Tijd voor excuses van Nederland aan Suriname. Niet alleen vanwege de slavernij, maar ook vanwege de misdaden tegen de inheemse bevolking. Dit bepleit de Surinaamse activist Audrey Christiaan (foto) namens het Network of Indigenous and Tribal Peoples of the Caribbean Region. Eerder werkte zij voor de Vereniging Inheemse Dorpshoofden Suriname.
Aanleiding voor Christiaans pleidooi is de recente ontdekking van graven van inheemse kinderen in Canada. Veel inheemse kinderen werden daar naar internaten gestuurd, waar zij leden onder een keihard regime en gedwongen assimilatie tot de christelijke westerse cultuur. Veel kinderen overleefden dit niet.
‘Er was een beleid van overheden, die erop was gericht om de ‘Indiaan’ te doden’, zegt Christiaan. ‘Het was een koloniaal systeem in samenwerking met de katholieke kerk en internaten.’
Nederland maakte zich volgens Christiaan ook aan misdaden schuldig: ‘Dit koloniale systeem is niet alleen in Canada toegepast, maar in verschillende landen die in bezit werden genomen door Europese mogendheden.’
Nederland kreeg in 1667 Suriname in handen, dat met de Engelsen geruild werd voor Nieuw Amsterdam (het huidige New York). Nederland deed volgens Christiaan alsof het land leeg was en dus gekoloniseerd mocht worden, waarbij de inheemse volkeren als inferieur en onbeschaafd werden weggezet, wat hun onderwerping en de exploitatie van het land legitimeerde.
‘De misdaden en onrecht tegen de Inheemse volken noemen de voormalige kolonisatoren niet graag bij naam’, aldus Christiaan. Het leed van de inheemse Surinamers wordt volgens haar nog onvoldoende onderkend.
Op de Keti Koti-herdenking van 1 juli bood de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema excuses aan voor de betrokkenheid van het stadsbestuur aan de slavernij in Suriname. Maar Halsema repte volgens Audrey niet over het eerste historische onrecht dat Nederland beging: namelijk tegen de oorspronkelijke bewoners.
Audrey stelt namens het Network of Indigenous and Tribal Peoples of the Caribbean Region: ‘Wij doen een beroep op de regering van Nederland en het koningshuis om ook aan de Inheemsen van Suriname excuses aan te bieden voor hun aandeel in de slaverij, landonteigening en een opgelegd Westers systeem, die al de rechten van de Inheemsen hebben ontnomen, en dat verzuimd is om deze rechten weer te verankeren in de grondwet van Suriname bij de totstandkoming van de onafhankelijkheid.’
De activist heeft ook kritiek op Suriname zelf, dat nog steeds zou verzuimen om de rechtspositie van inheemsen en hun woon- en leefgebieden veilig te stellen. ‘Een gelijkwaardige en respectvolle bejegening ontbreekt volledig, doordat wij niet als zodanig zijn betrokken bij het tot stand komen van de wetgeving.’
