Elke dag staan we als redactie voor een uitdaging: het kiezen van een onderwerp dat er echt toe doet voor jullie, onze lezers. In deze tijden, waarin het lijkt alsof de wereld één grote brandhaard is, worstelen we met onze missie om het nieuws óók vanuit een positieve hoek te belichten. 

Maar met 183 conflicten wereldwijd, het hoogste aantal in dertig jaar, en 459 gewapende groeperingen die bijna 200 miljoen mensen beïnvloeden, lijkt het bijna onmogelijk om aan deze missie vast te houden. En vergeet niet, de ontwikkelingen in Nederland zijn niet veel rooskleuriger. De tegenstellingen worden breder en dieper, constructieve oplossingen blijven uit. Denk bijvoorbeeld aan het radicaalrechtse kabinet dat nu in de maak is en de polarisatie als gevolg van de oorlogen in Gaza en Oekraïne. Aan de wooncrisis, de zorgcrisis en de migratiecrisis, die onze samenleving onder druk zetten. Deze situatie stelt ons voor een dilemma: hoe blijven we trouw aan onze positieve insteek te midden van zoveel leed?

‘De ramadan, de islamitische vastenmaand, is meer dan ooit een belangrijk baken’

Gelukkig zijn er lichtpuntjes. De ramadan, de islamitische vastenmaand, is meer dan ooit een belangrijk baken.     

Van mijn ouders en inspiratiebronnen heb ik geleerd altijd aan de kant van de oplossingen te staan. Eerst als mens en daarna als moslim moeten we een boegbeeld van veiligheid en rust zijn  – altijd, maar in de vastenmaand een beetje extra. Mensen uit de buurt moeten ons om hulp kunnen vragen. Als moslimgemeenschap moeten we klaar staan voor onze buren en de wijk. Dat is de essentie van de islam en moslim-zijn. Een belangrijke overlevering van de profeet is: ‘Een persoon die met een volle maag gaat slapen terwijl zijn buren honger leiden, is geen (echte) gelovige’. Een andere belangrijke overlevering over buren is: ‘Degene wiens buren niet veilig zijn voor het kwaad, zal het paradijs niet betreden. 

‘Een significant deel van de Nederlandse samenleving wil geen moslims en vluchtelingen’

Maar roeien we met deze houding niet tegen de maatschappelijke stroom in? Een significant deel van de Nederlandse samenleving wil geen moslims en vluchtelingen, zo bleek uit de verkiezingsuitslag van november. 

Toch wil ik het deze maand juist over goede en mooie initiatieven hebben, initiatieven die uit de ramadan voortvloeien. Deze vastenmaand betekent een periode van bezinning en saamhorigheid. Een moment om stil te staan bij de grote vragen van het leven. Wie ben ik? Waar ga ik naartoe? Ben ik goed bezig? Wat vinden mijn geliefden en mijn omgeving van mij? De essentie van het leven is hoe je je verhoudt tot de ander. We zijn ten diepste met elkaar verbonden.

‘En ik mis – vooral tijdens de ramadan – de nabijheid van mijn ouders’

Deze ramadan dwaalden mijn gedachten steeds af naar mijn ouders in Turkije. Ik zie aan mijn vrouw hoe gelukkig zij is als ze samen met haar vader en moeder het vasten verbreekt. Mijn eigen ouders in Turkije kan ik sinds de zogenaamde ‘couppoging’ niet meer zien. En ik mis – vooral tijdens de ramadan – de nabijheid van mijn ouders. Dat raakt me.  

Maandag (25 maart 2024) was ik uitgenodigd voor een landelijke bijeenkomst in Nijmegen. Daar hoorde ik dat Hizmet-sympathisanten dit jaar in heel Nederland maar liefst driehonderd iftars hebben georganiseerd en nog gepland hebben. 

Zulke bijeenkomsten worden uit eigen middelen gefinancierd en kosten veel tijd. Koken voor honderden bezoekers, een locatie regelen, enzovoort. Het is geweldig dat dit gebeurt. Het geeft mij hoop voor de toekomst.

‘Ik denk dat de ramadan nu al een succes is’

Natuurlijk zijn er ook andere islamitische organisaties die zich belangeloos voor de ander inzetten. Honderden moskeeën en andere organisaties zetten zich deze heilige maand in voor de daklozen, hun buren en hun omgeving. Ik denk dat de ramadan nu al een succes is, door duizenden Nederlanders – met verschillende religieuze en etnische achtergronden, van verschillende klassen, opleidingsniveaus en generaties – bij elkaar te brengen en te verbroederen. 

Kortom, deze maand herinnert ons eraan dat er ruimte is voor optimisme, verbinding en dialoog. Ondanks alle oorlogen, ondanks alle onderlinge verschillen. Ramadan leert ons een les in medemenselijkheid en samenleven. Dat is iets wat we juist nu, anno 2024, niet mogen vergeten. Voor Nederlandse moslims ligt onze toekomst hier in Nederland, niet in Turkije, Marokko of elders. Wij moeten investeren in een samenleving die ruimte biedt voor iedereen. En niet alleen tijdens de ramadan. Over ruim een maand is het tijd voor de vrijheidsmaaltijden, als we mogen vieren dat Nederland 79 jaar vrij is. Ik kijk ernaar uit.