Op 14 augustus 2013, gisteren precies tien jaar geleden, vond in Egypte het Rabaa-bloedbad plaats. Egyptische veiligheidstroepen, onder bevel van dictator Adbel Fattah el-Sisi, schoten met scherp op demonstranten, waarbij volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch meer dan negenhonderd doden vielen.
In de vroege uren van 14 augustus 2013 bestormden Egyptische veiligheidstroepen de pleinen Rabaa en al-Nahda in Caïro, waar vele demonstranten zich hadden verzameld die protesteerden tegen de dictatuur van Sisi. Een maand eerder, op 3 juli, had het Egyptische leger een einde gemaakt aan de democratisch gekozen regering van president Mohamed Morsi van de Moslimbroederschap. Tienduizenden aanhangers van Morsi lieten het hierbij niet ziten en besloten de straat op te gaan en demonstreerden op het Rabaa-plein in Caïro. Maar Sisi liet op 14 augustus met grof geweld zien wie er de baas was in Egypte en stuurde troepen op de demonstranten af.
Jehan Maher Aql kan zich elk detail van het bloedbad herinneren, zo vertelt ze aan Middle East Eye. Sommige lichamen waren onherkenbaar verkoold. Veel slachtoffers waren door sluipschutters in het hoofd geschoten. Anderen hadden schotwonden op hun lichaam. Op 13 augustus bruiste het nog van bedrijvigheid op het plein, aldus Aql. Er waren veel vrouwen en kinderen, demonstranten hadden er kraampjes neergezet, een opblaaskasteel voor kinderen en zelfs een zwembad. Maar een dag later was er van deze vrolijkheid niets meer over, en was het Rabaa-plein bezaaid met lijken. ‘Lichamen, zover het oog reikte.’
Aql vertelt dat de kogels op 14 mei van alle kanten op de demonstranten neerregenden. Mannen, vrouwen en kinderen om haar heen werden neerschoten. ‘Ik had nooit gedacht dat ik het plein levend zou verlaten. Ik dacht oprecht: ‘Dit is het einde.”
De autoriteiten hadden de demonstranten aanvankelijk een geleidelijke verspreiding van het protest beloofd, en vertelden hen dat ze het plein veilig zouden kunnen verlaten. Maar het tegenovergestelde gebeurde. In een tijdsbestek van twaalf uur, van zonsopgang tot zonsondergang, vuurden veiligheidstroepen en sluipschutters op de demonstranten, die het plein niet konden verlaten omdat het leger de toegangswegen met pantserwagens had geblokkeerd. Veel demonstranten die probeerden via de toegangswegen het plein te ontvluchten werden doodgeschoten.
Er vielen meer dan 900 doden, aldus Human Rights Watch. Ten minste 817 op het Rabaa-plein, en nog eens 87 bij het al-Nahda-plein. Maar dit is een lage schatting. Andere mensenrechtenorganisaties schatten dat Egyptische veiligheidstroepen tenminste 2.600 mensen hebben vermoord. Honderden demonstranten zijn nog steeds vermist.
De geweldsorgie zal Aql nooit vergeten. Zij en andere overlevenden worden nog steeds achtervolgd door de beelden van die dag, toen de dood overal was.
