De Universiteit Leiden heeft externe beveiligers in burgerkleding ingezet om eigen studenten te bespioneren. Volgens de universiteit zouden ze de veiligheid onder studenten moeten waarborgen, maar studenten zeggen dat hiermee precies het tegengestelde wordt bereikt.
Zo meldt het Algemeen Dagblad. Voor de zomervakantie was het op de Universiteit Leiden, en ook andere universiteiten, bijzonder onrustig vanwege de pro-Palestijnse protesten. De studenten willen dat alle banden met Israëlische universiteiten worden verbroken. Sommige universiteiten weigeren dat te doen en willen de banden met Israël behouden.
Hoewel de protesten zijn afgenomen, is de onrust nog niet verdwenen en zorgt het bericht voor verontwaardiging onder studenten. De beveiligers zouden foto’s maken van studenten, waarvan niet duidelijk is wat er verder mee gebeurt. Vooral zwarte studenten en studenten uit het Midden-Oosten zouden worden geobserveerd.
Er is inmiddels een WOO-onderzoek ingediend vanuit studentenvertegenwoordigers om meer duidelijkheid te krijgen op de spionageactiviteiten van de Universiteit Leiden.
De Kanttekening sprak Ebrar Kaya (28) van Students’ Collective – een nieuwe studentenorganisatie voor en door studenten aan de Universiteit Leiden over de spionageactiviteiten.
Hoe is het nieuws bij jou als studentenvertegenwoordiger binnengekomen?
‘Simpelweg slecht. Mijn vertrouwen in het College van Bestuur heeft een nieuw dieptepunt bereikt en het is de zoveelste teleurstelling dit jaar. Mijn collega’s en ik doen constant ons best om het College te begrijpen en mee te denken met beleid, maar dat kan niet als we steeds worden voorgelogen.’
Meerdere studenten hebben melding gemaakt van spionageactiviteiten. Had je zelf ook al vermoedens hierover?
‘Eerder dit jaar ontvingen wij bij Students’ Collective klachten van studenten en medewerkers over extra controles en strenge handhaving die ze meemaakten op de campus. Naar aanleiding hiervan hebben we met andere partijen vragen gesteld, die enigszins sussend zijn beantwoord. Kijkend naar het artikel van het AD blijken die antwoorden, zacht uitgedrukt, onzin.’
Wat voor stappen willen jullie nemen?
‘We willen de universiteit teruggeven aan de gemeenschap. Dat betekent dat het uit de handen moet van bestuurders die de belangen van externe groepen, politici of bedrijven prioriteren boven die van studenten en medewerkers. Dit betekent actie voeren, verantwoordelijkheid eisen en consequenties onderzoeken. De Autoriteit Persoonsgegevens is ook op de hoogte en levert deze week een reactie.’
Met name studenten van kleur zouden worden bespioneerd. Klopt dat en hoe komt dat, denk je?
Dat komt overeen met de signalen en klachten die we hebben binnengekregen. Zelf ben ik getuige geweest van een incident waar een student die een Palestijnse vlag droeg als onderdeel van een outfit werd gevraagd deze te bedekken of te verwijderen. Dit hebben wij vervolgens neergelegd bij het College en dat werd uitgelegd als een eenmalig incident. Wat wij echter meekrijgen, en nu dus lezen, is dat dit soort incidenten vaker voorkomen.
Wat zit hier achter?
‘Afgezien van de koloniale ideeën die zich hebben verankerd in het denken van vele bestuurders en het universitaire stelsel, denken we dat inzet van (extern) veiligheidspersoneel nog meer discriminatie aanwakkert. Deze komen voort uit een lange traditie van het onderdrukken van activisten en gemarginaliseerde groepen. Het lijkt op een machtsgreep wanneer je beveiligers en spionnen inhuurt omdat falend beleid van de universiteit wordt bekritiseerd. Als de universiteit daadwerkelijk van de overheid breichten over dreigingen krijgt, dan zien we ze daar graag transparant over zijn. Het is onacceptabel dat je regelmatig strengere, of zelfs illegale, veiligheidsmaatregelen invoert vanwege onbekende dreigingen.’
Wat willen jullie als nieuwe studentenorganisatie verder bereiken?
‘We willen dat de universiteit diens maatschappelijk rol vervult en geen veredelde diplomafabriek voor bedrijven is. Dit betekent voor ons dat de universiteit studenten en medewerkers moet dienen in plaats van illegaal te bespioneren. Ook heeft de universiteit, als baken van kennis en wijsheid, een morele plicht om banden te breken met instanties die onze wereld vernietigen, zoals de fossiele industrie of organisaties die genocide faciliteren.’