Schrijver Abdelkader Benali doet afstand van zijn gewraakte uitspraak uit 2006, laat hij weten via het Parool en Twitter. Voor CIDI-directeur Hannah Luden is dit niet genoeg: ‘Zorg dat je dit rechtzet en ga de strijd tegen antisemitisme en discriminatie samen met ons aan.’
Op Twitter en onder Joden was onrust ontstaan omdat de Marokkaans-Nederlandse schrijver Abdelkader Benali de 4 mei-voordracht mag gaan houden. Twitteraars rakelden een HP/de Tijd-column van Midden-Oostencorrespondent Harald Doornbos uit 2010 op, waarin hij een incident uit 2006 ophaalt. Benali en Doornbos kwamen elkaar tegen op een feestje in Beiroet.
‘Benali barst los’ schrijft Doornbos. ‘Sinds hij een succesvol schrijver is en wat meer geld heeft, komt hij vaker in Amsterdam-Zuid. Jemig, daar blijkt het vol te zitten met joden. En het vervelendste is: het zijn zoveel joden! Amsterdamse joden. Je voelt je als Marokkaan nauwelijks op je gemak. Het lijkt Israël wel. Heel irritant allemaal. Zoveel joden, dat voelt gewoon gek aan.’
Doornbos schreef zijn kritische column nadat Benali in de Britse krant the Guardian het opkomende racisme in Europa had geheld. Dat betoog was nogal in tegenspraak met de uitspraken die Benali vier jaar eerder over Joden had gedaan, vond Doornbos. In 2012 haalde Doornbos, op verzoek van Benali, zijn column van het internet.
Volgens Benali moeten we zijn uitspraak ‘in de sfeer zien waarin we zaten. Er was oorlog, er waren bombardementen en we lagen op de grond, ik dronk een wijntje. We bliezen stoom af tijdens die borrel. Ik zei het in een dronken bui. Het was zwarte humor, ironie en meligheid, achteraf gezien misplaatst.’
Benali vindt dat zijn uitlatingen ‘te letterlijk’ worden genomen, zegt hij tegen het Parool. ‘Ik begrijp dat Joden zich storen aan die uitspraken als je de omstandigheden niet kent. Maar ik meen het niet. Ik neem er afstand van, het is niet letterlijk bedoeld. Ik heb ook Joodse vrienden en ik interview Joodse schrijvers.’
Gisteren twitterde Benali dat hij de hele dag in gesprek was met ‘verschillende vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschappen in Nederland’ over de commotie die is ontstaan.
Hierop antwoordde Hanna Luden, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël, CIDI: ‘Zoals wij hebben besproken, deze ‘slip of the tongue’ heeft gekwetst en zaaide onrust bij de Joodse gemeenschap. Zorg dat je dit rechtzet en ga de strijd tegen antisemitisme en #iscriminatie samen met ons aan.’
Benali reageerde positief op deze kritiek. ‘Dank voor je adviezen en raadgeving. En ik zal het Israëlische gezegde dat je me vertelde niet snel vergeten: ‘Je moet nu bewijzen dat je zus geen hoer is terwijl je geen zus hebt.’’
Benali trekt zich voorlopig niet terug als spreker, zegt hij tegen het Parool. ‘Als mensen met een Joodse achtergrond vinden dat het niet zou kunnen dat ik de lezing houd, dan misschien wel.’
Het Parool vroeg Benali niet naar zijn conflict met NRC-cartoonist Ruben Oppenheimer. Benali zei over Oppenheimer: ‘Die cartoonist zou in de Nazi-tijd zich werkelijk hebben uitgeleefd.’ Oppenheimer heeft deze hatelijke opmerking Benali nooit vergeven, omdat zijn halve familie door de nazi’s werd vermoord in de Tweede Wereldoorlog.
UPDATE: Benali heeft zich teruggetrokken uit de lezing, laat hij vanmiddag weten op social media. ‘Helaas, maar het is niet anders. Er mag op dat podium geen seconde twijfel zijn. En daarom heb ik deze beslissing genomen. Ik wens jullie allemaal veel wijsheid, liefde en compassie.’
