Politici met een migratieachtergrond zijn ‘hyperzichtbaar’ en ervaren extra weerstand. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam, waarvan de resultaten vorige week werden gepresenteerd.
Nederland mag dan voorop lopen als het gaat om politieke representatie van mensen met een migratieachtergrond, dit neemt niet weg dat ze extra moeten knokken. Ze liggen onder een vergrootglas, krijgen disproportioneel veel weerstand en worden beoordeeld op hun achtergrond in plaats van hun prestaties, concluderen de onderzoekers.
Zahra Runderkamp, Liza Mügge en Melanie Ihuoma presenteerden het onderzoek afgelopen vrijdag in Spui25. Het is de eerste keer dat de uitdagingen van politici met een migratieachtergrond in kaart werden gebracht. Hiervoor interviewden ze meer dan vijftig (oud-)politici met een migratieachtergrond in Nederland. ‘Hun verhalen laten zien hoeveel veerkracht, netwerken en steun er nodig zijn om een plek te verwerven én te behouden in een politiek landschap dat niet voor hen is ontworpen’, schrijft Runderkamp op de website van UvA.
Er is niet alleen slecht nieuws. Nederland loopt voorop waar het gaat om het aandeel politici met een migratieachtergrond (19 procent) in vergelijking met andere Europese landen. In het VK is dat 15 procent, in Zwitserland 14 procent en in Duitsland 11 procent. In Spanje heeft slechts 2 procent een migratieachtergrond. Toch is dit aandeel niet representatief voor de samenleving, waar het aandeel burgers met een migratieachtergrond ongeveer 25 procent is, merken de onderzoekers op.
Het aandeel verschilt wel veel per partij. DENK en BIJ1 hadden ten tijde van het onderzoek alleen maar Kamerleden met een migratieachtergrond. Bij GroenLinks, PvdA en Volt was dat een derde, bij D66 ruim een kwart, bij de ChristenUnie een vijfde en bij de VVD 15 procent.
De weg naar een politieke functie blijkt vaak lang en ingewikkeld, blijkt uit het onderzoek. Persoonlijke factoren als geslacht, afkomst, geloof en werkervaring spelen een rol. Ook wanneer ze eenmaal in de politiek zitten, blijven ze weerstand ervaren. Ze krijgen te maken met discriminatie, seksisme, islamofobie, maar ook agressie en intimidatie, zowel vanuit de politiek als van buitenaf.
Ze blijven dan ook vaak in de schaduw van de macht, is de conclusie, uitzonderingen als VVD-leider Dilan Yeşilgöz daargelaten. Wanneer ze met een zelfgekozen profiel over zelfgekozen onderwerpen hun plek opeisen, ervaren ze vaak weerstand, aldus Runderkamp.
