De in Turkije drukbezochte tentoonstelling ‘Het verleden is nu’ over de militaire coup in 1980 is vanaf deze week ook digitaal te bezoeken. Zo meldt het Turks-Armeense weekblad Agos, dat de curatoren Eylem Delikanlı, Aylin Tekiner en Sevim Sancaktar heeft geïnterviewd.
De tentoonstelling die door het Herinneringsmuseum voor Historische Rechtvaardigheid (‘het eerste digitale museum en mensenrechtenarchief van Turkije’, schrijft Agos) is voorbereid in Istanbul, is in twee maanden tijd door al meer dan 4000 mensen bezocht.
Volgens de curatoren is het idee voor een digitaal platform in 2021 ontstaan. ‘De mensenrechten staan hierbij centraal. Het is de expliciete doelstelling om de bezoekers op te roepen tot de verdediging van de democratie’, zeggen zij.
Er is volgens hen qua kennis ‘nog een wereld te winnen’ over de coup in 1980, buiten de welbekende ‘visuele codes’ en vertogen. Daarbij wordt ook meer ruimte voor de kunstwereld in de herinnering opgeëist. ‘Ook zij waren slachtoffer van de putschisten van 1980 en hun lotgevallen zijn tot nu onderbelicht gebleven’, aldus de curatoren.
De tentoonstelling wordt vooral bezocht door de generatie die getuige was van de coup, schrijft Agos. Maar de curatoren vinden de tentoonstelling ook van meerwaarde voor Turkse jongeren. ‘Te meer, omdat de huidige Turkse grondwet (maar ook staatsinstituten zoals YÖK, Bestuur van Hoger Onderwijs), stoelt op de coupsgrondwet die door het leger in 1982 is ingevoerd. Het verleden gaat niet voorbij, het bepaalt nog steeds de huidige verhoudingen’, aldus Eylem Delikanlı, Aylin Tekiner en Sevim Sancaktar.
Het leger nam onder leiding van de generaal Kenan Evren in 1980 de macht over van politici. Eind jaren zeventig nam het aantal terreuraanslagen van extreemrechtse en extreemlinkse groepen toe in Turkse steden. Het leger wilde naar eigen zeggen een einde maken aan ‘het politieke geweld’, maar executeerden zelf meteen 50 mensen. Meer dan 500.000 mensen werden gearresteerd en gemarteld. Naar schatting stierven honderden in de gevangenis.
