Het was midden in de nacht en ik schrok wakker van een loeiharde mannenstem. De stem werd versterkt door speakers en klinkt vanuit vluchtelingenkamp Qalandia. Het is de muezzin, die oproept tot het gebed. Qalandia staat er sinds 1949 en bevindt zich tussen Ramallah en Jeruzalem. Ik overnachtte aan de overkant van de weg, hooguit tien meter verwijderd van het vluchtelingenkamp. Ik was er op uitnodiging van een Palestijnse die bevriend is met mijn reisgenote, een Nederlandse vriendin die Palestina en Israël vaker heeft bezocht.

Het was november 2017 en de vriendin en ik waren op vakantie in het mediterrane Tel Aviv, dat we tijdelijk verlieten om de Palestijnse vriendin te bezoeken. We bezochten Ramallah. Het was er druk, kleurrijk, stoffig en aangenaam warm. Automobilisten reden in een slakkentempo over het Yasser Arafatplein.

We gingen met de taxi naar checkpoint Qalandia om terug te keren naar Jeruzalem. We maakten de oversteek per bus, die voornamelijk Palestijnen vervoert. Twee Israëlische soldaten, een jongeman en een jonge vrouw met geweren, stapten de bus in. Met gespannen blik tuurden ze naar de passagiers. Ik kromp onwillekeurig in elkaar. Na wat voelde als een eeuwigheid verlieten ze de bus en mocht de chauffeur doorrijden.

Eenmaal voorbij het checkpoint hielden we een taxi aan die ons naar Jeruzalem bracht. Na het drukke, overbevolkte, volgebouwde Ramallah oogde de snelweg naar Jeruzalem als een enorme lege vlakte, met glooiende heuvels. Ik voelde plots tranen. De vriendin zag het en zei: Zo voelde ik me ook de eerste keer dat ik Palestina had bezocht.

Ik huilde omdat het contrast tussen Israël en de Westoever me aangreep. Omdat de Palestijnen bijeengedreven en opgesloten zijn op een klein stukje land. Omdat ze overgeleverd zijn aan de nukken en grillen van het Israëlische leger en de kolonisten. Ik probeerde het onder woorden te brengen, mompelde dat ik het niet begrijp waarom een volk een ander volk zo kan behandelen.

Oktober 2023

We spoelen vooruit naar oktober 2023. Zoals veel mensen ben ik ontzettend geschrokken van de grootschalige aanval van Hamas op Israël. Ik kan me niet voorstellen in wat voor nachtmerrie de mensen zijn beland die Hamas gegijzeld heeft, laat staan de doodsangst die de vermoorde Israëli’s en anderen voelden in hun laatste bewuste momenten. Het Israëlische leger begon luchtaanvallen op Gaza uit te voeren en is daar, afgezien van een kort staakt-het-vuren, tot op heden nog steeds mee bezig. De Palestijnen zijn nergens veilig: niet in hun eigen huis, niet buiten, niet in een ziekenhuis. Het Israëlische leger bombardeert alles, dag en nacht.

Ik zag de landelijke partij naar het politieke midden bewegen in de samenwerking met de PvdA

In de Tweede Kamer zijn diverse moties behandeld met betrekking tot de situatie in Israël en Palestina. De fracties van GroenLinks en PvdA, die al een tijdje nauw samenwerken, stemmen onder andere voor een motie van SGP-Kamerlid Chris Stoffer. Hierin wordt een ‘maar’ geformuleerd met betrekking tot het humanitair oorlogsrecht. De Nederlandse regering wordt verzocht in EU- en VN-verband haar steun uit te spreken voor het Israëlische recht op zelfverdediging.

Er is wat mij betreft geen maar, schrijf ik in de mail waarmee ik vervolgens mijn lidmaatschap van GroenLinks opzeg. De terreurdaad van Hamas is verschrikkelijk en veroordeel ik uit de grond van mijn hart. En net zo verschrikkelijk is het feit dat het Palestijnse volk collectief wordt gestraft. Het leger van Israël voert luchtaanvallen uit op Gaza in de wetenschap dat daardoor veel burgerslachtoffers vallen. In dat licht vind ik steun voor het Israëlische recht op zelfverdediging ontzettend ongepast.

Het besluit om mijn lidmaatschap van GroenLinks op te zeggen neem ik niet zomaar. Ik denk aan alles wat we weten over de bezetting van Palestijnen door Israël die al meer dan zeven decennia duurt, aan het apartheidsregime dat feitelijk in Israël geldt. Ik denk aan mijn bezoek aan Palestina in 2017. Ik ben me bewust van het feit dat ik na het opzeggen van mijn lidmaatschap moet stoppen als duovoorzitter van GroenLinks Amsterdam en uit de warme gemeenschap moet stappen die een politieke partij is voor haar actieve leden. Maar ik kan niet lid blijven van een partij waarvan de volksvertegenwoordigers stemmen voor een motie die het handelen van Israël steunt.

Dat de fracties van GroenLinks en PvdA hun steun achteraf intrekken, geschrokken door de weerstand onder een groep actieve GroenLinks-leden, is wat mij betreft too little too late. De steun voor de motie-Stoffer was voor mij een druppel. Ik voelde mij weliswaar thuis bij GroenLinks Amsterdam, maar zag de landelijke partij naar het politieke midden bewegen in de samenwerking met de PvdA. Daar had ik niet voor getekend toen ik lid werd. Bovendien denk ik dat juist principiële linkse partijen hard nodig zijn als tegenwicht aan (radicaal)rechts, als baken van hoop in het huidige gure politieke klimaat.

Rimpel in de vijver

Hoewel mijn vertrek bij GroenLinks voor mij persoonlijk een ingrijpend besluit was, ben ik mij er uiteraard van bewust dat het slechts een rimpeling in de spreekwoordelijke vijver is geweest. Want de Nederlandse regering blijft Israël steunen. Ondanks de bombardementen van het Israëlische leger, die 20.000 Palestijnse levens hebben geëist. En ondanks het feit dat de Israëlische regering zich niet bovenmatig lijkt in te spannen voor het terughalen van de resterende gijzelaars.

Het enige wat nu nog rest is aandacht blijven vragen voor het lot van de Palestijnen en de gijzelaars. Iedereen die gruwt van deze oorlog kan alleen maar hopen dat de internationale gemeenschap, met name de landen die deze militaire actie steunen, Israël gaan afremmen. Of beter nog, Israël oproepen tot een staakt-het-vuren. Want het handelen van het Israëlische leger en de regering zijn desastreus voor zowel de Palestijnen als de Israëli’s. Door deze oorlog is een duurzame vrede tussen de twee volken verder weg dan ooit.