Dit weekend werden bewoners van het azc in Ter Apel noodgedwongen overgeplaatst naar andere locaties in het land om het aantal onder de 2000 te brengen. Dit is gelukt, maar voor hoe lang?
‘Voor het eerst sinds maart is het afgelopen weekend gelukt om het aantal mensen in Ter Apel onder de 2000 te brengen, zoals in de bestuursovereenkomst met de gemeente Westerwolde is vastgelegd. Dat is het gevolg van extra maatregelen’, meldt het COA op maandagmiddag 2 september.
‘Zoals we nu kunnen inschatten zal de bezetting in Ter Apel komende dagen met deze oplossingen onder de 2000 kunnen blijven’, gaat het verder. Maar of dit zal blijven lukken is niet zeker. ‘We blijven behoefte hebben aan een structurele maatregel.’
Afgelopen vrijdag kondigde minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie een noodmaatregel aan. Voor zondag moesten 100 tot 200 asielzoekers worden overgeplaatst naar andere COA-locaties in het land, om ervoor te zorgen dat het aantal in Ter Apel onder de 2000 kwam. ‘Deze actie is inderdaad uitgevoerd’, zegt het COA.
Bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker: ‘Wij willen niets liever dan ons aan de bestuursovereenkomst houden. Daarom hebben wij een grote logistieke operatie gerealiseerd, waarbij we wederom een groot beroep hebben gedaan op onze medewerkers, die zich hiervoor hebben ingezet.’
Maar een structurele oplossing was de overplaatsing niet. ‘We hebben nog steeds behoefte aan meer opvangplekken en een betere doorstroming naar andere gemeenten.’ Hoewel het COA zegt dat het alles zal doen om het aantal bewoners onder de 2000 te houden, geeft het toe dat dit niet zomaar gaat.
‘De druk blijft onverminderd hoog. Er is nog steeds een groot tekort aan opvangcapaciteit en er zijn ook voortdurend sluitingen van tijdelijke locaties. Daarnaast speelt dat nieuwe tijdelijke locaties vaak later beschikbaar komen dan aanvankelijk voorzien.’
Ook op andere COA-locaties in Nederland is de bezettingsgraad bijna 100 procent. Bovendien is er een groot aantal statushouders die in de COA-locaties verblijven omdat zij geen woonruimte kunnen vinden. ‘Van de 77.000 mensen die we opvangen, is zeker 20.000 statushouder. De helft daarvan is er al langer dan veertien weken, terwijl dat de maximale periode zou moeten zijn.’
Gemeente naar de rechter
De noodmaatregel van de minister kwam niet uit de lucht vallen. De gemeente Westerwolde is al langer kritisch op het COA over het aantal bewoners in het azc van Ter Apel, waar het gros van de asielzoekers in Nederland aankomt. Voor elke dag dat het COA het maximale aantal van 2000 overschreed, betaalde het vanaf januari dit jaar een boete aan de gemeente. In juni werd het maximum van deze boete – 1,5 miljoen euro – bereikt. De gemeente dreigde daarna opnieuw naar de rechter te stappen als het bewonersaantal van 2000 nog steeds zou worden overschreden. Op vrijdag 30 augustus stond de teller op 2117.
De noodmaatregel van de minister viel niet in goede aarde bij de gemeenten, die stelden dat er niet ongevraagd asielzoekers in de opvanglocaties geplaatst konden worden. Per locatie ging het om enkele bedden, maar wanneer hierdoor het maximum op een locatie wordt overschreden, dan kan de veiligheid in het geding komen, of kan er weerstand ontstaan vanuit de maatschappij, legde een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) uit aan NOS.
