De directeur van Albayrak Holding, eigenaar van de Turkse pro-regeringskrant Yeni Safak, doet in een interview een boekje open over de gang van zaken bij zijn krant rond de mislukte coup van 15 juli 2016.
Mediamagnaat Ahmet Albayrak probeerde tijdens de couppoging zelf Erdogan en andere AKP-kopstukken te bellen, maar kreeg niemand te pakken. Zonder geverifieerde informatie over de coup besloot Albayrak Yeni Safak een online artikel te laten publiceren waarin ‘parallelle militaire officieren met steun van de VS’ de schuld kregen.
Met de term ‘parallel’ doelde de krant op Gülen-sympathisanten die in het staatsapparaat en het militaire apparaat zouden zijn geïnfiltreerd. Erdogan legde in de nacht van de coup meteen de schuld bij de Gülenbeweging. Dat is volgens hem een terroristische organisatie onder leiding van de in de VS woonachtige islamitische geestelijke Fethullah Gülen.
Albayrak vertelt ook dat hij zijn redactie beval een stuk te schrijven met de kop ‘Erdogan roept mensen op om de straat op te gaan’. De redactie weigerde. In plaats daarvan verscheen het artikel met de kop: ‘Mensen de straat op om te vechten tegen de staatsgreep.’
Albayrak: ‘Ik handelde alleen op mijn gevoel. (…) De staatsgreep was aan de gang en ik dacht: ‘Er moet iets gebeuren. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen in opstand komen tegen [de staatsgreep]?’ (…) Het was een zet die gedaan moest worden. (…) Het leidde tot een geweldig begin. Mensen gingen de straat op.’
Tijdens de daarop volgende gevechten tussen Erdogan-aanhangers en de coupplegers vielen meer dan 250 doden. Ruim 2.000 mensen raakten gewond.
Al ‘15 tot 20 dagen’ voor de coup begon Yeni Safak negatief nieuws over de Gülenbeweging te publiceren, vertelt Albayrak, om de beweging in diskrediet te brengen. Hij zegt toen al te hebben vermoed dat er een coup aankwam door Gülen-sympathisanten in het leger.
De Noor Jørgen Lorentzen, maker van de coup-documentaire A Gift from God (VPRO), zei eerder tegen de Kanttekening dat Erdogan en de top van zijn AKP minimaal vijf dagen van te voren wisten dat er een couppoging zou plaatsvinden.
Lorentzen: ‘Maar wie de coup heeft proberen te plegen, dat weten we nog niet. Het kunnen Gülenisten zijn, gefrustreerde Kemalistische officieren, een combinatie van die twee – of misschien Erdogan zelf.’
Lange tijd leefden Erdogan en de Gülenbeweging op goede voet samen. Maar na een corruptieonderzoek tegen de familie van Erdogan in 2013, waar Gülen-sympathiserende rechters en politieofficieren bij waren betrokken, was het oorlog. Al enkele maanden voor de coup besloot de regering de aan de Gülenbeweging gelieerde krant Zaman over te nemen.
Na de coup besloot de regering staatsinstellingen massaal te zuiveren van vermeende Gülen-sympathisanten. Naast militairen werden meer dan 130.000 ambtenaren uit hun baan gezet. Tienduizenden mensen belandden in de cel.
