Op 29 mei presenteerde Johannes Hahn, de Europese Commissaris voor Uitbreiding en Europees nabuurschapsbeleid, een rapport over de situatie in Turkije. De mensenrechtenschendingen zijn verdiept en het gaat slechter met de Turkse economie.
Het EU-rapport maakt zich grote zorgen over de mensenrechtensituatie en de staat van de democratie in Turkije. Na de mislukte coup van 15 juli 2016 zijn de burgerlijke en politieke vrijheden in het land nog meer het gedrang gekomen.
De staat van beleg werd drie dagen na de coup officieel teruggedraaid, maar het Turkse parlement nam een wet aan waardoor de uitvoerende macht buitengewone bevoegdheden kreeg om politieke tegenstanders aan te pakken. Veel ambtenaren, waaronder rechters, zijn ontslagen. Mensen die van mening zijn dat ze ten onrechte zijn ontslagen kunnen zich wenden tot een speciaal hiervoor in het leven geroepen hof, maar van de 70.406 aanvragen die in behandeling zijn genomen hebben 5.250 tot de terugdraaiing van het ontslag, 65.156 aanvragen werden afgewezen.
Het EU-rapport maakt zich daarnaast grote zorgen over de mensenrechten van dissidente politici, journalisten, activisten (waaronder ook LGBTI-activisten) die nog steeds in hechtenis zitten, in afwachting van hun proces. Zij worden door de Turkse staatsmedia en Turkse politici als vijanden gedemoniseerd.
De presidentsverkiezingen en parlementsverkiezingen in 2018 en de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2019 verliepen relatief eerlijk, hoewel de regeringspartij AKP enorm in het voordeel was omdat de staatsmedia op hand van deze partij waren. Het EU-rapport vindt het besluit van de Hoge Kiesraad om de verkiezingen in Istanbul over te doen verontrustend, omdat neutrale politieke instituties onder druk te lijken worden gezet door de politiek. Daarnaast is Turkije actief bezig om de pro-Koerdische Volkspartij voor Democratie HDP tegen te werken en zitten veel HDP-politici in de gevangenis.
Volgens het EU-rapport heeft de Turkse regering maatregelen genomen die de economie negatief hebben beïnvloed. Ook stelt het rapport dat er geen vooruitgang is geboekt met de transparantie van staatssteun en maakt men zich zorgen over de onafhankelijkheid van de belangrijkste financiële instellingen van Turkije.
Het EU-rapport is wel positief over de vluchtelingenovereenkomst met Ankara. De samenwerking tussen de EU en Turkije blijft men voortzetten, in overeenstemming met de belangen die men gemeenschappelijk heeft.
Naar aanleiding van het EU-rapport schreef EP-rapporteur voor Turkije Kati Piri, Europarlementariër voor de PvdA, op Twitter: ‘Wat betreft Turkije, stelde ik ook serieuze vragen over martelingen in de gevangenis, de noodzaak om het vredesproces te hervatten, politieke gevangen als Kavala en Demirtas en de noodzaak om solidair te blijven met het Turkse volk.’
