Uit onderzoek van de Radboud Universiteit blijkt dat discriminatie van moslima’s op de arbeidsmarkt een ‘alledaags’ probleem is dat ‘in alle fasen van het arbeidsproces voorkomt’. Dat schrijft demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die opdracht gaf tot het onderzoek, in een brief aan de Tweede Kamer.
De discriminatie treft vooral moslima’s die een hoofddoek dragen. Zij krijgen in vergelijking met andere groepen vrouwen ‘twee tot zeven keer minder positieve reacties’ bij sollicitaties.
Ingezoomd op de discriminatie van Turks-Nederlandse en Marokkaans-Nederlandse vrouwen, valt op dat vrouwen met dezelfde achtergrond maar zonder hoofddoek minder discriminatie ervaren (38 en 29 procent respectievelijk). Ter vergelijking: bij vrouwen met hoofddoek was dit 43 en 37 procent.
In de brief staat dat deze ervaringen in alle sectoren voorkomen, maar dat het vaker en explicieter wordt ervaren in de detailhandel, de economische en commerciële sector en bij beroepen waarbij klantcontact vereist is.
Het onderzoek bevestigt eerdere studies dat het voornamelijk bij de werving en selectie misgaat.
‘Werkgevers vormen verwachtingen op basis van zowel etnische als gender vooroordelen, zoals een slecht werkethos of veel zorgtaken in de privésfeer. Geïnterviewde moslima’s geven aan dat zij bij sollicitaties ervaren dat hun hoofddoek een rol speelt bij afwijzingen, schrijft de minister.
De discriminatie die vrouwen op de werkvloer ervaren gebeurt vaak in de vorm van ‘microagressies’. Het onderzoek definieert een microagressie als een ‘vaak niet heel openlijke vorm van ongewenst gedrag dat voor mensen die het niet betreft meestal minder duidelijk zichtbaar is dan voor de moslima’s in kwestie’.
In de brief worden ook vijf ‘handelingsperspectieven’ aangereikt om arbeidsmarktdiscriminatie van moslima’s te bestrijden. Die zijn als volgt:
- Bestrijd ook discriminatie op de werkvloer;
- Benut extra mogelijkheden voor monitoring en opsporing;
- Zet ook in op sanctioneren en handhaven, zorg dat melden loont en vergroot het vertrouwen van (mogelijke) slachtoffers in de overheidsaanpak van discriminatie;
- Bestrijd stigmatisering van moslims en moslima’s en zorg voor positieve erkenning van religieuze diversiteit;
- Kijk kritisch naar de rol van de overheid en bestrijd systemische discriminatie.
Verder betreurt de minister dat het wetsvoorstel Toezicht Gelijke Kansen bij Werving en Selectie in maart is verworpen door de Eerste Kamer. ‘Daarmee zou een wettelijke basis zijn gelegd voor handhaving op het hebben van een werkwijze voor het tegengaan van discriminatie bij werving en selectie’, aldus Van Gennip.
