Nederlanders met een islamitische migratieachtergrond stellen dat de overheid moslims niet als gelijkwaardige burgers accepteert. Deze kritiek staat centraal in het Manifest tegen Islamofobie, dat vandaag onder de titel ‘J’Accuse’ aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.
Het manifest is duidelijk geïnspireerd door de strijd tegen antisemitisme. De titel ‘J’Accuse’ verwijst naar de beroemde tekst van de Franse schrijver Émile Zola uit de 19e eeuw. Zola gebruikte deze woorden tijdens de Dreyfus-affaire, waarbij een Joodse legerofficier ten onrechte werd beschuldigd van dubbele loyaliteit en als landverrader werd bestempeld, ingegeven door antisemitische vooroordelen.
Volgens de ondertekenaars worden moslims in Nederland op vergelijkbare wijze systematisch verdacht gemaakt, met name door politiek Den Haag en het huidige kabinet, waarin de PVV de grootste partij is.
In het manifest wordt verder een historische context geschetst. ‘Nederlandse bestuurders hebben al meer dan vier eeuwen ervaring met moslims, zowel in de voormalige kolonie Nederlands-Indië, met de grootste moslimbevolking ter wereld, als in Nederland zelf, waar in de afgelopen 50 jaar verschillende moslimgroepen zijn komen wonen. Vandaag de dag is ruim 5 procent van de Nederlandse bevolking moslim. Hoewel de grondwet en internationale verdragen die Nederland heeft ondertekend moslims gelijke rechten garanderen, is dit in de praktijk anders. De Nederlandse overheid is er nooit in geslaagd moslims volledig als volwaardige burgers te laten participeren in de samenleving,’ stellen de ondertekenaars.
Oproep tot erkenning van islamofobie als structureel racisme
De drijvende kracht achter het manifest is Abdou Menebhi, voorzitter van Emcemo, die al meer dan vijftig jaar strijdt tegen racisme in Nederland. ‘We pleiten voor de formele erkenning van islamofobie als vorm van structureel racisme. Daarnaast willen we een Nationaal Coördinator Islamofobiebestrijding, naar het voorbeeld van de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding. Aanvallen op moslims, moskeeën en islamitische scholen moeten beter geregistreerd worden, zodat de omvang duidelijk wordt, en scholen moeten aandacht besteden aan moslimhaat’, zei Menebhi onlangs tegen de Volkskrant.
Het manifest benadrukt de zorgen van veel moslims, vooral nu extreemrechtse partijen in veel landen meer macht krijgen. ‘Deze ontwikkeling heeft in verschillende landen geleid tot een intensivering van islamofobe uitingen en geweld. Uit verschillende onderzoeken weten we al langer dat een meerderheid van de Nederlandse moslims discriminatie ervaart’, staat in het document.
Verwijt aan het kabinet
Het manifest richt scherpe kritiek op het nieuwe kabinet:
‘We hebben er geen enkel vertrouwen in dat het onder het nieuwe kabinet beter zal worden. Dit kabinet, officieel onder leiding van premier Schoof, wordt feitelijk aangestuurd door Geert Wilders, de leider en het enige lid van de Partij voor de Vrijheid (PVV). Sinds haar oprichting heeft deze partij het inperken van de rechten van moslims als belangrijkste agendapunt. De PVV omarmt de omvolkingsmythe en heeft vele voorstellen gedaan om moslims ongelijk te behandelen, zoals het sluiten van moskeeën en islamitische scholen, het verbieden van de Koran en de ‘kopvoddentaks’. Het beledigen van moslims is in de politiek bijna salonfähig geworden.’
Eisenpakket
Het manifest bevat een uitgebreid eisenpakket, gericht aan alle Nederlanders, scholen, maatschappelijke organisaties en particulieren. De volledige lijst van 18 punten omvat onder meer:
- Respecteer artikel 1 van de grondwet en waarborg gelijke rechten voor iedereen, ongeacht sekse, huidskleur, seksuele gerichtheid, herkomst of geloof.
- Spreek je uit tegen iedere vorm van haat, racisme en uitsluiting in het publieke debat en op sociale media.
- Dring aan op formele erkenning van islamofobie als structureel racisme.
- Neem stelling tegen institutionele en dagelijkse vormen van islamofobie, met extra aandacht voor discriminatie van moslima’s.
- Stel een Nationaal Coördinator Moslimhaat/Islamofobie aan.
- Eis snelle en adequate reacties op islamofobe incidenten door politie en justitie.
- Stimuleer gemeentelijke overheden om de veiligheid van islamitische burgers en gebouwen te garanderen.
- Bevorder dialoog en verbinding tussen moslims en niet-moslims.
- Stimuleer onderzoek naar islamofobie.
- Bevorder sollicitatieprocessen die vrij zijn van vooroordelen en train recruiters hierin.
De lijst bevat daarnaast voorstellen voor bewustwording in media, scholen en de culturele sector, en roept op tot een gezamenlijke aanpak om islamofobie effectief te bestrijden.
