Vanochtend liet de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb zich vaccineren tegen corona. Hij riep andere Rotterdammers hetzelfde te doen. Ook gaf hij hiermee het startschot voor een campagne in negen talen, om zoveel mogelijk Rotterdammers te overtuigen van het belang van vaccinatie.

De nietsvermoedende mensen die ook naar deze priklocatie waren gekomen om gevaccineerd te worden, keken soms verbaasd bij het zien van de mediakaravaan. ‘Als-tie nu pas komt, dan krijgt-tie geen voorkeursbehandeling,’ bezweert een oudere Rotterdamse die op haar beurt zit te wachten.

Haar veronderstelling klopt. Aboutaleb moet zich gewoon bij de balie melden, legitimatie kunnen overleggen en een gezondheidsverklaring invullen. Eenmaal bij de tafel, waar hij geprikt wordt, trekt hij zijn colbertjasje uit en blijkt dat hij expres een overhemd met korte mouwen draagt. De prikmedewerker kan er makkelijk bij. Volgens Aboutaleb stak de naald minder hard dan sommige opmerkingen van mensen kunnen doen.

Aboutaleb: ‘Laat je niet ontmoedigen om je te vaccineren en maak de afspraak zodra je de oproep ontvangt. Doe het voor jezelf, je familie en je omgeving. Dit is echt van belang. Daarnaast: wees aardig en zacht voor elkaar. Vertel elkaar géén fabeltjes.’

Het is niet voor niets dat burgemeester Aboutaleb dit zegt. Moskeekoepel Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (SPIOR) luidde al eerder de noodklok, omdat onder moslims veel complottheorieën de ronde doen over het vaccin. Zo zou je er binnen drie jaar aan kunnen overlijden, of er zou een chip in het vaccin zitten zodat je voortaan gevolgd kunt worden.

‘Schandalig, echt schandálig,’ vindt Aboutaleb. ‘Pure misleiding. Dit moet stoppen. Het ergste is nog het plezier dat de verspreiders van deze valse berichten hebben. Luister niet naar die valse verhalen. Luister naar de overheid, naar het RIVM. Het is tijd om naar de goede verhalen te luisteren. Reageer alsjeblieft op de oproep. Het vaccin is veilig.’

Sommige moslims twijfelen om religieuze redenen over vaccineren. Het zou varkensgelatine bevatten, wat voor moslims vanuit religieuze richtlijnen niet is toegestaan om in te nemen. Daarnaast zou de prik het vasten tijdens de ramadan ongeldig kunnen maken. ‘De ramadan is voorbij, maar deze vaccinatie bevat geen voedingsstoffen. Dus automatisch ook geen varkensgelatine,’ benadrukt Aboutaleb.

‘Reageer alsjeblieft op de oproep. Het vaccin is veilig’

De Etnobarometer, een multicultureel peilbureau, meldde na de verkiezingen dat een behoorlijk aantal Marokkaanse Nederlanders op het ‘corona-sceptische’ Forum voor Democratie stemde. Volgens Aboutaleb moeten mensen zelf weten wat ze stemmen, maar hij wil met kracht bestrijden dat corona slechts een griepje is.

‘Het is niet voor niets dat er in de VS per dag vierduizend mensen aan de gevolgen van corona overlijden, ongeveer drieduizend per dag in Brazilië en momenteel een veelvoud daarvan in India. Ik heb vorig jaar oktober zelf corona gehad en ik ben een week goed van de kaart geweest. Kerngezonde mensen worden er ook ziek van.’

Géén griepje

De Rotterdamse huisarts Shakib Sana maakt zich ook zorgen over alle fabels die verspreid worden over de vaccinatie. Sana is huisarts in Delfshaven, een stadsdeel in Rotterdam met veel kwetsbare mensen, maar ook met bewoners die er sociaaleconomisch gezien wat beter voor staan. Hij kent de fabels over de vaccinatie, hoewel het verhaal dat je binnen drie jaar dood bent nieuw voor hem is. Het valse bericht over ‘de chip’ kent hij wel.

‘Dan krijg ik te horen dat Bill Gates dat gezegd heeft, wat een van hun kinderen heeft verteld. Als ik vervolgens vraag of mensen weten wie Bill Gates is, blijken ze dat niet te weten.’

Robin Peeters, als internist verbonden aan het Erasmus Medisch Centrum, herkent dit relaas. Hij ziet dat oudere kwetsbare patiënten door hun kinderen worden afgeraden om zich te laten vaccineren. ‘Daarom moeten we inzetten op betere informatie voor álle generaties. Er worden gemiddeld duizend coronapatiënten per week in ziekenhuizen opgenomen. Veel kwetsbare patiënten wonen in kwetsbare wijken.’

Sana begeleidt als huisarts ook veel coronapatiënten die thuis blijven. ‘Het probleem rond vaccineren is groter in kwetsbare wijken. Een van mijn patiënten had een brief gehad met de oproep voor de vaccinatie. Hij wilde graag ingeënt worden, maar begreep de brief niet. Ongeveer 30 tot 40 procent van de patiënten reageert op de oproep van de huisarts voor de vaccinatie. Bij collega-huisartsen in betere wijken ligt dit percentage tussen de 80 en 90 procent.’

Het komt niet door ‘de islam’. Peeters benadrukt dat de vaccinatiebereidheid in landen als Turkije en Marokko juist heel hoog is. Sana zet ook wat vraagtekens bij de informatie die mensen krijgen. Er wordt te veel gesproken over de bijwerkingen en te weinig over de werking. Beide artsen hechten veel belang aan het bieden van informatie in meerdere talen. Op die manier worden er meer mensen bereikt.

Peeters is blij dat Aboutaleb laat zien dat hij zich laat vaccineren, want boegbeelden zijn heel belangrijk. ‘Dit straalt uit: ‘Ik vertrouw dit vaccin.’’ Sana hoopt dat het mensen motiveert om zich ook te laten inenten.

Dat corona slechts een griepje zou zijn, gaat er bij deze artsen niet in. ‘Veel mensen belanden op de intensive care  en overlijden. Het treft ook jongere mensen. Er zijn patiënten die corona hebben gehad en een jaar later nog steeds niet kunnen ruiken of proeven, of na maanden op een andere manier nog steeds niet de oude zijn,’ waarschuwt Sana.

Ook Peeters heeft veel coronapatiënten zien overlijden. ‘Corona is besmettelijk, waardoor het vaak echtparen en gezinnen treft. Ik heb soms meegemaakt dat er meerdere gezinsleden aan corona zijn overleden. Dat heeft heel veel impact op de familie. Het raakt mij echt als er wordt beweerd dat het ‘maar een griepje is’. Niemand is veilig voor corona.’

Volgens Aboutaleb moeten we ons dan ook zo veel mogelijk mensen zich laten inenten, zodat we samen een mooie zomer tegemoet kunnen gaan.