De EU-ministers van migratie hebben maandag een reeks nieuwe afspraken gemaakt, voornamelijk over de terugkeer van migranten die niet in de Europese Unie mogen blijven.
Dat er een nieuwe wind waait in Europa, bleek maandag opnieuw. EU-ministers van migratie zijn het vooral met elkaar eens over strengere regels, die het makkelijker moeten maken om migranten terug te sturen. Deze regels worden op nationaal niveau niet zo makkelijk gevormd, merkt een opgetogen demissionair minister David van Weel (VVD) van Buitenlandse Zaken op.
Een migratiepact lag er al, maar over een aantal kwesties waren nog geen afspraken gemaakt. Als het Europese parlement met de nieuwe plannen instemt krijgen lidstaten meer mogelijkheden om asielaanvragen direct en zonder inhoudelijke beoordeling af te wijzen, als de aanvrager uit een veilig land komt of daar doorheen is gereisd. In veel gevallen gaat dit om mensen die de aanvraag niet hebben ingediend in het Europese land van aankomst, maar verder zijn gereisd. Dit willen de ministers beteugelen.
Daarnaast kunnen regeringen deals gaan sluiten met landen buiten de Europese Unie. Hierbij gaat om de zogenaamde terugkeerhubs, zoals bijvoorbeeld in Albanië. Nederland onderzoekt momenteel of een soortgelijke constructie mogelijk is in Oeganda. Migranten die geen verblijfsvergunning krijgen in een EU-land kunnen naar zo’n hub worden gestuurd, ook als ze niet uit dat land afkomstig zijn. Er is veel kritiek op deze hubs, omdat het risico op mensenrechtenschendingen groot is. Toch lijkt deze kritiek geen belemmering te vormen.
Verder waren ministers eensgezind over de mogelijkheden om opvangquota te omzeilen. Het nieuwe migratiepact brengt ook een soort spreidingswet met zich mee: landen moeten populaire aankomstlanden als Griekenland en Italië ontlasten door een vooraf bepaald aantal migranten over te nemen. Maar lidstaten kunnen dit quotum afkopen onder een groeiend lijstje voorwaarden. Nederland moet volgend jaar 1.095 migranten opvangen, maar zal deze plicht afkopen met een bedrag van 20.000 euro per persoon. Wat er dan wel met deze migranten moet gebeuren is echter onduidelijk.
De nieuwe regels zijn er vooral op gericht om migranten weg te houden van Europa. Het beschermen van de rechten van de migrant is in de discussie op de achtergrond geraakt. Voormalig onderhandelaar op dit dossier Tineke Strik (GroenLinks-PvdA) heeft haar zorgen geuit over deze nieuwe wind, meldt NRC.
