Deze maand is het 750 jaar geleden dat de islamitische dichter Jalaluddin Rumi overleed. Hij is wereldwijd nog steeds immens populair, maar er zijn accentverschillen. ‘In Engelse vertalingen van zijn werk zijn alle verwijzingen naar zijn moslimachtergrond weggelaten’, zegt hoogleraar Ashgar Seyed-Ghorab (Iraanse en Perzische studies, Universiteit Utrecht) in Trouw.
De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) herdenkt de dichter aankomende woensdag. Rumi wordt als het boegbeeld van het soefisme gezien. Het soefisme is de mystieke kant van de islam die geheel in het teken van de liefde en vrede staat.
‘Rumi spreekt vanuit het hart’, zegt Seyed-Ghorab in Trouw en hij vervolgt: ‘De directe manier waarop hij zijn liefde uitdrukt is indrukwekkend. De emoties zijn herkenbaar, ongeacht de tijd waarin we leven. Met de ontkerkelijking neemt de betekenis van religie af, maar een gedicht als ‘God zit niet in een huis van klei, vind God in je hart’ blijft tot de verbeelding spreken.’
Rumi groeide op in een islamitisch gezin in het huidige Afghanistan, werkte lange tijd in Syrische steden zoals Aleppo en Damascus en belandde uiteindelijk in de Turkse stad Konya. Daar ging hij aan de slag als leraar mystiek en begon hij zijn meditatiebijeenkomsten, de beroemde derwisj-dansen waarin mensen om hun as draaien en de naam van God, Allah, herhalen. De dans staat nu op de Unesco-lijst van meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid.
Seyed-Ghorab merkt op dat Rumi wordt gepresenteerd als humanist. ‘Voor het succes van zijn werk in het Westen werkt dat goed, iedereen kan zich zo herkennen in zijn woorden.
