De Black Lives Matter-beweging speelt via het slopen van ‘foute’ standbeelden onbedoeld de extreemrechtse omvolkingstheorie in de kaart. Dat betoogt de Britse schrijver en historicus Peter Mitchell in the Guardian.
De beeldenstorm in van Amerika overgesprongen naar Europa. Dit weekend gooiden activisten het standbeeld van slavenhandelaar Edward Colston in Bristol in het water. Ook werd het standbeeld van ‘racist’ Winston Churchill op Parliament Square in Londen beklad. In België zijn standbeelden beklad en verbrand van koning Leopold II, die een koloniaal terreurbewind in Congo uitoefende. In Nederland gaan er stemmen op om het beeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn te verwijderen.
Historicus Peter Mitchell begint zich zorgen te maken nu extreemrechtse aanhangers van de zogeheten ‘omvolkingstheorie’ zich beginnen te roeren in deze discussie. Zij geloven dat de witte bevolking in het Westen wordt ‘vervangen’ door mensen uit het Midden-Oosten en Afrika door ‘linkse elites’ en internationale instituties als de EU. Het verwijderen van standbeelden van witte mannen wordt gezien als de culturele component van het omvolkingscomplot.
Volgens Mitchell komt deze theorie in zachtere vorm in het mainstream publieke debat terug. Hij noemt een opiniestuk van de conservatieve journalist Melanie Phillips in the Times. Daarin betoogt Philips dat de Black LIves Matter-activisten een aanval ondernemen op de westerse samenleving en haar instituties.
Philips: ‘Aan beide kanten van de Atlantische Oceaan is deze chaos het resultaat van tientallen jaren van kalmte voor degenen die vastbesloten zijn de westerse cultuur neer te halen. ‘Het onderwijs, dat de westerse cultuur racistisch en kolonialistisch achtte, wilde in plaats daarvan leren dat zwarte mensen de onontkoombare slachtoffers waren van de witte samenleving.’
Het vervangingsnarratief is volgens Mitchell levensgevaarlijk. Onder meer terroristen als Anders Breivik beroepen zich hierop. In zijn manifest haalt Breivik zelfs met instemming Melanie Philips aan, weet Mitchell.
Mitchell wil de media waarschuwen voor denkers als Philips. ‘Herken de narratieven die zij promoten, voordat het te laat is.’
