Een opmerkelijk beeld eergisteren in Amsterdam: ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder deelde foldertjes uit voor de Provinciale Statenverkiezingen, terwijl hij begeleid werd door een Afrikaanse percussieband. Verandert de ChristenUnie van kleur?
Volgens opiniemaker Samuel Vandeputte, die hierover een uitgebreide analyse schreef voor Elsevier Weekblad, is de ChristenUnie de afgelopen tien jaar van koers veranderd. ‘De ChristenUnie doorkruiste als enige partij het kieskompas van rechts-conservatief (in 2012) naar links-progressief (in 2021)’, aldus de politicoloog.
De ChristenUnie en haar voorgangers – het Gereformeerd Politiek Verbond en de Reformatorische Politieke Federatie – stonden lange tijd een conservatief-christelijke politiek voor, maar nu staat een rooms-katholieke homoseksueel op een verkiesbare plek bij de Eerste Kamerverkiezingen. Ongeloof en revolutie, vindt het conservatieve deel van de achterban dat homoseksualiteit als een ernstige zonde beschouwt. Maar progressieve ChristenUnie-leden en jongerenorganisatie PerspectieF staan een vooruitstrevendere politiek voor en vinden dit juist een hele positieve ontwikkeling.
Ook ten aanzien van de multiculturele samenleving is de ChristenUnie progressiever geworden. Waar het GPV toentertijd een ‘nationaal-gereformeerde’ politiek voorstond, de racistische apartheidspolitiek in Zuid-Afrika steunde en kritiek had op de multiculturele samenleving in Nederland; daar pleit de ChristenUnie tegenwoordig voor de menswaardige opvang van vluchtelingen en richt de partij zich ook op christelijke kiezers van kleur. Bovendien kent de ChristenUnie nu een ‘veelkleurig netwerk’, naast een ‘vrouwennetwerk’ en een ‘LHNTIQ+ netwerk’.
In 2020 verscheen het boek Beelddragen, waarin deskundigen en partijprominenten de ChristenUnie opriepen zich meer open te stellen voor migrantenchristenen, zowel in de partij als bij de samenstelling van het verkiezingsprogramma. Al langer zag de ChristenUnie migrantenchristenen als een nieuwe electorale groep.
In 2018 kwam de ChristenUnie – voor het eerst – in de gemeenteraad van Amsterdam terecht, dankzij deze kiezers. In 2022 ging die zetel echter weer verloren, mede omdat raadslid Don Ceder in 2021 in de Tweede Kamer werd verkozen.
De vraag is of de progressievere koers van de ChristenUnie electoraal gezien een verstandige is. De meerderheid van de ChristenUnie-kiezers ziet zichzelf nog steeds iets vaker als rechts dan links. Ook komt de achterban nog steeds vaker uit niet-stedelijke gebieden. Als de ChristenUnie te progressief wordt, dan kunnen conservatieve kiezers uit protest naar de SGP overlopen. Deze partij propageert niet alleen het traditionele orthodox-christelijke standpunt over homoseksualiteit, maar staat ook een stuk kritischer tegenover de multiculturele samenleving.
Het opiniepanel van tv-programma EenVandaag peilde op 14 februari twee senaatszetels voor de ChristenUnie. Een halvering ten opzichte van de vorige Provinciale Statenverkiezingen.
