De Europese Unie aast op een nieuwe Turkije-deal die rekening houdt met de toekomstige opvang van Afghaanse vluchtelingen. Maar Turkije zal niet akkoord gaan met een overeenkomst die uitsluitend gebaseerd is op geld in ruil voor het tegenhouden van Afghanen.
‘Als de EU denkt ‘Wij geven geld, jullie houden Afghanen in het land’, dan kan een dergelijke samenwerking niet plaatsvinden.’ Dat zei de Turkse buitenlandminister Mevlüt Cavusoglu gisteren tijdens een persconferentie in Ankara, waar zijn Nederlandse ambtsgenoot Sigrid Kaag op bezoek was om te praten over Afghaanse vluchtelingen.
Kaag was woensdag in Qatar en in Pakistan, voordat ze gisteren naar Ankara vloog. Afghanistans buurlanden Iran, Pakistan, Oezbekistan en Tadzjikistan zitten niet op Afghaanse vluchtelingen te wachten. De EU wil het liefst dat Afghaanse vluchtelingen in de regio worden opgevangen, maar stuit in diezelfde regio op een muur. Ook Turkije zet de hakken in het zand, ontdekte Kaag gisteren.
Volgens Cavusoglu is het voor Turkije niet mogelijk om voor langere tijd Afghanen op te vangen die uit Afghanistan zijn geëvacueerd. Turkije vangt nu al zo’n vier miljoen Syriërs en driehonderdduizend Afghanen op. ‘Zelfs als zo’n voorstel komt, hebben we vanaf het begin gezegd dat we het niet zullen accepteren.’
De Turkse minister zei dat de bestaande migratieovereenkomst met de EU moet worden bijgewerkt om de nodige problemen op te lossen, ‘van de veilige repatriëring van Afghanen – in het geval de veiligheid en stabiliteit van Afghanistan zal worden gehandhaafd – tot de veilige repatriëring van Syriërs’.
Door de gebeurtenissen in Afghanistan vreest de EU voor een herhaling van de vluchtelingencrisis van 2015. Toentertijd bereikte de EU in 2016 een akkoord met Turkije om Syriërs op te vangen die de oorlog in hun land ontvluchten, in ruil voor miljarden euro’s voor vluchtelingenprojecten.
Een nieuwe vluchtelingendeal stuit in Turkije op veel weerstand. Vooral de grootste oppositiepartij in het land, de seculiere-nationalistische CHP, zit niet op miljoenen nieuwe vluchtelingen te wachten.
Kaag sprak gisteren met Cavusoglu niet alleen over Afghaanse vluchtelingen, maar ook over de situatie in Afghanistan zelf. De Nederlandse minister heeft een miljoen euro hulp toegezegd om Turkije te helpen om het vliegveld van Kabul te heropenen. Turkije, dat contact onderhoudt met de Taliban, heeft mensen op het vliegveld die in kaart brengen hoe de luchthaven weer operationeel kan worden.
‘Wij onderzoeken of wij middelen kunnen leveren en eventueel ook mensen’, aldus Kaag na haar gesprek met Cavusoglu. ‘We willen er alles aan doen om de landen die zich inzetten voor de veiligheid en die de toegankelijkheid van de luchthaven weer mogelijk willen maken, te ondersteunen. Met het doel om de evacuatie van Nederlanders en Afghanen die wij naar Nederland willen halen, mogelijk te maken.’
