we respecteren. Dus onze staatsburgers hier berechten. Ik ben geen jurist en geen rechter, maar ik vertrouw er echt op dat onze rechtsstaat een goede inschatting maakt van wie straf krijgt en wie strafvermindering.

Wat andere landen of politici denken, doen of voelen rondom Syriëgangers, dat maakt mij niet uit. Een land als Nederland moet gewoon de eigen onderdanen berechten. Dat hebben we destijds ook voor elkaar proberen te krijgen met een moordenaar als Joran van der Sloot. Waarom niet met deze mensen? Bovendien: als ze hier niet berecht worden loop je ook nog eens het risico dat ze helemaal nergens berecht gaan worden.’

Stephano Stoffel (57), ZZP’er, bestuurder en columnist

‘Het is een hele lastige kwestie. Nederlandse staatsburgers mag je niet laten vallen als overheid. Je kunt iemand ook niet zomaar zijn of haar nationaliteit afpakken.

‘De kinderen lijden onder de keuze van hun ouders’

Als je kijkt naar de Tweede Wereldoorlog, toen waren er ook massa’s Nederlandse landverraders die hele slechte dingen hadden gedaan – vergelijkbaar met de gruweldaden van IS – maar zij zijn hun staatsburgerschap nooit kwijtgeraakt. En deze mensen hebben, net zoals Syriëgangers, gekozen voor een verschrikkelijk pad. Als ik de gretigheid van politici zie om oorlogsmisdadigers hun nationaliteit af te pakken denk ik wel eens: heeft het misschien iets te maken met de etniciteit van deze mensen?

Wel ben ik in dubio rondom het gevaar van de indoctrinatie die deze groep mensen heeft ondergaan. Ze hebben natuurlijk wel een bepaalde ideologie meegekregen in al die jaren dat ze in de Islamitische Staat verbleven. Ouders kun je gemakkelijk straffen – maar die kinderen moeten gewoon goed worden opgevangen, met jeugdzorg en psychologen.

Zet ze in tehuizen. Kinderen zijn plooibaar en je kunt ze nog omvormen. Sowieso zijn ze onschuldig. Die kinderen zijn Nederlands. Ze horen hier thuis. Laten we ze een kans geven en ondertussen monitoren of er geen radicalisering heeft plaatsgevonden.’

Pritam Soekhradj, (18), scholier havo 5

‘Moeten die kinderen en vrouwen een tweede kans krijgen in Nederland? Moeilijk. De kinderen sowieso. Die lijden onder de keuze van hun ouders. Maar ze zijn soms wel getraind en geïndoctrineerd om hier vervelende dingen te doen, dus het lijkt me wel slim om die kinderen een jaar of twee in de gaten te houden om zeker te weten dat ze hier niet met foute intenties rondlopen.

‘De kinderen lijden onder de keuze van hun ouders’

Wat betreft de vaders en de moeders: zij hebben er wel zelf voor gekozen om te gaan. Dan mogen ze van mij ook wel daar vervolgd worden. Ze moeten omgaan met de keuze die ze zelf hebben gemaakt. Maar dat is maar één kant van het verhaal.

Voor een kind is het wel het beste dat ze hun moeder in de buurt hebben, zij het dan in de gevangenis. Ze zijn toch al getraumatiseerd. Dan kunnen ze beter mensen in de buurt hebben die ze kennen. Dat is beter voor hun ontwikkeling dan een moeder die ergens ver weg zit. Het lijkt mij sterk dat die moeders hun kinderen tijdens de bezoekuren gaan aansporen om slechte dingen te doen. Maar anders moet daar maar toezicht op komen.

Bij hun grootouders zou ik de kinderen ook niet zo snel plaatsen. Die hebben ook niet op hun kinderen gelet. Misschien moeten er gewoon speciale huizen komen waar ze goed worden opgevangen en waar ze op een veilige manier kunnen wennen aan een leven in Nederland. En als die plekken er niet zijn, dan maken we ze maar.’

Lourdes Boasman (69), gepensioneerd en taalvrijwilliger

‘Over het terughalen van kinderen kan eigenlijk geen discussie bestaan. Kinderen zijn altijd kwetsbaar en behoren, vooral in conflictgebieden, tot de grootste slachtoffers. Per definitie zijn zij onschuldig en ze moeten daarom beschermd worden. Kinderen in zo’n omgeving laten kan leiden tot haatdragende hersenspoeling.

‘Jihadisten en jihadbruiden zullen de consequenties moeten dragen’

Ze moeten dus zo snel mogelijk gerepatrieerd worden, weg uit die omgeving vol ontberingen, haat en trauma’s, naar Nederland of naar een ander land. In een veilig land, in het Westen, waar ze ondergebracht worden bij gezinnen waar ze liefderijk worden opgevangen. Waar hen geleerd wordt dat haat voor anderen nooit tot positieve dingen heeft geleid. Kinderen groeien zo snel op, gun ze de kans om kind te zijn.

Voor wat betreft de jihadisten en jihadbruiden zelf: zij hebben bewust gekozen om deel uit te gaan maken van een gemeenschap die haatdragend, moorddadig en misdadig is. Zij zullen de consequenties daarvan moeten dragen. Er zijn meer dan een miljard moslims in de wereld. De overgrote meerderheid kiest niet voor geweld. Als je Nederland niet islamitisch genoeg vindt, ga naar een ander moslimland – niet naar de Islamitische Staat.’