In België is ophef ontstaan over het oordeel in een verkrachtingszaak. De dader komt weg met een geldboete, terwijl de celstraf die normaal geldt voor verkrachting werd opgeschort. De persoonlijkheid van de dader was een doorslaggevende factor in dit oordeel, en veel Belgen vinden dit onacceptabel.
Het laatste woord is er nog niet over gesproken. Gisteren werd bekend dat het Openbaar Ministerie in hoger beroep gaat. Ondertussen gaan zowel mannen als vrouwen massaal de straat op om zich uit te spreken tegen het vonnis. Gisteravond waren rond de 500 mensen op de been in Leuven, de stad waar de verkrachting plaatsvond. Ook in Antwerpen en Gent staan demonstraties gepland, zegt Sander van Hoorn, die ter plaatse is, in de uitzending van Radio 1.
Wat is er precies gebeurd? VRT NWS geeft een genuanceerd beeld op basis van het vonnis, dat het heeft ingezien. Het slachtoffer is een studente die in november 2023 op stap was in Leuven. Ze was op die bewuste avond erg dronken, raakte haar vriendinnen kwijt en had daardoor geen slaapplek. Op straat liep ze de dader tegen het lijf, een geneeskundestudent uit Leuven. Hij bood aan dat ze bij hem kon slapen. Die nacht hadden ze onbeschermde seks. De studente herinnert zich de volgende dag niets. Gezien haar toestand had ze er onmogelijk mee kunnen instemmen, oordeelt de rechtbank.
Dat er sprake is van verkrachting, is bewezen. Maar de dader is nog jong, heeft een blanco strafblad en een gunstige persoonlijkheid, zeggen de rechters. Ze concluderen dat hij op deze manier tot schuldinzicht gebracht kan worden, zodat hij ook geen nieuwe misdrijven meer pleegt, zonder dat hij ‘maatschappelijk ontwricht’ wordt. Daarnaast argumenteert de rechtbank dat hij ‘een getalenteerde en geëngageerde jongeman is die zowel privé als professioneel sterk wordt geapprecieerd’, zo schrijft het Belgische medium.
Klassenjustitie
Dit laatste argument leidt al dagen tot ophef. Er wordt gesproken over klassenjustitie; een persoon met een ander profiel zou voor dezelfde daad anders berecht worden, denken critici. ‘What about her talent?’, staat op een bordje van een demonstrant. Volgens een andere demonstrant raakt dit een veel breder thema: het feit dat vrouwen zich op straat niet veilig voelen. Meerdere studentes hebben soortgelijke ervaringen en daar moet wat aan gedaan worden, is het geluid.
Advocate Issabel De Fré, gespecialiseerd in seksueel strafrecht, zegt volgens VRT NWS dat de rechtbank verschillende afwegingen heeft gemaakt. ‘Alles staat of valt bij zulke zaken met een besef van schuld bij de dader. Denkt hij na over de feiten, hoe die zijn kunnen gebeuren? Wat is zijn houding tegenover het slachtoffer? Welk traject heeft hij al doorlopen? Wat is de persoonlijkheid van de dader? Dat zijn allemaal dingen die meespelen. Maar om dan tot een opschorting te komen, dat zien we enorm zelden’, duidt ze.
Toch gebeurde hetzelfde twee jaar geleden, ook in Leuven, waar leden van studentenvereniging Reuzegom betrokken waren bij de dood van de student Sanda Dia tijdens een ontgroening. De achttien leden kregen een boete, een taakstraf en een veroordeling die niet op hun strafblad kwam. Ook toen ontstond er ophef.
Ook de dader in de huidige verkrachtingszaak behoudt een blanco strafblad. Toch lijkt hij de impact van het vonnis niet te ontlopen. Youtuber Nathan Vandergunst heeft inmiddels zijn naam bekendgemaakt in een video. Bovendien is hij door het ziekenhuis waar hij werkte op non-actief gesteld. De werkgever buigt zich nog over de vraag of hij zijn werk mag blijven uitoefenen.
