Heibel aan de Universiteit Leiden. Tot woede van veel studenten en wetenschappers besloot de universiteit gisteren een paneldiscussie over ‘apartheid’ in Israël te cancelen (foto). Vandaag leek het evenement nieuw onderdak te hebben, maar ook dat gaat volgens de laatste berichten niet door.
Het panel was gevuld met tegenstanders van Israël die dat land een apartheidsstaat vinden vanwege de behandeling van de Palestijnen, zoals ook Amnesty International en Human Rights Watch beweren. Het evenement, georganiseerd door de groep Students for Palestine, voldoet volgens de Universiteit Leiden niet aan de huisregels.
Volgens bronnen aan de universiteit had de decaan van de faculteit Geesteswetenschappen inmiddels een ander zaaltje gehuurd voor de paneldiscussie die op maandagmiddag moet plaatsvinden. Maar volgens diezelfde bronnen is de decaan inmiddels teruggefloten.
Eerder vandaag ging vanuit boze medewerkers een brandbrief uit naar het universiteitsbestuur. Onder meer de Amerikaanse politicoloog Matthew Longo, universitair docent in Leiden, ondertekende de brief. Hij zegt bang te zijn voor censuur.
‘Ik kom uit de Verenigde Staten, waar Palestijnse activiteiten op universiteiten worden bemoeilijkt en soms ook worden gecanceld door de Israëllobby. Dat is een slechte zaak. Ik vind dat de Palestijnse kant van het verhaal ook gehoord moet worden. Dat kan nu niet. Ik begrijp dat sommige Joodse mensen zich beledigd voelen door een debat over Israël als apartheidsstaat, maar ik vind de vrijheid van meningsuiting belangrijker. Palestijnen moeten hun onvrede kunnen uitspreken. Dit debat moet kunnen doorgaan.’
Maar het universiteitsbestuur wil van geen wijken weken. Het is van mening dat de moderator van het debat niet neutraal is. Dat is Dina Zbeidy, een antropologe aan de Hogeschool Leiden. Zbeidy werkte voor Nederlandse en Palestijnse mensenrechtenorganisaties en is van mening dat Israël zich schuldig maakt aan apartheid. Volgens Longo is het standpunt van de universiteit een smoesje.
‘Het lijkt op een rechtvaardiging van het besluit om het debat niet te laten doorgaan, maar het draait eigenlijk ergens anders om. Zbeidy heeft goede kwalificaties. Dat de universiteit het panelgesprek heeft gecanceld is een slechte zaak. De universiteit moet gevoeliger met studenten – die dit debat hebben georganiseerd – omgaan, vind ik.’
Een andere universitair docent, die nauw betrokken is bij de organisatoren van het debat maar vanwege eventuele gevolgen voor zijn academische carrière anoniem wil blijven, vult aan: ‘Dina Zbeidy is gecanceld omdat ze een Palestijn is. Ze wordt gediscrimineerd op haar afkomst. Als je zegt dat iemand geen goede moderator is, dan moet je daarvoor bewijs leveren. Zbeidy is een goede moderator. Ik ken haar persoonlijk, ze is gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam, heeft veel ervaring, ook met debatten. Ook de deelnemers aan het panel zijn mensen met uitstekende academische kwalificaties.’
Een woordvoerder van de universiteit reageerde eerder vandaag tegen de Kanttekening: ‘’We vinden het debat heel belangrijk als universiteit. We staan voor ons motto ‘Praesidium Libertatis’ (Het bastion van de vrijheid, red.). Maar voor een debat gelden regels. We eisen veiligheid. Voor de bezoekers van het debat en de sprekers. Een debat moet goed toegankelijk voor iedereen zijn, en goed gemodereerd. Door een autonome moderator het liefst, die beide geluiden een stem gunt. Dan kan een goed debat plaatsvinden.’
Volgens de universiteit was er bij dit Palestina-debat iets vreemds aan de hand. ‘Het zaaltje werd gehuurd door docenten, die niet betrokken waren bij het event. Dat was vreemd. We wisten niet met wie we te maken hadden. Dat gaf een onveilig gevoel. We wilden in gesprek met studenten die het debat organiseerden, om zo een goed beeld te vormen. Maar ondertussen werd er druk uitgeoefend op ons, en werd het debat op Facebook en Instagram aangekondigd. Het is aanstaande maandag al. We wilden voor gisteren 12:00 uur weten wat precies de bedoeling van dit debat is. Maar dat antwoord hebben we niet gekregen. Daarom oordeelden we dat dit debat niet veilig is, en dat we dit dus niet binnen een gebouw van onze universiteit kunnen organiseren.’
Maar volgens de anonieme docent hebben studenten geen recht om een zaaltje voor een debat te boeken, daarom doen docenten dat. Het argument van de universiteit gaat volgens hem daarom niet op.
‘Ik ben ervan overtuigd dat er dubbele standaarden zijn. Onlangs werd er een debat over Oekraïne gehouden, waarin aandacht werd gevraagd voor het onrecht wat daar nu plaatsvindt als gevolg van de Russische inval. Waarom kunnen we niet eenzelfde bijeenkomst over Palestina organiseren?’
Students For Palestine, de organisatie die het panelevent organiseert, reageerde niet op vragen van de Kanttekening. Ook heeft de Universiteit Leiden op het moment van schrijven nog niet gereageerd op vragen over de actie van de decaan Geesteswetenschappen.
