Vandaag is het World Hijab Day. Ooit bedacht door een Amerikaanse moslima om vooroordelen over de hoofddoek weg te nemen. Die stereotypes bestaan nog steeds, maar er zijn ook positieve verhalen. ‘Als ik aan het hardlopen ben, krijg ik regelmatig duimpjes omhoog van voorbijgangers.’

Hoe is het om als moslima in Nederland een hoofddoek te dragen? En hoe anders is dit zonder hoofddoek? We vroegen het Maryam Bouzemour, een 37-jarige sportinstructrice van Marokkaanse afkomst. Al van jongs af aan was het vanzelfsprekend dat ze zich zou bedekken. Dit deed ze dan ook toen ze zeven was. Maar die vanzelfsprekendheid bleef niet. Als jonge vrouw maakte ze haar eigen keuzes. Rond haar zevenentwintigste besloot ze zonder hoofddoek door het leven te gaan.

Dit deed ze negen jaar lang, tot ze het gevoel dat ze iets miste niet meer kon onderdrukken. Dik een jaar geleden besloot ze opnieuw de hijab te dragen. Dit keer met haar volle bewustzijn, trots en zekerder dan ooit.

Een emotioneel moment

Ze gebruikt het woord hijab in plaats van hoofddoek. ‘De hoofddoek is onderdeel van de hijab, want die bedekt meer dan alleen het hoofd.’ Ze beschrijft dat ze zich zonder de hijab naakt voelt en niet compleet. ‘Dit gevoel was er altijd al, maar het werd de laatste tijd steeds sterker. Ik bleef iets missen in mijn leven. Maar ik ging niet direct tot actie over. Ik was bang dat ik het niet zou durven’, vertelt Bouzemour. Wel ging ze het gebed verrichten. En ze ging naar een winkel. ‘Dan had ik in ieder geval een hoofddoek in huis. Ik had alleen nog maar hele oude hoofddoekjes liggen, maar de mode was veranderd. Ik heb me laten helpen en wat gepast. Ik kocht wat, maar zette het nog niet op’, lacht ze.

De dag dat ze er wel klaar voor was, was ze alleen. Ze vertelde het aan niemand. ‘Ik zette hem op en toen heb ik gehuild. Het was een heel emotioneel moment. Het voelde als terugkomen bij mezelf en bij mijn Schepper. Bovendien deed ik het uit mezelf en niet uit gewoonte. Ik koos er echt voor.’

‘Voor het eerst weer met hijab, dat vond ik best spannend’

Daarna ging ze boodschappen doen. ‘Voor het eerst weer met hijab, dat vond ik best spannend. Ik keek om me heen. Maar niemand reageerde. Pas daarna ben ik naar mijn familie gegaan om het te vertellen. Die blijdschap van mijn ouders, dat raakte me echt. Mijn neefjes en nichtjes deden er vooral giechelig over, het is natuurlijk wel even wennen.

‘Meestal zijn mensen eerst verbaasd’

Inmiddels is ze gewend aan haar hijab. Terwijl ze in het begin direct bij de balie van haar (vrouwen)sportschool de hijab afdeed, loopt ze nu de les in en doet ze hem daar pas af. ‘Dat was een proces’, vertelt ze. ‘Ik moest zelf wennen en wilde anderen laten wennen.’ Ze paste haar outfits aan en haalde bovendien een sportoutfit met hoofdbedekking, want ze rent regelmatig en traint voor de marathon. ‘Een vrouw met hijab in de hardloopwereld, dat levert heel wat reacties op hoor!’

Over het algemeen zijn dit positieve reacties, vertelt ze. ‘Meestal zijn mensen eerst verbaasd wanneer ze me zien rennen, maar geven daarna een duimpje of klappen extra hard voor je. Alsof ze willen zeggen dat ze het goed vinden dat je sport als je een hijab draagt. Ach, ik krijg daar alleen maar motivatie van.’

‘Ik zit ook in een rengroepje. De eerste keer dat ik daar aankwam, geheel in bedekkende sporttenue, vroeg de trainer of ik wel sportkleding bij me had. Ik moet daar wel om lachen’, vertelt ze. ‘Toen bleek dat ik de snelste vrouw van het groepje was, keek hij vol verbazing en trots.’

Toch is niet iedereen positief, vertelt ze. ‘Ik heb ook eens meegedaan aan een renwedstrijd waarbij er mensen aan de zijkant stonden om sponsjes aan te bieden omdat het nogal warm was. Toen ik langs rende, werd de spons opeens teruggetrokken. Ik denk toch echt omdat ik daar met een hijab rende. Op dat moment wilde ik mijn energie daar niet aan verspillen, maar het blijft me wel bij.’

Stageplek geweigerd

Kijken mensen anders naar je wanneer je een hijab draagt? Bouzemour denkt van wel. Ze droeg niet alleen een tijd geen hijab, maar heeft ook een periode met een niqaab gelopen. ‘Daar reageren mensen toch wel echt anders op’, zegt ze. ‘Zo stond ik eens op een roltrap toen aan de andere kant een man passeerde en zei: wat zou daar onder verscholen zitten? Tja, ik was toen wel heel snel klaar met de niqaab.’

Maar ook door het dragen van de hijab kunnen reacties van anderen veranderen. ‘Het verschil zit hem vooral in het sociale verkeer’, legt ze uit. ‘Ik heb het gevoel dat mensen denken dat over me heen kunnen lopen omdat ik een hijab draag. Ze denken misschien toch dat je als vrouw met hijab niet zo snel voor jezelf opkomt. Dan kennen ze me niet!’

In haar studentenjaren is Bouzemour wel eens een stageplek geweigerd vanwege haar hijab. Ze werd gezien als een dreigende verschijning, zo hoorde ze later. ‘Ik heb toen, samen met twee andere studentes een klacht ingediend. Daarna mocht ik er opeens wel stage lopen, met de reden dat ik toch wel kwaliteiten bleek te hebben.’

‘Hij zei: ‘Wat zou daar onder verscholen zitten?”

Tegenwoordig merkt ze minder van discriminatie. ‘Het lijkt alsof mensen dat niet meer durven. Ik voel me vrij in Nederland om me te kleden hoe ik wil. Er is geen verbod op de hoofddoek en er zijn geen beperkingen.’

Het gaat volgens Bouzemour meer om de kleine dingen. Zoals de dag dat ze voor het eerst bij haar begeleider kwam met hijab. ‘Ze vroeg me waarom ik voor de hoofddoek had gekozen, want dat was toch niet verplicht? Na mijn uitleg zei ze: ‘Je was net zo’n westerse vrouw aan het worden.’ Ik vond dat een kwalijke opmerking. Alsof ik dat nu opeens niet meer was. Ik was nog steeds dezelfde persoon.’